کار کردن با ماتریسها در متلب بسیار ساده است. در حقیقت تمام دادهها در متلب به شکل یک ماتریس ذخیره میشوند.
نمودار
نمودار. [ ن ُ / ن ِ ] ( نف ) نمایان. مرئی. ( برهان قاطع ). مشهود. ( فرهنگ فارسی معین ). پیدا. ظاهر. آشکار. ( انجمن انواع مختلف نمودار آرا ) پدیدار. هویدا. تابان. ( ناظم الاطباء ). چیزی که در نظر نماید. ( از رشیدی ) :
نموداری که از مه تا به ماهی است
طلسمی بر سر گنج الهی است.
و نیز رجوع به نمودار شدن و نمودار کردن شود. || شاخص. برجسته. مشخص. نمایان : و این دولت تا قیامت ، سردار و نمودار دولت ها باد. ( راحة الصدور ). || معروف. مشهور. ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ فارسی معین ). || نماینده. نشان دهنده. معلن. مظهر. ( یادداشت مؤلف ) :
ای نمودار معجزات مسیح
ای سزاوار پیشگاه قباد.
|| ( اِ ) راهنما. سرمشق. ( فرهنگ فارسی معین ). رهبر. ( از انجمن آرا ) : و تجارب متقدمان را نمودار عادت خویش گرداند. ( کلیله و دمنه ). آن را نمودار سیاست خواص و عوام ساخت. ( کلیله و دمنه ). و شاوروهن و خالفوهن دستور اعتبار ونمودار اختبار باید ساخت. ( سندبادنامه ص 112 ).
مددکارفکر شبانروز من
نمودار طبع نوآموز من.
|| نمایش. ( ناظم الاطباء ). || نقش و صورتی که پدید آرند. ( یادداشت مؤلف ) :
جام جهان نمای دم توست و شاه را
اندر جهان نظر به نمودار جام توست.
|| دلیل. ( برهان قاطع ) ( جهانگیری ) ( انجمن آرا ) ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ فارسی معین ). برهان. ( برهان قاطع ) ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ فارسی معین ). شاهد. حجت. ( فرهنگ فارسی معین ). بیّنه. گواه. ( یادداشت مؤلف ) :
نمودار گفتار من ، من بسم
بر این داستان عبرت هر کسم.
و دلیلی از این روشن تر و نموداری از این معین تر تواند بود؟ ( جهانگشای جوینی ). || نشان. علامت. ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ فارسی معین ). نشانه. ( فرهنگ فارسی معین ) : مرایاد می داد از آن خواب که به زمین داور دیده بود که جده تو نیکو تعبیر کرد و راست آمد و من خدمت کردم وگفتم این نموداری است از آن که خداوند دید. ( تاریخ بیهقی ).بیشتر بخوانید .
فرهنگ فارسی
ظاهر، نمایان، آشکار، مانند، نظیر، نشان، علامت
۱ - ( صفت ) هویدا آشکار.۲- مرئیمشهود. ۳- معروفمشهور.۴- (اسم ) مقداری کم و جزیی از چیزی که دال بر بسیار و کلی باشد نمونه : نموداری که از مه تا بماهی است طلسمی بر سر گنج الهی است . ( نظامی .گنجینه ص ۵ ) ۱۵۸ - نشان نشانه علامت . ۶ - نقشه . ۷ - کارنامه .۸ - دلیلبرهانحجت . ۹ - راهنما سرمشق : جهانیان را مقرر است که بدیهه رای و اول فکرت شاهانشاه دنیا. نمودار عقل کل و راهبر روح قدس است . ۱٠ - جدول معرف چیزی : و اشارات و مواعظ آن را فهرست مصالح دین و دنیا و نمودار سیاست خواص و عوام شناخت . ۱۱ - جدولی که صعود و نزول تعداد محصول مصنوع وارادتصادرات و غیره را با ترسیم خطوط نشان دهدگرافیک .۱۲ - مثال شاهد. ۱۳- طریق امتحان و تحقیق درجه طالع مانند [ نمودار بطلمیوس ] و [ نموداروالیس ] جمع :نمودارات .
فرهنگ معین
(نُ یا نَ ) [ په . ] ۱ - (ص فا. ) پدیدار، هویدا. ۲ - (اِ. ) جدولی که مقدار صعود و نزول چیزی را نشان دهد.
فرهنگ عمید
۱. ظاهر، نمایان، آشکار.
۲. مانند، نظیر.
۳. نشان، علامت.
۴. (ریاضی ) خطی که میزان بالا وپایین رفتن تعداد یا مقدار محصولات یا درآمدها و چیزهای دیگر را نشان می دهد. برای ترسیم این خط جدول شطرنج مانندی بر صفحۀ کاغذ رسم و میزان تغییر مقدار را با پایین بردن یا بالا بردن آن خط نشان می دهند.
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
نمودار، نمایش نمادین دوبعدی هندسی اطلاعات بر پایهٔ برخی فنون تجسمی است. در واقع به نمایش بصری مفاهیم، ایده ها، ساختارها، روابط، داده های آماری و غیره به گونه ای ساده و شکل یافته نمودار می گویند. از نمودارها برای ساده کردن و ملموس کردن موضوعات گوناگون استفاده می شود.
نمودار میله ای
نمودار درختی
گراف (طرح هندسی)
ماتریس
شبکه
رَوَندنما (فلوچارت)
دایره ای
گونه های اساسی نمودار عبارت اند از:
نمونه هایی از نمودارهای ویژه:
واژه ها و اصطلاحات آماری
دانشنامه آزاد فارسی
نمودار (graph)
تصویری نشان دهندۀ رابطۀ دو یا چند متغیر ریاضی یا دسته هایی از داده های عددی، از جمله داده های آماری. برای رسم نموداری که رابطۀ دو متغیر را نمایش می دهد، معمولاً دو خط عمود برهم، به نام محور، رسم می کنند که نقطۀ تقاطع آن ها مبدأ نام دارد. با در نظر گرفتن مبدأ به منزلۀ نقطۀ صفر، مقادیر دو متغیر، مثلاً مسافت و زمان برای شیء متحرک، را به صورت نقاطی روی دو محور مشخص می کنند. سپس، برای نمایش هر جفت از مقادیر متناظر با دو متغیر، مثلاً مسافت معین و زمان صرف شده برای آن، عمودهایی بر دو محور رسم می کنند. نقطۀ تقاطع دو عمود نشان دهندۀ آن جفت از مقادیر است. آن گاه، این نقطه ها را با منحنی همواری به هم وصل می کنند تا نمودار به دست آید. معمولاً محور افقی را محورx و محور قائم را محورy می نامند. در این صورت، نمودار در دستگاه مختصات دکارتی رسم شده است. مختصات دکارتی هر نقطه مؤلفه هایی اند که مکان نقطه را برحسب فاصله های عمودی آن از دو یا چند محور یا خط مرجع تعیین می کنند. برای صفحه ای که با دو محور تعریف می شود، مختصات هر نقطه برحسب فواصل عمودی آن از محورy و محورx و به صورت (x,y) بیان می شود. مثلاً نقطه ای مانند p که به فاصلۀ سه واحد از محورy و چهار واحد از محورx قرار دارد، دارای مختصات (۴,۳) است. مختصات دکارتی را می توان به ابعاد بالاتر نیز تعمیم داد. مثلاً در فضای سه بعدی، سه محورx وy وz وجود دارد و مختصات نقاط به صورت سه تایی های (x,y,z) اند. نمودار معادلۀ دومتغیره در صفحه، منحنی ای شامل همۀ نقاطی است که مختصاتشان در آن معادله صدق می کنند و شامل نقطۀ دیگری نیست. خط راست نمودار معادله ای خطی به شکل کلی y=mx+c است کهm شیب خط، وc عرض از مبدأ یا مقدارy در نقطۀ تقاطع خط با محورy در دستگاه مختصات دکارتی است. نمودار معادلۀ دومتغیره در فضا استوانه، و نمودار معادلۀ سه متغیره رویه ای شامل همۀ نقاطی است که مختصاتشان در آن معادله انواع مختلف نمودار صدق می کنند و شامل نقطۀ دیگری نیست. نمودار تابعf مجموعۀ همۀ نقاطی است که مختصاتشان جفت های مرتب ((f (x و x)اند. گاهی نمودارهای ریاضی در مختصات قطبی رسم می شوند. سراشپون بافت نگار (بافت نما) نوعی نمودار است که در آمار برای نمایش فراوانی یا فراوانی نسبیِ داده ها به کار می رود. برای رسم بافت نگار، پس از رده بندی داده ها، رده ها را روی محور افقی و فراوانی ها را روی محور قائم مشخص می کنند. سپس، مستطیل هایی روی رده ها ساخته می شود که مساحت آن ها، و نه ارتفاع آن ها به صورتی که در نمودار میله ای به کار می روند، متناسب با فراوانی رده هاست. بین مستطیل ها فاصله ای گذاشته نمی شود. نمودار میله ای نوعی دیگر از نمودار است که معمولاً در آمار و برای نمایش فراوانی ها به کار می رود. این نمودار متشکل از تعدادی مستطیل موازی است که ارتفاع آن ها متناسب با فراوانی داده هاست. این نمودار وقتی به کار می رود که داده ها گسسته باشند.
نمودار در اکسل ؛ انواع، نحوه ساخت و ویرایش چارت در اکسل
ساخت نمودار در اکسل یکی از بهترین راههای نمایش گرافیکی دادهها برای مقایسه سریع آنها است. در این مطلب نحوه رسم نمودار در اکسل و ویرایش چارت در اکسل را برای اعمال تنظیمات پیشرفتهتر، با هم مرور میکنیم.
اینکه بتوانیم داده ها و آمارها را به صورت دیداری و بر روی نمودار مشاهده کنیم، علاوه بر اینکه راحتتر است، اطلاعات را به صورت سریعتری در اختیار ما قرار میدهد. اکسل به عنوان یکی از بهترین نرمافزارهای صفحه گسترده است که با استفاده از آن، کارهای مختلفی را میتوان روی دادهها انجام داد که یکی از آنها هم ساخت نمودار در اکسل است. این برنامه توانایی خوبی در به تصویر کشیدن اطلاعات از لحاظ نموداری دارد که آن را تبدیل به ابزاری قدرتمند برای نمایش گرافیکی دادهها و انجام مقایسه سریع و یافتن ترندها میکند. در این مطلب قصد داریم به معرفی انواع نمودارهای این برنامه، روش ساخت نمودار در اکسل و در نهایت ویرایش آن بپردازیم. برای آشنایی با 22 ترفند حرفهای اکسل میتوانید به این مطلب مراجعه کنید.
آنچه در ادامه می خوانید:
انواع نمودار در اکسل
اکسل انواع مختلفی از نمودارها را ارائه و به شما اجازه میدهد تا بهترین گزینه را برای دادههای خود انتخاب کنید. برای اینکه از چارت در اکسل به صورت موثر استفاده کنید، باید با تفاوتهای آنها آشنا شوید. در زیر مروری مختصر بر انواع نمودار در اکسل داریم.
نمودار اکسل ستونی
نمودار اکسل ستونی از میلههای عمودی برای نشان دادن داده استفاده میکنند. آنها را میتوان برای انواع دادهها استفاده کرد اما اکثرا برای مقایسه اطلاعات به کار برده میشوند.
نمودار اکسل خطی
نمودار خطی در اکسل کاربرد بسیار خوبی در نشان دادن روند یا همان ترند دارد. نقاط دادهها با استفاده از خطوط به هم وصل میشوند که همین امر به خوبی اینکه کدام دادهها با گذشت زمان کاهش یا افزایش مییابند را نشان میدهد.
نمودار دایره ای یا پای
نمودارهای پای برای مقایسه نسبت دادهها کاربرد دارند. هر مقدار به عنوان تکهای از دایره نشان داده شده و درصدی از کل آن را تشکیل میدهد.
نمودار میله ای یا بار
نمودارهای میلهای عملکردی مانند نمودارهای ستونی را دارند، اما از میلههای افقی به جای عمودی استفاده میکنند.
نمودار مساحت
نمودارهای مساحت مشابه نمودارهای خطی هستند، اما نواحی زیر خطوط رنگ مخصوص به خود را دارند.
نمودار سطح
نمودارهای سطح به شما امکان نمایش دادهها در یک محیط سه بعدی را میدهند. این نمودارها به خوبی در مجموعه دادههای بزرگ به کار گرفته میشوند و به شما اجازه دیدن اطلاعات مختلفی را در یک لحظه میدهند.
علاوه بر دانستن انواع نمودار در اکسل باید با نحوه خواندن آنها هم آشنا باشید. یک چارت در اکسل دارای عناصر مختلفی است که به شما برای درک بهتر دادهها کمک میکنند. در چارت زیر، بخشهای مختلف آن را توضیح دادهایم.
- عنوان نمودار باید به صورت مشخص بگوید که چارت مربوط به چیست.
- محور عمودی یا همان Y در این تصویر، مقدار هر ستون را نمایش میدهد، بنابراین محور مقدار هم نامیده میشود. در این مثال، این محور نشان دهنده میزان فروش هر فروشنده است.
- محور افقی یا همان محور X در این نمودار، دستههای مختلف آن را نشان میدهد. در این مثال، هر ربع سال مالی به عنوان یک دسته در نظر گرفته شده است.
- سری داده شامل نقاط دادهای مربوطه در یک چارت اکسل هستند. در این مثال، ستونهای آبی مقادیر فروش توسط رابرت را نشان میدهند. ما از روی راهنمای نمودار که در سمت راست وجود دارد، میفهمیم که این دادهها مربوط به او است. با استفاده از خواندن سریهای داده، میتوانیم اطلاعاتی را راجع به وضعیت او در هر ربع سال به دست آوریم.
- راهنمای نمودار یا همان لجند مشخص میکند که رنگ هر سری داده مربوط به چه چیزی است. در این مثال، لجند هر یک از فروشندگان داخل نمودار را نشان میدهد.
نحوه ساخت نمودار در اکسل
برای رسم نمودار در اکسل ابتدا سلولهایی که میخواهید نمودارشان را رسم کنید را انتخاب کنید. این سلولها نقش دادههای منبع را خواهند داشت. پس از آن به سربرگ Insert رفته و از بخش Charts یکی از نمودارها که مناسب شما است را زده و از منوی ظاهر شده چارت مورد نظر خود را انتخاب کنید.
پس از اینکه نمودار موردنظر خود را انتخاب کردید، اکسل بلافاصله اطلاعات را در قالب نمودار به شما نشان خواهد داد.
اگر مطمئن نیستید که از کدام نمودار استفاده کنید، با انتخاب Recommended Charts، بهترین نمودارهایی که برای اطلاعات شما مناسب هستند پیشنهاد داده خواهد شد و میتوانید از آنها برای رسم نمودار در اکسل استفاده کنید.
نحوه ویرایش نمودار در اکسل
راههای بسیاری وجود دارد که میتوانید چارتهای خود را شخصیسازی کرده و به ویرایش نمودار اکسل بپردازید. برای مثال میتوانید دادههای یک نمودار را جابهجا کرده، نوع چارت اکسل را تغیر داده و یا حتی نمودار خود را به کاربرگ دیگری از اکسل منتقل کنید. در ادامه به برخی از کارهای دیگری که میتوانید روی نمودار در اکسل انجام دهید میپردازیم.
ویرایش طرح و استایل چارت در اکسل
بعد از اینکه نمودار را در اکسل وارد کردید، کارهای مختلفی را میتوانید برای تغییر نحوه نمایش دادهها روی آن انجام دهید. تغییر طرح و استایل چارت در اکسل از تب Design، کار سادهای است که در ادامه به آن میپردازیم.
اکسل به شما اجازه میدهد تا برای بالا بردن خوانایی، از عناصر چارت مانند عنوان، راهنما و برچسب دادهها استفاده کنید. برای اضافه کردن یکی از این قسمتها، گزینه Add Chart Element را از تب Design انتخاب کنید؛ سپس از منوی ظاهر شده، بخش مورد نظر خود را اضافه کنید.
برای ویرایش یک عنصر نمودار، کافی است روی آن دو بار کلیک کنید.
اگر نمیخواهید تک به تک، این عناصر چارت در اکسل را وارد کنید، میتوانید از بخش Quick Layout که در تب Design است، ساختار چارت پیش فرض مورد نظر خود را انتخاب کنید.
اکسل همچنین استایلهای مختلفی را برای چارتهای خود دارد که شما را قادر میسازد تا سریعا ظاهر نمودار خود را تغییر دهید. برای تغییر استایل میتوانید از بخش Chart Styles، استایل مورد نظر خود را انتخاب کنید.
شما میتوانید تمام کارهای بالا را با استفاده از دکمههای میانبر ظاهر شده کنار نمودار هم انجام دهید.
- با انتخاب دکمه مثبت میتوانید انتخاب کنید که چه عناصری در نمودار نشان داده شوند.
- برای انتخاب سبک و رنگ نمودار، بر روی Style (قلم مو) کلیک کنید. در قسمت Chart Style میتوانید نوع نمایش گرافیکی نمودار خود را نیز انتخاب کنید. همچنین از قسمت Change Colors میتوانید رنگهایی را که در نمودار استفاده شده، تغییر دهید.
- با انتخاب فیلتر میتوانید تعیین کنید که کدام یک از اطلاعات شما نشان داده شوند.
تغییر جای داده های ردیف و ستون در اکسل
گاهی اوقات میخواهید نحوه دستهبندی دادههایتان را تغییر دهید. برای مثال در نمودار زیر، میزان فروش کتاب بر اساس سال دستهبندی شده است و هر ستون، ژانر آن کتاب را نشان میدهد.
با این حال میتوانیم کاری انواع مختلف نمودار کنیم که کتابها بر اساس سبکشان دستهبندی شده و هر ستون، سال مربوطه را نشان دهد. برای این کار، چارت مورد نظر خود را انتخاب کرده و از تب Design و بخش Data، گزینه Switch Row/Column را انتخاب کنید.
با این کار جای ردیفها و ستونها عوض میشود.
تغییر نوع چارت در اکسل
اگر بعد از ساخت نمودار در اکسل متوجه شدید که گزینهای که انتخاب کردید برای نمایش دادههای شما مناسب نیست، میتوانید نوع نمودار در اکسل را تغییر دهید. در مثالی که میزنیم، نوع نمودار را از ستونی به خطی تغییر میدهیم. از تب Design، گزینه Change Chart Type را انتخاب کنید.
با این کار صفحهای ظاهر میشود که میتوانید در آن، نوع و طرح نمودار خود را تغییر دهید.
در این مثال، مشاهده میکنیم که استفاده از نمودار خطی، روند فروش کتاب در سالهای مختلف را به خوبی نشان میدهد.
انتقال چارت
زمانی که چارت جدیدی را وارد میکنید، به عنوان آبجکتی در همان صفحه اکسلی که دادههایش در آنجا قرار دارد ظاهر میشود. شما میتوانید چارت را به یک کاربرگ جدید (Worksheet) منتقل کنید تا دادههایتان به صورت مرتب باشند. برای این کار، نموداری که میخواهید انتقال دهید را انتخاب کرده و از تب Design، گزینه Move Chart را انتخاب کنید.
با این کار، پنچره انتقال ظاهر میشود. در این مثال، انتقال به یک شیت جدید را انتخاب میکنیم که باعث ایجاد یک کاربرگ جدید میشود. روی اوکی کلیک کنید.
با این کار، نمودار در یک کاربرگ جدید نمایش داده میشود.
بروز نگه داشتن نمودارها در اکسل
به صورت پیش فرض اگر دادههای بیشتری به شیت خود اضافه میکنید، نمودار شما احتمالا آنها را در نظر نمیگیرد. برای حل این مشکل میتوانید بازه دادههای خود را تغییر دهید. کافی است رو نمودار در اکسل کلیک کنید که این کار باعث نمایش دادههای دربرگیرنده در شیت شما میشود. حال کافی است از گوشی پایین و سمت راست گرفته و بازه دادههای خود را تغییر دهید.
اگر به صورت مکرر به شیت خود داده اضافه میکنید، این کار میتواند سخت و آزاردهنده باشد، اما راه حل آسانی برای آن وجود دارد. اگر فرمت منبع دادهها را به صورت جدول درآورید و سپس چارت خود را بر اساس آن جدود ایجاد کنید، زمانی که دادههای بیشتری را به جدول اضافه کنید، چارت شما هم به صورت خودکار بروز میشود. برای آموزش نحوه بروز نگه داشتن خودکار نمودار در اکسل میتوانید ویدیوی زیر را تماشا کنید.
در این مطلب سعی کردیم آموزش جامعی از نحوه کار با چارت در اکسل را ارائه کنیم. ابتدا انواع نمودارها را معرفی کرده و سپس نحوه خواندن و ساخت نمودار در اکسل را توضیح دادیم. پس از آن به روش های مختلف ویرایش نمودار در اکسل پرداختیم که میتوانید با استفاده از آنها نوع و ظاهر چارت خود را تغییر داده، آن را به سربرگ جدید منتقل کرده و یا کاری کنید که نمودارتان به صورت خودکار با اضافه کردن داده جدید، بروزرسانی شود. برای یادگیری دقیقتر این روشها بهتر است همین الان شروع به تمرین کردن آنها کنید.
انواع مختلف نمودار
شرکت نمودارکنترل در سال 1379 تاسیس شد و با تولید محافظ لوازم برقی گام در این مسیر گداشته و بعد از آن با تولید چراغ های روشنایی در انواع مختلف و نیز تولید محافظ لوازم برقی در مدل ها و توان های مختلف مسیر رشد خود را ادامه داده و درسال 92 موفق به دریافت نشان استاندارد برای محصولات محافظ لوازم برقی خود شد.
شرکت نمودارکنترل بر اساس تحقق اهداف عالی خود و تکمیل سبد محصولات از سال 1395 اقدام به تولید لامپهای LED با توان های مختلف ودارای نشان استاندارد ونیز پریزهای سیار (رابط) با نشان استاندارد نموده است.
شرکت نمودار کنترل با الهام گرفتن از تفکرات تحول گرایانه و نظرات نمایندگان فروش و متقاضیان بازار اقدام به تولید محصولات در شش سبد مستقل:
1-محافظ لوازم برقی 2-چراغ روشنایی 3-لامپLED و4-لامپ کم مصرف 5-پریز سیار(رابط) 6-خانه هوشمند
با تنوع بیشتر نموده و روانه بازار ساخته است.همچنین این شرکت با رویکردی مشتری محوری و با تکیه بر راستی و صداقت و سلامت حرفه ای و مسولیت پذیری خواستار فرصت های رقابتی پایدار می باشد. اکنون ما رشد پایدار و برتری مستمر را سرلوحه کار خود قرار داده و سعی در رضایتمندی مشتریان عزیزمان داریم.
گام به گام ریاضی دهم انسانی فصل پنج ص120
قطاعهای دایرهای برای نشان دادن اندازه نسبی دادهها استفاده میکند.
ساده ترین تمثیل برای نمودار دایرهای، تشبیه آن به یک پیتزا است.
معمولا از این نمودار برای مقایسه داده های کیفی استفاده می شود.
2-نمودار میله انواع مختلف نمودار ای:
یک نمایش گرافیکی از دادهها با استفاده از میلهها یا ستونها با ارتفاعهای متفاوت است.
معمولا از این نمودار برای مقایسه داده های کیفی استفاده می شودودومحور افقی وقائم دارد
از میله افقی برای نشان دادن متغیر هااز میله عمودی برای انواع مختلف نمودار نشان دادن فراوانی داده ها استفاده می کنیم .
3-نمودار نقطه ای:
نمودار نقطهای، برای نمایش مقدارهای عددی و متغیرهای کمی به کار میرود.
به این ترتیب میتوان رابطه بین متغیرهای کمی را درک و نمایش داد.
اگر هر یک از انواع مختلف نمودار اعدادبه صورت یک نقطه بالایی یک محورافقی نشان دهیم نمودار نقطه ای داده ها به دست می آید.
4-نمودار جعبه ای :
نمودار جعبهای یک روش استاندارد برای نمایش توزیع دادهها است که
براساس شاخصهای آماری «کوچکترین مقدار، «چارک اول» ، «میانه» ، چارک سوم و بزرگترین مقدار ساخته شده است.
همچنین این نمودار میتواند در مورد وجود دادههای دورافتاد یا پرت،
اطلاعاتی به شما بدهد و مقدار آنها را تعیین کند. همچنین نشان دادن
تقارن در دادهها از کارهایی این نمودار است این روشی است برای نمایش دامنه ها وچارک داده ها است.
رسم نمودار سه بعدی در متلب
نرم افزار Matlab یکی از پر کاربردترین نرم افزارهایی است که در رشتههای مختلف از جمله مهندسی برق، مکانیک، رایانه و… کاربرد بسیاری دارد. واژه متلب از ترکیب دو واژه MATrix (ماتریس) و LABoratory (آزمایشگاه) ایجاد شدهاست.
کار کردن با ماتریسها در متلب بسیار ساده است. در حقیقت تمام دادهها در متلب به شکل یک ماتریس ذخیره میشوند.
در این قسمت ما قصد داریم تا با نحوه رسم نمودار سه بعدی در این نرم افزار آشنا شویم.
– خمهاي فضايي- تابع plot3
با استفاده از تابع plot3 در متلب ميتوان يک منحني را در فضاي سهبعدي ترسيم کرد. روش استفاده از اين تابع بسيار شبيه تابع plot است. جز اينکه بازاي هر منحني به سه بردار هم طول نياز است.
مثال: رسم يک فنر با شعاع برابر با يک:
– تغيير زاويه ديد
با استفاده از دکمه فشاري Rotate 3D بر روي هر پنجره شکل متلب و يا با استفاده از دستور view مي توان زاويه ديد را تغيير داد. همچنين در منوي Tools با استفاده از زيرمنوهاي Camera Motion مي توان در فضاي سهبعدي حرکت کرد.
شکل کلي استفاده از دستور view بصورت زير است:
که در اين رابطه az و el بترتيب زاويه دوربين نسبت به صفحه xy و بخش منفي محور y است.
-نمودارهاي شبکهاي: توابع mesh, meshc, meshz
با استفاده از اين توابع ميتوان سطوح شبکهاي(يا توري) ايجاد کرد.شکل کلي استفاده از تابع mesh بصورت زيراست:
که در اين رابطه z تابعي دو متغيره از متغيرهاي x و y ميباشد. بنابراين لازم است که z يک ماتريس دو بعدي باشد که تعداد سطرهاي آن برابر با تعداد عناصر y و تعداد ستونهايش برابر با تعداد عناصر x باشد. x و y بايد بردار باشند اگرچه مي توانند ماتريسهايي همبعد نيز باشند بدينصورت که بردار x به تعداد عناصر بردار y بصورت سطري تکرار شود و بردار y به تعداد عناصر x بصورت ستوني تکرار گردد. که در اينصورت دو ماتريس همبعد خواهيم داشت. تابع meshgrid مي تواند اين عمل را انجام دهد:
تابع meshc علاوه بر نمودار شبکهاي، نمودارهاي تراز را نيز رسم ميکند.
تابع meshz ديوارههايي را در پايين نمودار به سمت صفحه x-y رسم ميکند.
مثال 1 : تابع peaks يکي از توابع متلب است که يک مدل رياضي از پيشتعريف شده را ايجاد ميکند:
مثال 2 : رسم يک تابع دو بعدي به فرمول z=sin(r)/r که r=sqrt(X^2 + Y^2)
به صورت پیشفرض متلب نقاطی از نمودار سهبعدی که پشت نقاط جلویی قرار گرفتهاند را مخفی میکند. با استفاده از تابع hidden میتوان این رفتار را تغییر داد:
– نمودارهاي رويه: surfو surfl و surfc
تفاوت نمودارهاي رويه با نمودارهاي شبکهاي آن است که در اينجا بجاي خطوط شبکهاي، وصلهها يا فواصل بين شبکهها ترسيم ميگردد.
تابع surf دقيقا مانند تابع mesh بکار برده ميشود.
تابع surfl علاوه بر تواناييهاي تابع surf ميتواند خصوصيات نوردهي شيء سهبعدي را نيز تنظيم کند. از قبيل جهت منبع نوري و خصوصيات انعکاسي شيء
تابع surfc مانند تابع meshc عمل ميکند
با استفاده از تابع shading ميتوان نوع سايهرنگ نمودار را تعيين کرد. اين تابع بايد پس از يکي از توابع surf بيايد و با يکي از سُه پارامتر زير قابل فراخواني است:
با استفاده از اين تابع ميتوان رنگهاي بکار برده شده براي ترسيم نمودار رويه را تعريف کرد تنها پارامتر مورد نياز ميتواند يکي از ثابتهاي زير باشد:
hsv, cool , hot, prism, gray
چرخش دوربین در فضای سه بعدی
با استفاده از تابع camorbit میتوان پس از رسم نمودار سهبعدی، زاویه دید دوربین نسبت به شیء را تغییر داد:
theta: زاویه چرخش افقی
phi: زاویه چرخش عمودی
و یا میتوانید از این فرم تابع استفاده کنید:
آرگومان سوم محوری است که چرخش حول آن انجام میشود را مشخص میکند که به صورت پیشفرض محور z است.
– تعیین موقعیت دوربین
به منظور تعیین موقعیت دوربین میتوان از تابع campos استفاده کرد:
campos([x,y,z]) آرگومان ورودی این تابع موقعیت دوربین را در فضای سهبعدی مشخص میکند.
با استفاده از تابع colorbar میتوان پس از نمایش نمودار، رنگهای بکار برده شده در آن را بصورت یک میلهرنگ در کنار نمودار نمایش داد:
اعداد نمایش داده شده در کنار میلهرنگ مقداری را که هر رنگ به آن اشاره میکند(به صورت پیشفرض مقدار z) را نمایش میدهد.
– نمودارهاي تراز-contour , contour3
نمودارهاي تراز خطوط و منحنيهاي بستهاي ميباشند که براي نمايش ارتفاعهاي مختلف يک نمودار سهبعدي، در فضاي دوبعدي يا سهبعدي بکار برده ميشوند. در اين نمودارها، نواحي همارتفاع توسط خطوطي به يکديگر متصل ميشوند.
نحوه استفاده از توابع contour و contour3 نيز دقيقا شبيه تابع mesh است.
[c,h] = contour(peaks); clabel(c,h), colorbar
این تابع دادههای مربوط به یک نمودار سهبعدی را در فضای دوبعدی رسم میکند و برای نمایش ارتفاع(مقدار z) از تغییرات رنگ استفاده مینماید. نتیجه حاصل از این تابع ، مشابه تصویر از بالای تابع surf است.
– اجراي برنامههاي نمايشي متلب در زمينه ترسيم سهبعدي
demo هاي Graphics در متلب راهنماي بسيار خوبي براي آموزش قابليتهاي گرافيکي متلب ميباشد. اين برنامهها از منوي Start متلب در شاخه Demo-> Graphics در دسترسند.
این آموزش بیش از ۳ سال قبل ارسال شده و اکنون در لیست بهروزرسانیهای سایت قرار دارد. اگر پیشنهاد یا انتقادی برای بهبود آموزش دارید، خوشحال میشیم به ما اطلاع بدهید.
دیدگاه شما