درجه اهرم عملیاتی چیست؟

اهرم مرکب

بررسی رابطه بین ریسک تجاری و ریسک مالی با عملکرد شرکت‌های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

مقدمه: معیارها و روش‌های مختلفی برای ارزیابی عملکرد شرکت‌ها وجود دارد. یکی از این معیارها، نسبت کیوتوبین است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه نسبت کیوتوبین با ریسک تجاری و ریسک مالی است. برای محاسبه ریسک تجاری از درجه اهرم عملیاتی و برای محاسبه ریسک مالی از درجه اهرم مالی استفاده شده است.
روش پژوهش: جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه شرکت‌های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در نهایت 20 شرکت واجد شرایط طی دوره 1386 الی 1390 انتخاب شد. هم‌چنین، برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از روش رگرسیون ترکیبی استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بین نسبت کیوتوبین و اهرم عملیاتی رابطه معناداری وجود نداشته ولی نسبت کیوتوبین با اهرم مالی شرکت‌های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معکوس و معنادار دارد.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش حاضر، ریسک تجاری تأثیری بر عملکرد شرکت‌های دارویی نداشته درحالی‌که ریسک مالی تأثیر معکوسی بر عملکرد شرکت‌های دارویی دارد و با افزایش بدهی شرکت‌های دارویی، عملکرد آن‌ها کاهش پیدا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between Business Risk and Financial Risk with Performance of Pharmaceutical Companies Listed on Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

• H. Mirzaei 1
• M. R. Khataee 2
• Y. Ghanbari 3

2 Master of Financial Management, Faculty of Management and Economics-Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

Introduction: There are different criteria and methods for evaluating the performance of companies one درجه اهرم عملیاتی چیست؟ of which is Tobin's Q ratio. The purpose of the current study is to investigate the relationship between Tobin's Q ratio with business and financial risk. Operation leverage and financial leverage were used to calculate the business risk and financial risk, respectively.
Method: Statistical sample of the present study consists of all pharmaceutical companies listed on Tehran Stock Exchange. Out of them, ultimately 20 companies which were eligible during 2007-2012 were selected. Also, Panel Data Analysis method was used to test the research hypotheses.
Results: The results of this research indicated that there was no significant relationship between Tobin's Q ratio and operation leverage but there was significant and inverse relationship between Tobin's Q ratio with financial leverage of pharmaceutical companies listed on Tehran Stock exchange.
Conclusion: Given the findings of the study, it can be concluded that commercial risk has no effect on pharmaceutical companies, while financial risk has negative effect in that as the debt of companies increases, their performance is درجه اهرم عملیاتی چیست؟ reduced.

کلیدواژه‌ها [English]

• Tobin's Q Ratio
• Business Risk
• Operation Leverage
• Financial Risk
• Financial Leverage

مراجع

1 Kashanipour, M. and A. Rasaiian (2009). “The Relationship between Tobin's Q and Criteria for Assessing the Performance of Companies in Iran”. Journal of Financial Accounting, Vol. 1, No. 3, pp. 131-146. [In Persian]

2 Heydarpour, F. and H. Mostofi (2009). “Examining the Relationship between Tobin's Q ratio and EVA Refining of Companies Listed on Tehran Stock Exchange”. Journal of Financial Accounting, Vol. 1, No. 1, pp. 21-26. [In Persian]

3 Wolfe, J. (2003). “The Tobin's Q as a Company Performance Indicator”. Journal of Developments in Business Simulation and Experimental Learning, No. 30, pp. 155-160.

4 Rahnamaye Roodposhti, F. and F. Mousaviye Sabet (2008). “Investigating the Amount of Relationship between Continuing Activities and Stock Price”. Journal of Financial Studies, Vol. 1, No. 1, pp. 71-92. [In Persian]

5 Roodposhti Roodposhti, F.; Nikoumaram, H.; and S. Shahverdiyani (2010). Strategic Financial Management (Value Creation-Risk Based Management), 1 st Edition, Tehran: Hakimbashi Publications. [In Persian]

7 Baum, Ch. L.; Sarver, L.; and T. Strickland (2004). “EVA, MVA and CEO Compensation: Further Evidence”, American Business Review, Vol. 22, No. 2, pp. 82-89.

8 Bacidore, J. M.; Boquist, J. A.; Milbourn, T.; and A. V. Thakor (1997). “The Search for the Best Financial Performance Measure”, Financial Analysts Journal, Vol. 53, No. 3, pp. 11-20.

9 Chin, Ch. L.; Lee, P.; and H. Y. Chi (2006). “Patent Citation, R&D Spillover, and Tobin's Q: Evidence from Taiwan Semiconductor Industry”. Review of Quantitative Finance and Accounting, Vol. 26, No. 1, pp. 67-84.

10 Wu, J.; Zhang, L.; and X. F. Zhang (2010). “The Q-Theory Approach to Understanding the Accrual Anomaly”, Journal of Accounting Research, Vol. 48, No. 1, pp. 177-223.

11 Julio, B. and Y. Yook. (2012). “Political Uncertainty and Corporate Investment Cycles”. The Journal of Finance, Vol. 67, No. 1, pp. 45-83.

12 Abbasi, E. and B. Ebrahimzadeh Rahimloo (2011). “Investigating the Effect of Tobin's Q ratio and the Growth Rate of Earnings on Investments of Companies Listed on Tehran Stock Exchange”. Journal of Investment Knowledge, Vol. 1, No. 1, pp. 83-97. [In Persian]

13 Namazi, M. and R. Zeratgari (2009). “The Evaluation of Tobin's Q ratio Application and its Comparison with Other Measures of Performance Management in Companies Listed on Tehran Stock Exchange”, Journal of Advances in Accounting, Vol. 1, No. 1, pp. 232-262. [In Persian]

14 Arabsalehi, M.; Moayedfar, R.; and S. Karimi (2011). “The Impact of Environmental Risk, Corporate Strategy and Capital Structure on the Performance of Companies Listed on Tehran Stock Exchange”, Journal of Financial Accounting Research, Vol. 4, No. 3, pp. 47-70. [In Persian]

15 Faff, R.; Hillier, D.; and S. R. Mohamed (2010). “Exploring the Link between Information Quality and Systematic Risk: Corporate Insider Trading as an Illustrative Case”, Journal of Financial Research, In press. Available at: http://www.efmaefm.org/efma2005/papers/108-hillier_paper.pdf. (2004)

16 Chathoth, K. P. and M. D. Olsen. (2007). “The Effect of Environment Risk, Corporate Strategy, and Capital Structure on Firm Performance”, Journal of Hospitality Management, Vol. 26, pp. 502- 516.

17 Houmes, R. E.; MacArthur, J. B.; and H. Stranahan (2012). “The Operating Leverage Impact on Systematic Risk within a Context of Choice: An Analysis of the US Trucking Industry”, Managerial Finance, Vol. 38, No. 12, pp. 1184-1202.

18 Akinyomi, O. and A. Olagunju (2013). “Determinants of Capital Structure in Nigeria”, International Journal of Innovation and Applied Studies, Vol. 3, No. 4, pp. 999-1005.

19 Ahmadpour, A. and H. Amouzadeh Mehdiraji (2007). “Examining the Impact of Business Risk and Financial Risk on the Investment Portfolios of Insurance Companies in Asia listed on Tehran Stock Exchange”, Journal of Insurance Industry, Vol. 22, No. 1, pp. 114-116. [In Persian]

20 Coricelli, F.; Driffield, N.; Pal, S.; and I. Roland (2012). “When Does Leverage Hurt Productivity Growth? A Firm-Level Analysis”. Journal of International Money and Finance, Vol. 31, No. 6, pp. 1674-1694.

21 Jermias, J. (2008). “The Relative Influence of Competitive Intensity and Business Strategy on the Relationship between Financial Leverage and Performance”, The British Accounting
Review, Vol. 40, pp. 71-86.

22 Veliyath, R. (1996). “Business Risk and Performance: An Examination of Industry Effects”. Journal of Applied Business Research, Vol. 12, No. 3, pp. 37-47.

23 Dimitro, V. and P. C. Jain (2005). “The Value Relevance of Changes in Financial Leverage”. Journal of Accounting and Finance, Vol. 21, No. 1, pp. 230-250.

24 Dadashi, E.; Asghari, M.; Zarei, S.; and M. Jafari Baie (2013). “Examining the Effect of Capital Structure and Financing on the Technical Efficiency of the Pharmaceutical Companies listed on Tehran Stock Exchange”, Journal of Health Accounting, Vol. 2, No. 1, Issue. 3, pp. 1-19. [In Persian]

25 Abbasi, E.; Ahmadi, S.; and E. Heydari (2013). “The Ranking of the Pharmaceutical Industry Companies with an Integrative Approach to Multi-Criteria Decision Making and Genetic Algorithms”, Journal of Health Accounting, Vol. 2, No. 1, Issue. 3, pp. 57-77. [In Persian]

26 Salehi, M.; Valipour, H.; and F. Akhtarshenas (2013). “Examining the Effect of Audit Report on Financing (Borrowings from Banks) the Pharmaceutical Companies listed on Tehran Stock Exchange”, Journal of Health Accounting, Vol. 2, No. 1, Issue. 3, pp. 35-56. [In Persian]

اهرم مرکب

اهرم مرکب

درجه اهرم مرکب (DCL) یا درجه اهرم کل یکی دیگر از نسبت‌های اهرمی است که اثر ترکیب درجه اهرم عملیاتی (DOL) و درجه اهرم مالی (DFL) بر سود هر سهم (EPS) را با فرض یک تغییر ویژه در فروش محاسبه می‌کند. این نسبت می‌تواند برای کمک به تعیین مطلوب‌ترین سطح اهرم مالی و عملیاتی برای استفاده در هر شرکتی به کار رود. برای واضح‌تر شدن موضوع، بهتر است فرمول محاسبه آن را مشاهده کنید:

این نسبت می‌تواند بسیار مفید باشد، چون اثر ترکیب اهرم های عملیاتی و مالی و اثری که این ترکیب بر درآمدهای شرکت دارد خلاصه می‌کند. همه شرکت ها از اهرم های عملیاتی و مالی استفاده نمی‌کنند، اما اگر این کار را بکنند، می‌توانند از این فرمول نیز بهره ببرند.

خوب است اشاره کنیم که شرکتی با سطح نسبتاً بالای اهرم مرکب، ریسکی تر از شرکتی با اهرم مرکب کمتر در نظر گرفته می‌شود، چون اهرم بالا به معنی هزینه‌های ثابت بیشتر برای شرکت است.

Degree of Combined Leverage – DCL

تهیه‌شده در: مدیر مالی

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

درجه اهرم مرکب (DCL) یا درجه اهرم کل درصد تغییرات سود خالص نسبت به درصد تغییرات فروش (با یک درصد تغییر در فروش، سود خالص چقدر تغییر می­کند) است. به عبارت دیگر درجه اهرم مرکب، اثر ترکیب درجه اهرم عملیاتی (DOL) و درجه اهرم مالی (DFL) بر سود هر سهم (EPS) را با فرض یک تغییر ویژه در فروش محاسبه می‌کند.

021-88536880 (437)
با ما تماس بگیرید

در مطالب قبل نحوۀ محاسبۀ اهرم عملیاتی و مالی به عنوان معیار سنجش استفاده از هزینه‌های ثابت عملیاتی و مالی در ساختار هزینۀ شرکت توضیح داده شد. در این مطلب اهرم مرکب به عنوان یکی دیگر از معیارهای ارزیابی سود، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

این اهرم نشان‌ دهندۀ میزان استفاد از کل هزینه‌های ثابت (اعم از هزینه‌های ثابت مالی و عملیاتی) در ساختار هزینه‌های شرکت است و به شکل ذیل محاسبه می‌شود:

در این رابطه Q نشان‌دهندۀ تعداد محصول فروخته شده (میزان فروش)، P قیمت هر واحد محصول، V هزینۀ متغیر هر واحد محصول، F برابر هزینۀ ثابت عملیاتی و C معادل هزینۀ مالی ثابت است. فرض کنید که DTL برابر 2 شود، این امر بدین معناست که به ازای هر 1% افزایش در تعداد محصول فروخته شده، سود خالص 2% افزایش می‌یابد؛ چرا که اهرم مرکب یا DTL نشان می‌دهد که به ازای هر درصد تغییر در تعداد محصول فروخته شده، سود خالص چند درصد تغییر می‌کند، همان‌طور که در فرمول زیر مشاهده می‌شود اهرم مرکب (DTL) حساسیت سود هر سهم به تغییرات درآمد را نشان می‌دهد:اهرم مرکب

این فرمول تغییرات سود خالص (بر حسب درصد) را به تغییرات درآمد (بر حسب درصد) تقسیم می‌کند. درجه اهرم مرکب در سطوح مختلف تولید، مقادیر متفاوتی به خود می‌گیرد. این مطلب در شکل زیر (نمودار درجۀ اهرم مرکب بر حسب تعداد تولید) نشان داده شده است:

کاربرد اهرم مالیاهرم مالی دارای کاربردهای زیر است:۱- توجیه کنندۀ تغییرات شدید سود هر سهم۲- توجیه کنندۀ اشتباهات در پیش‌بینی سود هر سهم۳- اهرم مرکب شاخص ریسک کل شرکت است.ریسک کل شرکتریسک کل شرکت که همان ریسک ورشکستگی است شامل ریسک تجاری و ریسک مالی است. ریسک تجاری ناشی از درجۀ اهرم عملیاتی و ریسک مالی نیز ناشی از درجۀ اهرم مالی است. تغییر هزینۀ ثابت عملیاتی و مالی منجر به افزایش نقطۀ سربه‌سر شرکت گردد، ریسک کل شرکت نیز افزایش خواهد یافت.

موسسۀ حسابداران رسمی آمریکا سواد مالی را توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی به منظور تصمیم‌گیری‌های عاقلانه در جهت رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به وضعیت مالی خوب تعریف کرده است. آکادمی مالی امید با طراحی آزمون‌های تعیین سطح، امکان سنجش دانسته‌های مالی کاربران را در سه سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته فراهم آورده است. متقاضیان با شرکت در این آزمون، طبق نمرۀ اخذ شده، گواهینامه دریافت می‌کنند.

اهرم عملیاتی عبارت است از درصد تغییرات سود عملیاتی نسبت به درصد تغییرات فروش (با یک درصد تغییر در فروش، سود عملیاتی چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

S – VC = هزینه­های متغیر – فروش = (DOL) درجه اهرم عملیاتی

(S-VC) – FOC سود عملیاتی

و

DOL × فروش ∆% = سود عملیاتی ∆%

اهرم مالی عبارت است از درصد تغییرات سود خالص نسبت به درصد تغییرات سود عملیاتی (با یک درصد تغییر در سود عملیاتی، سود خالص چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

(S-VC) – FOC = سود عملیاتی = (DFL) درجه اهرم مالی

FFC – (S-VC) – FOC هزینه های ثابت مالی – سود عملیاتی

و

DFL × سود عملیاتی ∆% = سود خالص ∆%

اهرم مرکب عبارت است از درصد تغییرات سود خالص نسبت به درصد تغییرات فروش (با یک درصد تغییر در فروش، سود خالص چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

S-VC = هزینه­های متغیر– فروش = (DCL) درجه اهرم مرکب

FFC – (S-VC) – FOC هزینه های ثابت مالی – سود عملیاتی

و

DCL × فروش ∆% = سود خالص ∆%

اهرم مرکب درجه اهرم عملیاتی چیست؟ ترکیبی از اهرم­های مالی و عملیاتی است؛ به عبارت دیگر:

اهرم عملیاتی عبارت است از درصد تغییرات سود عملیاتی نسبت به درصد تغییرات فروش (با یک درصد تغییر در فروش، سود عملیاتی چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

S – VC = هزینه­های متغیر – فروش = (DOL) درجه اهرم عملیاتی

(S-VC) – FOC سود عملیاتی

و

DOL × فروش ∆% = سود عملیاتی ∆%

اهرم مالی عبارت است از درصد تغییرات سود خالص نسبت به درصد تغییرات سود عملیاتی (با یک درصد تغییر در سود عملیاتی، سود خالص چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

(S-VC) – FOC = سود عملیاتی = (DFL) درجه اهرم مالی

FFC – (S-VC) – FOC هزینه های ثابت مالی – سود عملیاتی

و

DFL × سود عملیاتی ∆% = سود خالص ∆%

اهرم مرکب عبارت است از درصد تغییرات سود خالص نسبت به درصد تغییرات فروش (با یک درصد تغییر در فروش، سود خالص چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

S-VC = هزینه­های متغیر– فروش = (DCL) درجه اهرم مرکب

FFC – (S-VC) – FOC هزینه های ثابت مالی – سود عملیاتی

و

DCL × فروش ∆% = سود خالص ∆%

اهرم مرکب ترکیبی از اهرم­های مالی و عملیاتی است؛ به عبارت دیگر:

کامپیوتر – درس پنجم ( usecase دیاگرام سیستم ATM و سیستم فروش بلیط) – آموزش

آشنایی با صنعت تابلو سازی و مباحث فروش – ميميك دياگرام چیست – آموزش تخصصی تابلوهای برق فشار

می توان گفت که شناسایی Actor ها اولین قدمی است که برای رسم UseCase دیاگرام متصدی فروش بلیت به

فدک سرما کرج – دیاگرام سیم کشی کولر گازی اجنرال 30000 فروش آبسردکن و تصفیه آب در تهران و

فروش پایان نامه گزارش کاز آموزی – دیاگرام گسترده سیم بندی موجی مرکب دوگانه آرمیچر 18

رساله معماری – فروش و انجام پروژه معماري – رساله معماری پروژه رساله دیاگرام استاندارد

اهرم عملیاتی عبارت است از درصد تغییرات سود عملیاتی نسبت به درصد تغییرات فروش (با یک درصد

نگهداری و تعمیرات – دیاگرام سیستم پایش وضعیت ( cm) فروش نرم افزار نگهداری و

فروش یک دستگاه هندی کم، مودم usb وایمکس ایرانسل و یک عدد مو کن

اهرم عملیاتی عبارت است از درصد تغییرات سود عملیاتی نسبت به درصد تغییرات فروش (با یک درصد تغییر در فروش، سود عملیاتی چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

S – VC = هزینه­های متغیر – فروش = (DOL) درجه اهرم عملیاتی

(S-VC) – FOC سود عملیاتی

و

DOL × فروش ∆% = سود عملیاتی ∆%

اهرم مالی عبارت است از درصد تغییرات سود خالص نسبت به درصد تغییرات سود عملیاتی (با یک درصد تغییر در سود عملیاتی، سود خالص چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

(S-VC) – FOC = سود عملیاتی = (DFL) درجه اهرم مالی

FFC – (S-VC) – FOC هزینه های ثابت مالی – سود عملیاتی

و

DFL × سود عملیاتی ∆% = سود خالص ∆%

اهرم مرکب عبارت است از درصد تغییرات سود خالص نسبت به درصد تغییرات فروش (با یک درصد تغییر در فروش، سود خالص چقدر تغییر می­کند) و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است:

S-VC = هزینه­های متغیر– فروش = (DCL) درجه اهرم مرکب

FFC – (S-VC) – FOC هزینه های ثابت مالی – سود عملیاتی

و

DCL × فروش ∆% = سود خالص ∆%

اهرم مرکب ترکیبی از اهرم­های مالی و عملیاتی است؛ به عبارت دیگر:

تعریف اهرم :اهرم عبارت است از وجود هزینه های ثابت در فهرست هزینه های شرکت.می توان گفت که اهرم ها به دلیل وجود هزینه های ثابت در واحد تجاری به وجود می آیند و واحد تجاری را با مخاطرات و ریسک زیادی روبرو می کنند. هزینه های ثابت عملیاتی مانند استهلاک و هزینه های ثابت مالی مانند بهره.انواع اهرم :الف : اهرم عملیاتیب : اهرم مالیج : اهرم مرکبالف : اهرم عملیاتی :از هزینه های ثابت عملیاتی ناشی می شود . مانند : تبلیغات ، استهلاک اموال و دارایی ها ، بیمه و …اهرم عملیاتی نشان می دهد که با تغییر 1% در فروش سود عملیاتی (سود قبل از بهره و مالیات EBIT) چه میزان یا چند درصد تغییر خواهد کرد. به معیاری که این تغییرات را می سنجد اهرم عملیاتی می گویند.

ب : اهرم مالی (DFL یا FL):FL درصد تغییرات در سود خالص نسبت به درصد تغییرات در سود عملیاتی را بررسی می کند. درجه اهرم مالی نشان دهنده ی درصد تغییرات سود خالص و سود عملیاتی می باشد:

ج : اهرم مرکب :معیاری برای سنجش تاثیر هزینه های ثابت مالی و عملیاتی در سود خالص و بازده سهامداران است به عبارتی رابطه بین فروش و سود خالص و سود هرسهم را بررسی می نماید:

RSS

By FxFisherman.com Forex Systems

نشریات حسابرسی

کلید واژه ها:
اهرم مالی ساختار سرمایه هزینه سرمایه اهرم عملیاتی اهرم مرکب اهرم مرکب

اهرم مالی چیست؟

اگر در دنیای اقتصاد و بازار سرمایه فعالیت داشته باشید احتمالا به واژه اهرم های مالی بر خورده اید. اهرم یا leverage در علم مدیریت مالی به معنای تکثیر سود و زیان است. در واقع یک روشی است که سرمایه گذار به استفاده از ابزارهای آن مثل وام، استقراض، اوراق بهادار و ابزار های مشتقه و … می تواند نرخ بازدهی را در سرمایه گذاری یا داد و ستد به صورت بالقوه افزایش دهد.

همان طور که گفته شد، از ابزار های تکثیر،می توان به قرض، وام بانکی، دارایی ثابت، انتشار اوراق بهادار و ابزار های مشتقه مثل اختیار معاملات و قرارداد های آتی اشاره کرد.

درجه اهرم یا حساسیت(DFL)

درجه یا حساسیت، سود هر سهم (EPS) نسبت به نوسانات درآمد عملیاتی، درجه اهرم مالی نامیده می‌شود.

برای روشن شدن موضوع، این مبحث را با ذکر مثال توضیح می دهیم.

فرض می کنیم شمااقدام به سرمایه گذاری مبلغ صد هزار تومان را در یک بنگاه اقتصادی می کنید. پس از یکسال بیست درصد سود عاید شما می شود ، یعنی بیست هزار تومان سود به اضافه صد هزار تومان اصل سرمایه

حال شما مبلغ نهصد هزار تومان را قرض می گیرید یا وام بانکی دریافت می کنید، صد هزار تومان پول خودتان به اضافه وام نهصد تومانی، مجموعا یک میلیون تومان را درهمان بنگاه، سرمایه گذاری می کنید.پس از یکسال شما بیست درصد سود حاصل از این سرمایه گذاری را دریافت می کنید، به عبارتی دویست هزار تومان سود سرمایه گذاری به علاوه یک میلیون تومان اصل سرمایه

حال نهصد تومان استقراض را پس می دهید، صد تومان سرمایه خودتان را برمی دارید و دویست هزار تومان سود دارید که از این سود، صد و هشتاد هزار تومان را از وام (اهرم) به دست می آورید.

وقتی می گویند شرکت X اهرمی است یعنی شرکت سرمایه مورد نیازش را برای هزینه های ثابت و جاری شرکت را از این طریق تامین کرده است و هم اکنون بدهی زیادی دارد. در واقع شرکت هایی که نسبت بدهی به دارایی ها عدد بزرگی است، نسبت بدهی بزرگتری دارند و اصطلاحاً اهرمی هستند. از دیدگاه سرمایه گذاران هر چه یک شرکت اهرمی تر باشد، پرریسک تر محسوب می شود.

اگر چه استفاده از اهرم ها برای تامین سرمایه به شرکت ها کمک می کند و باعث افزایش در آمد حاصل از سود می شود اما اگر شرکت در سرمایه گذاری ها شکست بخورد و دچار زیان شود ، در صورتی که نرخ استقراض بالایی داشته باشد به همان میزان زیان بالایی را نیز متحمل خواهد شد از این روهرچه بدهی بیشتر باشد ، میزان ریسک افزایش می یابد.

jafari

نوشته‌های مرتبط

اندیکاتور ZigZag : بهترین مسیر برای یافتن نقاط کلیدی

در واقع اندیکاتور ZigZag یک فیلتر گرافیکی برای ساده نشان دادن یک تصویر بصری از حرکت قیمت است. این اندیکاتور داده های قیمت را تغییر نمی دهد، حداقل محاسبات ریاضی را انجام می دهد و یک ابزار برای تجزیه و تحلیل روند بازار محسوب می شود.

آشنایی با حق تقدم سهام

آشنایی با حق تقدم سهام افرادی که به تازگی وارد عرصه سرمایه گذاری در بورس شده اند، ممکن است با مفهوم سرمایه حق تقدم سهام آشنایی نداشته باشند. اگر به مفاهیم دنیای سرمایه گذاری و بورس علاقه مند هستید با ما همراه باشید تا با این مفهوم به زبان ساده آشنا شوید. قبل از توضیح […]

وارن بافت کیست+مستند زندگی پولدار ترین مرد دنیا

وارن بافت کیست+مستند زندگی پولدار ترین مرد دنیا وارن ادوارد بافت در ۳۰ آگوست سال ۱۹۳۰ از مادری به نام لیلا و پدری به نام هاوارد که کارگزار بورس و نماینده‌ی کنگره بود متولد شد. او که دومین فرزند بزرگ خانواده بود، دو خواهر داشت و در سنین بسیار پایین، استعداد شگفت انگیزی را در […]

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال بخشی از آموزش های مربوط به تحلیل تکنیکال کلاسیک، مبحث الگوهای نموداری یا الگوهای قیمتی در روند سهام هست. توصیه می شود حتی اگر تمایلی به یادگیری تحلیل گری پیشرفته بازار سرمایه ندارید، اما حداقل به عنوان معامله گر به این الگوها توجه کنید و آن ها را یاد بگیرید […]

معرفی کتاب: راهنمای بازارهای مالی

معرفی کتاب: راهنمای بازارهای مالی چرا این بازارها به وجود می آیند و چگونه عمل می کنند؟ یادگیری و دانش اندوزی پیرامون اقتصاد و عملکرد بازار های مالی پیش از ورود به آغاز معامله گری در هر بازارمالی لازم و اجتناب ناپذیر است. بنابراین الزام، به معرفی کتاب راهنمای بازار های مالی اثر مارک لوینسون […]

اهرم مالی چیست و چه کاربردی دارد؟

بسیاری از شرکت‌ها از اهرم مالی در جریان فعالیت‌های تجاری روزمره خود استفاده می کنند. اهرم مالی یک نوع روش تامین مالی از محل استقراض است و ممکن است شرکت‌ها و افراد مختلف بسته به صنعت و حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند به نوعی از آن استفاده کنند. در حالی که صاحبان مشاغل نوپا ممکن است در تعهد بدهی‌ها تردید کنند، اما استفاده از اهرم مالی برای افزایش درآمد و ارزش دارایی می‌تواند در دراز مدت نتیجه دهد. این روش علیرغم مزایای زیادی که دارد معایبی نیز دارد. در این مطلب قصد داریم بیشتر در خصوص مفهوم اهرم مالی صحبت کنیم و نحوه محاسبه، مزایا و معایب استفاده از آن را بررسی کنیم.

فهرست مطالب

اهرم مالی چیست؟

اهرم مالی استفاده از بدهی برای به دست آوردن دارایی‌های اضافی یا تامین مالی پروژه‌ها است. برای ایجاد بدهی، افراد یا مشاغل وام می‌گیرند. در مقابل، وام گیرندگان به وام دهندگان قول می‌دهند که اصل مبلغ و بهره وام‌های خود را بازپرداخت کنند. به اهرم مالی اهرم یا معامله بر روی سهام نیز گفته می‌شود. اهرم مالی به ما می‌گوید که یک شرکت چقدر به استقراض وابسته است و چگونه از بدهی یا استقراض خود درآمد ایجاد می‌کند.

دلایل استفاده از اهرم مالی ممکن است برای افراد و شرکت‌های مختلف متفاوت باشد. شرکت‌ها ممکن است بخواهند دارایی و تجهیزاتی را برای افزایش ارزش سهامداران خریداری کنند، اما سرمایه‌گذاران فردی ممکن است از اهرم‌های مالی برای افزایش بازده سرمایه‌گذاری خود استفاده کنند. در هر صورت، اگر ارزش دارایی افزایش یابد و نرخ بهره وام کمتر از نرخ افزایش ارزش دارایی باشد، صاحب آن دارایی بازده بیشتری دریافت خواهد کرد. با این حال، اگر ارزش دارایی کاهش یابد، به این معنی است که مالک ضرر مالی بیشتری متقبل خواهد شد.

شرکت‌ها از ترکیبی از حقوق صاحبان سهام و بدهی برای تامین مالی عملیات‌های تجاری خود استفاده می‌کنند، اما برای حفظ رشد سود باید نرخ بازدهی بالاتری نسبت به نرخ بهره وام‌های خود ایجاد کنند. در عین حال، شرکت‌ها باید تمایل به استقراض و حفظ حاشیه سود عالی داشته باشند.

مزایا و معایب اهرم مالی

• وام گیرندگان ممکن است سرمایه گذاری اولیه نسبتاً کمی انجام دهند.
• وام گیرندگان ممکن است بتوانند دارایی‌های بیشتری را از طریق تامین مالی بدهی با وجوه اضافی خریداری کنند.
• تحت شرایط مساعد، اهرم مالی می‌تواند بازدهی بالاتری را برای یک فرد یا کسب و کار به ارمغان آورد.

• این احتمال وجود دارد که ارزش دارایی‌ها به سرعت کاهش یابد و زیان های مالی ممکن است با اهرم مالی افزایش یابد.
• در صنایعی مانند خودروسازی، ساخت و ساز و تولید نفت، اهرم مالی با ریسک عملیاتی بیشتری برای این شرکت‌ها همراه است.
• سوء استفاده از اهرم مالی می‌تواند شرکت‌ها را مجبور به ترک کردن و تعطیلی تجارت کند.

شرکت‌هایی که سود کمتری ایجاد می‌کنند و جریان درآمد قابل پیش بینی کمتری دارند، زمانی که ارزش دارایی‌هایشان کاهش یابد، ضرر بیشتری متحمل خواهند شد. این شرکت‌ها ممکن است مجبور به پرداخت نرخ بهره بالاتر برای وام‌ها شوند زیرا ریسک آن‌ها بیشتر است. اهرم مالی ابزار مفیدی برای شرکت‌هایی است که سودآور هستند و می‌توانند جریان درآمد خود را پیش بینی کنند.

نسبت های اهرمی

برای تعیین سلامت و قدرت مالی یک شرکت، تحلیلگران، مؤسسات وام دهی و بانک‌ها می‌توانند از نسبت های اهرمی مختلفی استفاده کنند. نسبت اهرمی یک معیار مالی است که میزان سرمایه یک شرکت در قالب بدهی را بررسی می‌کند یا تعیین می‌کند که آیا این شرکت می‌تواند بدهی های خود را پرداخت کند یا خیر. هر نسبت بر یک یا چند عامل تمرکز دارد: بدهی، حقوق صاحبان سهام، دارایی ها و هزینه های بهره.

حداقل 10 نسبت اهرم مالی خاص وجود دارد و اکثر آن‌ها سلامت مالی یک شرکت را تجزیه و تحلیل می‌کنند:

نسبت اهرم مصرف کننده

نسبت اهرم مصرف کننده تعیین می‌کند که یک مصرف کننده معمولی نسبت به درآمد قابل تصرف خود چه میزان بدهی دارد. برای محاسبه نسبت اهرم مصرف کننده، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

نسبت اهرم مصرف کننده = کل بدهی خانوار تقسیم بر درآمد شخصی قابل مصرف

نسبت بدهی به سرمایه

نسبت بدهی به سرمایه، اهرم مالی یک شرکت را با مقایسه کل بدهی شرکت با سرمایه آن اندازه گیری می‌کند. در این حالت، منظور از بدهی، بدهی کوتاه مدت و بلندمدت بهره دار شرکت است و سرمایه عبارت است از مجموع تمام بدهی های دارای بهره به اضافه حقوق صاحبان سهام که ممکن است شامل همه اشکال سهام باشد. برای محاسبه نسبت بدهی به سرمایه یک شرکت، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

نسبت بدهی به سرمایه = بدهی تقسیم بر (بدهی + حقوق صاحبان سهام)

نسبت بدهی به تامین سرمایه

نسبت بدهی به تامین سرمایه به طور مستقیم اهرم مالی یک شرکت را با ارزیابی میزان بدهی آن شرکت در ساختار سرمایه‌ای آن اندازه گیری می‌کند. این نسبت رهن‌های عملیاتی را نیز شامل بدهی‌ها می‌کند و سهام عادی و ممتاز را به عنوان حقوق صاحبان سهام در نظر می‌گیرد. فرمول محاسبه نسبت بدهی به تامین سرمایه به شرح زیر است:

نسبت کل بدهی به تامین سرمایه = (بدهی کوتاه مدت + بدهی بلندمدت) تقسیم بر (بدهی کوتاه مدت + بدهی بلند مدت + حقوق صاحبان سهام)

نسبت اهرم بدهی به EBITDA

نسبت اهرم بدهی به EBITDA بررسی می‌کند که چگونه یک شرکت می‌تواند بدهی‌های متحمل شده خود را پرداخت کند و چقدر احتمال دارد که شرکت در پرداخت بدهی‌ها درجه اهرم عملیاتی چیست؟ قصور کند. EBITDA مخفف درآمد قبل از بهره، مالیات، استهلاک و کاهش بها است. موسسات مالی و اعتباری معمولا از این نسبت استفاده می‌کنند و شرکت‌ها باید سعی کنند این نسبت را حداکثر روی 3.0 نگه دارند. برای محاسبه این نسبت، تحلیلگران از این فرمول استفاده می‌کنند:

نسبت بدهی به EBITDA = بدهی تقسیم بر EBITDA

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E) شاید شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین نسبت اهرم مالی باشد. در بیشتر صنایع، شرکت‌ها سعی می‌کنند نسبت D/E خود را روی 2.0 یا کمی پایین‌تر نگه دارند. نسبت D/E بالا ممکن است نشان دهنده یک استراتژی تامین مالی تهاجمی با بدهی باشد که منجر به نوسان درآمد، به ویژه در بین نرخ های بهره بالا می‌شود. تحلیلگران می‌توانند نسبت D/E یک کسب و کار را این گونه محاسبه کنند:

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام = کل بدهی ها تقسیم بر کل حقوق صاحبان سهام

درجه اهرم مالی

درجه اهرم مالی (DFL) یک نسبت اهرمی است و ارزیابی می‌کند که چگونه سود یک شرکت از هر سهم پس از ایجاد تغییرات در ساختار سرمایه آن، تحت تأثیر تغییرات درآمد عملیاتی قرار می‌گیرد. زمانی که درجه اهرم مالی بالا باشد، به این معنی است که شرکت تغییرات سریعی را در سود تجربه خواهد کرد. این موضوع می‌تواند منجر به بازدهی عالی شود، اما تنها در صورتی که درآمد عملیاتی شرکت افزایش یابد.

برای محاسبه DFL، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

درجه اهرم مالی = درصد تغییرات در سود به دست آمده از هر سهم (EPS) تقسیم بر درصد تغییرات در EBIT

EBIT نشان دهنده سود قبل از بهره و مالیات است.

از طرف دیگر، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

درجه اهرم مالی (DFL) = EBIT تقسیم بر (EBIT منهای بهره)

ضریب حقوق صاحبان سهام

ضریب حقوق صاحبان سهام مانند نسبت D/E است، اما به جای مقایسه کل بدهی‌های یک شرکت با حقوق صاحبان سهام، دارایی‌ها را با حقوق صاحبان سهام مقایسه می‌کند. تحلیلگران می‌توانند با استفاده از فرمول زیر، ضریب حقوق صاحبان سهام را محاسبه کنند:

ضریب حقوق صاحبان سهام درجه اهرم عملیاتی چیست؟ = کل دارایی‌ها تقسیم بر کل حقوق صاحبان سهام

برای تعیین ارزش دارایی‌های یک شرکت، کل بدهی شرکت را به ارزش کل حقوق صاحبان سهام اضافه کنید:

کل دارایی‌ها = کل بدهی + حقوق صاحبان سهام

نسبت پوشش هزینه های ثابت

نسبت پوشش هزینه های ثابت که با عنوان نسبت تعداد دفعات تحقق بهره (TIE) نیز شناخته می‌شود، جریان نقدی شرکت را با بهره بدهی بلندمدت مقایسه می‌کند. در این مورد، شرکت‌ها تمایل دارند نسبت‌های بالاتری داشته باشند، زیرا این نسبت‌ها مطلوب هستند. برای یافتن نسبت پوشش هزینه های ثابت، تحلیلگران می‌توانند از این فرمول استفاده کنند:

نسبت تعداد دفعات تحقق بهره (TIE) = EBIT تقسیم بر هزینه بهره بدهی های بلند مدت

نسبت پوشش بهره

نسبت پوشش بهره مفاد بیشتری را به بدهی‌های شرکت اضافه می‌کند و به تحلیلگران می‌گوید که یک شرکت تا چه اندازه می‌تواند بدهی خود را تامین کند. بسته به صنعت، شرکت‌ها باید این نسبت را روی 3.0 یا بالاتر نگه دارند. فرمول محاسبه نسبت پوشش بهره از این قرار است:

نسبت پوشش بهره = درآمد عملیاتی تقسیم بر هزینه های بهره

نسبت اهرمی ردیف 1

نسبت اهرمی ردیف 1 سلامت مالی یک بانک را با مقایسه سرمایه اصلی آن با کل دارایی‌های آن اندازه گیری می‌کند. در این مورد، از دارایی‌های ردیف 1 استفاده می‌شود، زیرا این نوع دارایی‌ها به راحتی در طول یک بحران مالی نقد می‌شوند. برای یافتن نسبت اهرمی ردیف 1 یک بانک می‌توانید از این فرمول استفاده کنید:

نسبت اهرمی ردیف 1 = سرمایه ردیف 1 تقسیم بر دارایی های تلفیقی ضربدر 100

نحوه محاسبه سود پس از استفاده از اهرم مالی

برای اینکه بفهمید هنگام استفاده از اهرم مالی چقدر می‌توانید سود ببرید، ابتدا باید تغییر در ارزش دارایی خریداری شده را اندازه گیری کنید، سپس کل سرمایه خود را به علاوه هر میزان بهره‌ای که روی بدهی‌ها دارید از آن کم کنید (کل سرمایه + درصد بهره بدهی).

برای پیدا کردن تغییر در ارزش دارایی، از این فرمول استفاده کنید:

دارایی ضربدر (1 + درصد تغییر در دارایی)

تغییر در ارزش دارایی باید به صورت اعشاری باشد.

برای اینکه بفهمید چقدر می‌توانید سود کنید، از این فرمول کلی استفاده کنید:

دارایی ضربدر (1 + درصد تغییر در ارزش دارایی) منهای (کل سرمایه + درصد بهره بدهی)

مثال هایی از اهرم مالی

مثال اول:

اهرم مالی می‌تواند برای یک فرد سرمایه گذار این گونه کار کند:

اگر شخصی یک ملک 25000 دلاری را به طور کامل با پول خود خریداری کند و ارزش ملک 30٪ (0.30) افزایش یابد، آن شخص می‌تواند این ملک را به قیمت 32500 دلار بفروشد و 7500 دلار سود ببرد.

دارایی × (1 + % تغییر در ارزش دارایی) – (کل سرمایه + % بهره بدهی):

25000 دلار × (1 + 0.30) – (25000 دلار + 0) = 32500 دلار – 25000 دلار = 7500 دلار

اگر این ملک تا 30 درصد مستهلک شود، ارزش ملک 17500 دلار خواهد بود و مالک 7500 دلار ضرر می‌کند.

25000 دلار × (1 – 0.30) – (25000 دلار) = 25000 دلار × (0.7) – 25000 دلار = 17500 دلار – 25000 دلار = منفی درجه اهرم عملیاتی چیست؟ 7500 دلار

اگر همین فرد ملکی به ارزش 75000 دلار با 50000 دلار از پول خود و 25000 دلار وام گرفته شده از بانک با نرخ بهره 5 درصد خریداری کند، ریسک بیشتری را متقبل می‌شود اما به طور بالقوه پاداش بیشتری دریافت می‌کند. اگر ارزش ملک تا 40 درصد افزایش یابد، صاحب ملک می‌تواند ملک را به قیمت 105000 دلار بفروشد و سود کند (30000 دلار منهای 1270 دلار بهره بدهی به بانک).

75000 دلار × (1 + 0.40) – (75000 دلار + 0.05 × 25000 دلار) = 105000 دلار – (75000 دلار + 1250 دلار) = 105000 دلار – (76250 دلار) = 28750 دلار

برعکس، اگر این ملک 40 درصد از ارزش خود را از دست بدهد، مالک 31270 دلار پس از فروش ملک به قیمت 45000 دلار ضرر خواهد کرد.

مثال دوم:

شرکت اپل Ltd ماشین آلاتی را به قیمت 100000 دلار به صورت نقدی خریداری کرد. با استفاده از این ماشین آلات، این شرکت 150000 دلار درآمد ایجاد کرد. در همان زمان، شرکت دیگری به نام Kiwi Pvt. Ltd برای خرید همین نوع ماشین آلات وام گرفت تا درآمدی معادل 150000 دلار داشته باشد. شرکت Kiwi Pvt. Ltd از اهرم مالی برای ایجاد درآمد استفاده کرد اما با ضرر 300000 دلاری مواجه شد.

• اگر ارزش اهرم مالی بیشتر باشد، استفاده از بدهی بیشتر می‌شود و هزینه شرکت از نظر کارمزد فرآیندها و سود پرداختی بر آن افزایش می‌یابد و این موضوع ممکن است بر EPS (سود به دست آمده از هر سهم) و سودآوری یک شرکت تأثیر بگذارد.
• اگر ارزش اهرم مالی کم باشد، یک شرکت بسیاری از سهام و اوراق بهادار مالی را برای جمع آوری وجوه برای رشد تجارت خود منتشر می‌کند. در عین حال، ریسک نیز در حال افزایش است زیرا ریسک بازار بالا است و بازار بیش از حد در نوسان است.
• ریسک مالی همچنین به یافتن موقعیت مالی واقعی یک شرکت و شناسایی ریسک های مرتبط با فعالیت‌های تجاری آن شرکت کمک می‌کند.
• اهرم مالی به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد تا اعتبار شرکت‌ها و ریسک های موجود در یک معامله پولی را درک کنند. همچنین کمک می‌کند تا سرمایه گذاران بازگشت سرمایه خود را ببینند و بازدهی بالقوه سرمایه‌گذاری‌های خود را محاسبه کنند.

همه مشاغل باید اهرم مالی را ردیابی کنند

اهرم مالی یک معیار مفید نظارتی برای صاحبان تمامی مشاغل و کسب و کارها است. در حالی که اهرم مالی می‌تواند به رشد کسب و کار و دارایی‌های شما کمک کند، می‌تواند خطرآفرین نیز باشد. گاهی ممکن است انتظار داشته باشید که ارزش دارایی‌های شما افزایش یابد، اما در درجه اهرم عملیاتی چیست؟ عمل ارزش خود را از دست می‌دهند. با این حال، بازده اهرم مالی، به ویژه برای مشاغل کوچک‌تر که دارای ارزش سهام کمتری هستند، می‌تواند فوق‌العاده باشد.

اگر هنوز در درک اهرم مالی مشکل دارید، حتما با یک حسابدار متخصص مشورت کنید تا راهنمایی‌های بیشتری در مورد اهرم مالی دریافت کنید. البته برای محاسبه اهرم مالی شرکت خود باید به صورت های مالی دقیق دسترسی داشته باشید. با استفاده از نرم افزارهای حسابداری حرفه‌ای، مثل نرم افزار حسابداری محک می‌توانید به این مهم دست یابید.

درجه اهرم عملیاتی چیست؟

جهت اطلاع از تنظیمات و ویــــرایش این قالب اینجا را کلیک کنید.

برنامه ریزی سود و تجزیه و تحلیل اهرم ها:

در گزارش سود و زیان، عملکرد مالی شرکت در یک دوره مالی مورد ارزیابی قرار می گیرد. از آنجا که سودآوری شرکت یکی از مهمترین پارامترهای تعیین کننده ارزش شرکت است، برای تجزیه و تحلیل سود باید عوامل مؤثر بر آن را مورد بررسی قرار دهیم. در این تجزیه و تحلیل می توان از رویکردهای نقطه سربه سر و درجه اهرم عملیاتی چیست؟ تجزیه و تحلیل اهرم ها استفاده کرد.

در رویکرد نقطه سر به سر چگونگی ارتباط بین فروش، هزینه ها و میزان سودآوری مورد ارزیابی قرار می گیرد. در تجزیه و تحلیل اهرم ها، چگونگی تغییر در سود عملیاتی یا سود خالص در مقابل تغییر در فروش مورد مطالعه قرار می گیرد. همچنین با تحلیل اهرم ها می توان میزان ریسک تجرای یا ریسک مالی را اندازه گیری کرد.

نتیجه نهایی عملکرد یک شرکت، سود هر سهم ( EPS ) است که برای محاسبه آن ابتدا سود قبل درجه اهرم عملیاتی چیست؟ از بهره و ملایات ( EBIT ) محسابه می شود، سپس با لحاظ کردن هزینه بهره و مالیات و سود یهام ممتاز، سود هر سهم محاسبه می گردد. در این تجزیه و تحلیل ابتدا با استفاده از نقطه سر به سر و درجه اهرم عملیاتی عوامل مؤثر بر تغییرات سود قبل از بهره و مالیات مورد ارزیابی قرار می گیرد، سپس قسمت دیگر صورت حساب سود و زیان یعنی قسمت مالی آن که چگونگی ارتباط سود هر سهم و سود قبل از بهره و مالیات را بیان می کند، مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.

تجزیه و تحلیل نقطه سربه سر:

در تجزیه و تحلیل نقطه سربه سر روابط متقابل بین فروش، هزینه ها و سود مورد ارزیابی قرار می گیرد.

در یک رابطه کلی، سود با فروش رابطه مستقیم و با هزینه ها رابطه عکس دارد.

تجزیه و تحلیل هزینه ها:

یکی از طبقه بندی های هزینه ها، تفکیک آنها به هزینه های ثابت ، متغیر و نیمه متغیر است.

هزینه ثابت: هزینه هایی که با تغییر در سطوح مختلف تولید تغییری در این هزینه ها ایجاد نمی شود (مانند هزینه اجاره).

هزینه های متغیر: برخی از هزینه های شرکت است که مقدار آن در سطوح مختلف تولید متفاوت است و متناسب با افزایش سطح تولید مقدار کل آن افزایش می یابد (مانند هزینه مواد مصرفی).

هزینه متغیر کل عبارتست از حاصلضرب هزینه متغیر واحد در تعداد تولید.

در صورتی که با افزایش سطح تولید هزینه متغیر واحد ثابت باشد نمودار آن (الف) و در صورتی که با افزایش تولید هزینه متغیر واحد کاهش یابد (ب) و در صورتی که هزینه متغیر واحد افزایش یابد به صورت شکل (ج) خواهد بود.

هزینه های نیمه متغیر: هزینه های نیمه متغیر هزینه هایی هستند که از دو جزء تشکیل شده اند که یک جزء آن ثابت و جزء دیگر آن متغیر است (مانند هزینه نگهداری و تعمیرات).

هزینه کل: حاصل جمع هزینه های متغیر و هزینه ثابت هزینه کل است.

در این نمودار اگر تعداد تولید Q باشد، هزینه ثابت Qa و هزینه های متغیر Qb و هزینه کل Qm خواهد بود. شیب نمودار هزینه کل برابر با شیب نمودار هزینه متغیر است.

تجزیه و تحلیل فروش:

درآمد حاصل از فروش عبارت است از تعداد محصول فروش رفته ضرب در بهای فروش هر واحد. بنابراین تغییر واحد در درآمد فروش متأثر از تغییر در تعداد فروش یا تغییر در قیمت هر واحد می باشد: اگر قیمت واحد با افزایش فروش تغییر نکند نمودار درآمد حاصل از فروش به شکل (الف) خواهد بود. در صورتی که با افزایش سطح فروش قیمت هر واحد افزایش یابد نمودار فروش به شکل (ب) و در صورتی که قیمت واحد کاهش یابد به شکل (ج) خواهد بود.

تجزیه و تحلیل تغییرات سود:

تغییرات سود ناشی از تغییرات فروش و یا تغییر در هزینه ها است.

K : مبلغ سود ؛ P : قیمت هر واحد کالا ؛ Q : تعداد فروش یا تولید ؛ V : هزینه متغیر واحد ؛ F : هزینه ثابت.

در تجزیه و تحلیل سود دو حالت در نظر گرفته می شود:

حالت 1 : در صورتیکه با افزایش تعداد فروش هزینه متغیر واحد و قیمت واحد ثابت بمانند که در این صورت روابط خطی است و نمودار آن به شکل زیر است.

نمودار فوق نشان می دهد در شرایطی که تعداد فروش است زیان ایجاد می کند، اگر تعداد به برسد در نقطه سر به سر است (هزینه مساوی درآمد) و در سود ایجاد می شود.

در صورتی که باشد ابتدا زیان خواهیم داشت، با افزایش تولید به نقطه سر به سر می رسیم و سپس با افزایش تولید شرکت به سودآوری می رسد.در صورتی که باشد، به ازای تمام مقادیر تولید زیان خواهیم داشت.

برای تعیین مقادیر سود در مقابل تغییرات تعداد فروش می توانیم از روابط زیر استفاده کنیم. (سود قبل از بهره و مالیات = K )

در صورتی که مبالغ کلی داده شود و بخواهیم مبلغ فروش را در شرایطی که K ریال سود ایجاد می کند محاسبه کنیم می توانیم از روابط زیر استفاده نماییم:

در صورتی که تعداد محصول شرکت بیشتر از یک نوع باشد می توان از رابطه زیر استفاده کرد:

درصد فروش ؛ قیمت ؛ هزینه متغیر هر یک از محصولات الف، ب، ج است.

حالت 2 : اگر با افزایش تعداد فروش، هزینه متغیر واحد و قیمت هر واحد کالا کاهش می یابد و نمودار آن غیر خطی است و به شکل زیر می باشد.

1) سه منطقه سود و زیان داریم، اگر تعداد فروش کمتر از باشد زیان ؛ اگر تعداد فروش بین و باشد سود و اگر تعداد فروش بیشتر از باشد زیان خواهیم داشت.

2) معمولاً دو درجه اهرم عملیاتی چیست؟ نقطه سر به سر داریم ( و ).

3) حداکثر سود در شرایطی است که تعداد فروش بین دو نقطه سر به سر باشد و شیب دو خط TC و TR مساوی باشند و یا به عبارتی درآمد نهایی مساوی هزینه نهایی است ( MR=MC ).

تجزیه و تحلیل اهرم ها:

با تغییر در مقدار فروش، سود عملیاتی و سود هر سهم تغییر می کنند. می خواهیم مطالعه کنیم تغییر در سطح فروش چقدر تغییر در سود عملیاتی ایجاد می کند و با تغییر سود عملیاتی چه تغییری در سود هر سهم ایجاد می شود؟ چگونگی این تغییرات بستگی به ساختارها (ترکیب هزینه ثابت و هزینه های متغیر) همچنین میزان هزینه های ثابت مالی مانند هزینه وام و سود سهام ممتاز که ناشی از ساختار سرمایه است، می باشد.

اهرم در نتیجه استفاده بیشتر از وجوه یا داریی ثابت است که برای افزای بازده سهامداران مورد استفاده قرار می گیرد. افزایش در اهرم از یکسو موجب افزایش بازده و از سوی دیگر نیز موجب افزایش ریسک خواهد شد. کاهش در اهرم نیز موجب کاهش بازده و ریسک می شود.

اهرم عملیاتی: رابطه بین سطح فروش و سود قبل از بهره و مالیات ( EBIT ) را نشان می دهد.

اهرم مالی: رابطه بین سود عملیاتی ( EBIT ) و سود هر سهم ( EPS ) را نشان می دهد.

اهرم مرکب: رابطه بین سطح فروش و سود هر سهم ( EPS ) را نشان می دهد.

درجه اهرم عملیاتی:

درجه اهرم عملیاتی عبارت است از درصد تغییر سود قبل از بهره و مالیات در مقابل یک درصد تغییر در فروش.

برای محاسبه درجه اهرم عملیاتی می توان از روابط زیر استفاده کرد:

رابطه فوق بیانگر تغییر درجه اهرم عملیاتی (متغیر وابسته) در مقابل تغییر در تعداد فروش است یعنی در سطوح مختلف فروش درجه اهرم عملیاتی متفاوت است.

می توان نتایج زیر را از رابطه فوق بدست آورد:

1) با افزایش تعداد فروش درجه اهرم عملیات کاهش می یابد. (تابع OL تابعی نزولی است).

2) اگر تعداد فروش صفر باشد، درجه اهرم عملیاتی صفر است.

3) اگر تعداد فروش کمتر از نقطه سر به سر باشد، درجه اهرم عملیاتی منفی است.

4) اگر تعداد فروش معادل نقطه سر به سر باشد، درجه اهرم عملیاتی مساوی بی نهایت می باشد. (چون مخرج کسر مساوی صفر خواهد شد).

5) در صورتی که تعداد فروش بیشتر از نقطه سر به سر باشد درجه اهرم عملیاتی مثبت است (شرکت سودآور بوده و مخرج کسر مثبت است).

6) درجه اهرم عملیانی کلیه اعداد را می تواند اختیار کند به جز اعداد بین صفر و یک.

7) در اطراف نقطه یسر به سر درجه اهرم عملیاتی بسیار زیاد است در نتیجه ریسک تجاری نیز در چنین شرایطی بیشتر از سطوح دیگر فروش است.

8) درجه اهرم عملیاتی با هزینه ثابت رابطه مستقیم دارد، با افزایش هزینه ثابت (در صورت عدم تغییر در سایر اقلام) درجه اهرم عملیاتی افزایش خواهد یافت.

9 ) درجه اهرم عملیاتی و نقطه سر به سر عملیاتی رابطه مستقیم دارند هر چه نقطه سر به سر افزایش یابد درجه اهرم عملیاتی افزایش می یابد.

ریسک تجاری:

تغییرات سود قبل از بهره و مالیات، ممکن است ناشی از تغییرات فروش ( تغییر در تعداد یا قیمت) مبلغ هزینه و چگونگی ساختار هزینه های ثابت و متغیر باشد، آن بخش از ریسک تجاری که ناشی از چگونگی ساختار هزینه ثابت و متغیر است مربوط به ریسک تجاری است که اهرم عملیاتی ایجاد می کند، هر چه درجه اهرم عملیاتی بیشتر باشد در صورت تغییر در فروش، سود قبل از بهره و مالیات با شدت بیشتری تغییر می کند در نتیجه شرکت هایی که از درجه اهرم عملیاتی بزرگتری برخوردارند عملاً دارای ریسک تجاری بیشتری نی می باشند.

یکی از کاربردهای اهرم عملیاتی اندازه گیری خطا در پیش بینی سود عملیاتی است.

رابطه EPS – EBIT :

برای محاسبه سود هر سهم ( EPS ) ابتدا سود قبل از بهره و مالیات ( EBIT ) محاسبه شده سپس از آن مالیات و بهره را کسر می کنند، عدد حاصل سود پس از مالیات است. از سود پس از مالیات اگر سود سهام ممتاز را کسر کنیم آنچه باقی می مانند سود سهامدارن عادی است و در صورتی که سود سهامداران عادی را به تعداد سهام عادی تقسیم کنیم سود هر سهم ( EPS ) بدست می آید.

در صورتی که سود قبل از بهره و مالیات را با y نشان دهیم می توانیم بین سود قبل از بهره و مالیات و سود هر سهم رابطه زیر را بنویسیم:

نقطه سر به سر مالی:

نقطه سر به سر مالی آن مقدار از سود عملیاتی است که به ازای آن سود هر سهم مساوی صفر خواهد شد.

درجه اهرم مالی:

درجه اهرم مالی عبارتست از درصد تغییر سود هر سهم در مقابل یک درصد تغییر در سود قبل از بهره و مالیات.

برای محاسبه درجه اهرم عملیاتی می توان از روابط زیر استفاده کرد:

می توان نتایج زیر را از رابطه فوق بدست آورد:

1) در صورتی که هزینه ثابت مالی صفر باشد، درجه اهرم مالی مساوی 1 می باشد.

2) هر چه هزینه ثابت مالی بیشتر افزایش یابد، درجه اهرم مالی نیز افزایش خواهد یافت.

3) در سطوح مختلف سود قبل از بهره و مالیات، درجه اهرم مالی متفاوت است و با افزایش سود قبل از بهره و مالیات، درجه اهرم مالی کاهش می یابد.

4) اگر سود قبل از بهره و مالیات صفر باشد، درجه اهرم مالی برابر صفر است.

5) اگر سود قبل از بهره و مالیات کمتر از نقطه سر به سر مالی باشد، درجه اهرم مالی منفی است.

6) اگر سود قبل از بهره و مالیات معادل هزینه ثابت مالی باشد درجه اهرم مالی بی نهایت است.

7) در صورتیکه سود قبل از بهره و مالیات بیشتر از نقطه سر به سر مالی باشد، درجه اهرم مالی مثبت است.

8) درجه اهرم مالی با هزینه بهره، سود سهام ممتاز و نرخ مالیات رابطه مستقیم دارد، یعنی با افزایش این اقلام درجه اهرم مالی افزایش خواهد یافت.

کاربردهای اهرم مالی:

توجیه کننده تغییرات سود هر سهم در مقابل تغییرات سود قبل از بهره و مالیات ؛ توجیه کننده اشتباهات در پیش بینی سود هر سهم ؛ اهرم مالی بیانگر ساختار مالی شرکت ها است.

ریسک مالی:

تغییراتی که در پیش بینی سود هر سهم زخ می دهد قسمتی از آن ناشی از چگونگی ساختار مالی است. در شرکت هایی که ساختار مالی آنها دارای درجه اهرم مالی بیشتری است، تغییرات سود هر سهم از شدت بیشتری برخودار است و دارای ریسک مالی بیشتری است.

افزایش هزینه های ثابت مالی باعث افزایش نقطه سر به سر مالی شده و افزایش نقطه سر به سر مالی موجب افزایش در ریسک مالی شرکت خواهد شد.

افزایش یا کاهش در نقطه سر به سر مالی موجب افزایش یا کاهش ریسک مالی خواهد شد.

درجه اهرم مرکب:

درجه اهرم بیانگر میزان تغییر سود هر سهم در مقابل یک درصد تغییر در فروش است.

برای محاسبه درجه اهرم عملیاتی می توان از روابط زیر استفاده کرد:

می توان نتایج زیر را از رابطه فوق بدست آورد:

1) در هر سطحی از فروش درجه اهرم مرکب تغییر می کند.

2) هر چه تعداد فروش افزایش یابد، درجه اهرم مرکب کاهش می یابد.

3) اگر هزینه ثابت عملیاتی و هزینه ثابت مالی صفر شوند درجه اهرم مرکب مساوی یک خواهد شد.

4) اگر تعداد فروش صفر شود درجه اهرم مرکب صفر خواهد شد.

5) اگر تعداد فروش کمتر از نقطه سر به سر کل باشد درجه اهرم مرکب منفی است.

6) اگر تعداد فروش معادل نقطه سر به سر کل باشد درجه اهرم مرکب بی نهایت است.

7) اگر تعداد فروش بیش از نقطه سر به سر کل باشد درجه اهرم مرکب مثبت است.

8) درجه اهرم مرکب بین صفر و یک نخواهد بود.

کاربرد اهرم مرکب:

توجیه تغییرات شدید سود هر سهم ؛ توجیه اشتباه در پیش بینی سود هر سهم ؛ درجه اهرم مرکب شاخص ریسک کل شرکت است.

فروش و سود هر سهم:

در صورت حساب سود و زیان، از فروش شروع شده و نهایتاً به سود هر سهم خواهیم رسید. هر گونه تغییر در فروش موجب تغییر در سود قبل از بهره و مالیات شده و آن نیز موجب تغییر در سود هر سهم خواهد شد. چه رابطه ای بین فروش و سود هر سهم وجود دارد؟

در رابطه فوق در صورتی که با تغییر تعداد فروش، قیمت هر واحد کالا، هزینه متغیر واحد، هزینه ثابت، بهره، نرخ مالیات و سود سهام ممتاز و تعداد سهام عادی ثابت باشند در هر سطحی از فروش سود هر سهم متفاوتی خواهیم داشت.

نقطه سر به سر مرکب:

نقطه سر به سر کل یا مرکب آن مقدار از فروش است که به ازای آن، سود هر سهم صفر خواهد شد.

Q آن تعداد از فروش است که به ازای آن می توانیم سود قبل از بهره و مالیاتی معادل هزینه ثابت مالی ( ) ایجاد کنیم و یا به عبارتی به نقطه سر به سر مالی برسیم.

هر چه هزینه ثابت مالی افزایش یابد، نقطه سر به سر کل افزایش خواهد یافت.

ریسک کل شرکت:

ریسک کل شرکت همان ریسک ورشکستگی است شامل ریسک تجاری و ریسک مالی است. ریسک تجاری ناشی از درجه اهرم عملیاتی و ریسک مالی نیز ناشی از درجه اهرم مالی است. تغییر هزینه عملیاتی و مالی اگر منجر به افزایش نقطه سر به سر شرکت گردد ریسک کل شرکت نیز افزایش خواهد یافت.

هر عاملی که منجر به تغییر در نقطه سر به سر کل شرکت گردد، ریسک کل شرکت را نیز تغییر خواهد داد. این عوامل ممکن است تغییر قیمت کالا، هزینه متغیر واحد، هزینه ثابت مالی و هزینه ثابت عملیاتی باشد.

تغییرات درجه اهرم عملیاتی / مالی / مرکب:

نمودار این توابع به صورت یک تابع هموگرافیک است که توابع OL و FL و CL یک تابع نزولی می باشد و نمودار تغییرات آن بهشرح زیر می باشد:

محاسن و معایب اهرم ها:

اهرم درجه اهرم عملیاتی چیست؟ ها بیانگر چگونگی تغییرات سود قبل از بهره و مالیات و سود هر سهم می باشند ؛ اهرم ها توجیه کننده اشتباهات در پیش بینی سود هر سهم قبل از بهره و مالیات می باشند ؛ از اهرم ها می توان برای محاسبه ریسک استفاده کرد، از اهرم عملیاتی برای محاسبه ریسک تجاری و از اهرم مالی برای محاسبه ریسک مالی و از اهرم مرکب برای ریسک کل شرکت.

در هر سطحی از فروش و با تغییر در عوامل ایجاد کننده سود، درجه اهرم ها متفاوتند.