قرارداد یا اوراق سلف چیست و چه کاربردی دارد؟
خرید و فروش اوراق سلف، قراردادی است که در آن عرضه‌کننده (فروشنده)، به ازای دریافت وجه نقد، بخشی از دارایی خود را به فروش می‌رساند. به بیان دیگر عقد سلف، قراردادی است که فروشنده با دریافت وجه نقد از خریدار، تعهد می‌نماید تا در یک تاریخ مشخص، کالا را به مشتری تحویل بدهد. سودی که خریدار از دریافتِ با تأخیر کالای خود کسب می‌کند، معادل قیمت پایین‌تری است که پرداخت می‌نماید.
فرض کنید آقای غفاری که مدیر کارخانه “سلف‌سازان” است، پیش‌بینی می‌کند در ۴ ماه آینده به ۲۵ هزار واحد کالا نیازمند است. بنابراین تصمیم به خرید کالای مورد نظر خود می‌گیرد. آقای غفاری، در روند جستجو برای پیدا کردن تولید کنندگان کالای مورد نظر، متوجه می‌شود که کارخانه “سلف‌کاران”، کالای مورد نیاز او را تولید می‌کند ولی برای ادامه تولیدات نیازمند وجه نقد است. در نتیجه او با پیشنهاد عقد سلف به سراغ مدیر کارخانه “سلف‌کاران” می‌رود.
در نتیجه آقای غفاری موفق شده است تا با قیمت پایین‌تر کالای مورد نیاز ۴ ماه آینده خود را دریافت کند و فروشنده هم موفق به دریافت وجه نقد برای ادامه تولیدات خود شده است. که به این نوع معاملات، قرارداد سلف می‌گویند.
سرفصل‌های این مقاله
آیا طرفین با عقد سلف، محدودیت هایی را در تجارت خود تجربه خواهند کرد؟
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که بله، قرارداد سلف دو طرف معامله را با محدودیت‌هایی روبه‌رو خواهد کرد که عبارتند از:
غیر قابل انتقال بودن اوراق سلف
عدم وجود بازار ثانویه برای معامله اوراق سلف
روبرو شدن با مشکلات نقدشوندگی
آیا برای حل مشکلات قرارداد سلف، راهکاری وجود دارد؟
قرارداد سلف موازی استاندارد که از عقد سلف مشتق شده است، از ابزارهای بورس کالا به حساب می‌آید و قابلیت معامله در بازارهای ثانویه را دارد. به این ترتیب، راهکاری مناسب برای حل مشکلات این نوع از معاملات است.
در واقع با کمک قرارداد سلف موازی استاندارد، دارنده و یا خریدار قرارداد، می‌تواند پیش از رسیدن به سررسید تعیین شده در قرارداد، معادل دارایی پایه خریداری شده را به شخص دیگری واگذار کند.
در رابطه با معاملات سلف موازی این نکته را در نظر بگیرید که، اهرمی تحت عنوان فروش استقراضی وجود ندارد و به این ترتیب، محدودیت‌های قراردادهای سلف از بین می‌رود و می‌تواند در کنار تأمین مالی تولید کننده، در بورس کالا و اوراق بهادار آن، به عنوان نوعی سرمایه‌گذاری قرار بگیرد.
عقد سلف در بازار بورس به چه معناست؟
به موجب این قرارداد، بین خریدار و فروشنده توافق می‌شود که طی پرداخت مقدار مشخصی پول در زمان معین، کالا از طرف فروشنده به خریدار تحویل داده شود. براساس عقد سلف در بازار بورس، قیمت کالا و تمامی مبلغ معامله، در روز قرارداد تعیین شده و توسط خریدار پرداخت خواهد شد.
مزایای قرارداد سلف موازی برای فروشنده
تأمین سرمایه اولیه برای تولید کالا
تسریع در روند چرخه عملیات تولیدی
مزایای قرارداد سلف موازی برای خریدار
خریدار به این امید که قیمت کالای خریداری شده در آینده افزایش می‌یابد، وارد این معامله می‌شود.
به این نکته توجه کنید که معاملات سلف تا حدودی در دسته معاملات آتی قرار می‌گیرد با این تفاوت که کل مبلغ در ابتدا از سمت خریدار پرداخت شده و تحویل کالا در زمان تعیین شده از جانب فروشنده انجام می‌شود. البته این تحویل از سمت سازمان‌های نظارتی بورس تضمین خواهد شد.
چرا قرارداد سلف موازی را انتخاب کنیم؟
همان‌طور که در بالا نیز متذکر شدیم، قرارداد سلف موازی، کمبودهای عقد سلف را پوشش می‌دهد و علاوه بر اینکه نیاز تولید کننده را تأمین می‌نماید، در بازار اوراق بهادار، به عنوان نوعی سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود.
در زیر به صورت موردی، مزایای سلف موازی را بیان می‌کنیم:
به دلیل وجود بازارگردان‌ها، قدرت نقدشوندگی بالایی دارند.
با توجه به قدرت نقدشوندگی بالا، تراکنش مالی بالایی را نیز تجربه می‌کند.
امکان واگذاری قرارداد به اشخاص دیگر را فراهم می‌کند.
به این دلیل که به خریدار اجازه تغییر وضعیت در معامله را می‌دهد، ریسک بیش‌تری را نیز پوشش می‌دهد.
با توجه به این امر که قیمت کالا، براساس خرید و فروش اوراق مشخص می‌شود، امکان کشف قیمت به صورت لحظه‌ای را فراهم می‌کند و به این ترتیب، قیمت‌های شفاف‌تری از کالاها را خواهیم داشت.
اگر شما شخصیت حقیقی و یا حقوقی هستید که جذب مزایای اوراق سلف موازی شدید و تمایل دارید که از این اوراق به سود برسید، می‌توانید با دریافت کد سجام و کد بورسی و از طریق صفحه معاملاتی خود اقدام به خرید صکوک سلف نمایید.
چه کالاهایی در قالب اوراق سلف قابل معامله هستند؟
دسته اول این کالاها، متعلق به گروهی است که امکان انتقال فیزیکی برای کالاها را فراهم می‌نماید. از جمله می‌توان به نفت، سنگ آهن، شمش فولاد، ورقه گرم فولاد و… اشاره کرد.
دسته دوم، به کالاها و دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که توسط دولت قیمت‌گذاری نمی‌شود و به این ترتیب، محدودیت قیمتی برای آن کالاها و دارایی‌ها وجود ندارد.
یک شرکت چگونه می‌تواند دارایی های خود را در قالب قراداد سلف به فروش برساند؟
در ابتدا باید به یک نهاد مالی به عنوان مشاور مراجعه کند. سپس مجوزهای لازم را دریافت نموده و قرارداد را منعقد نماید. در این مرحله، باید بازارگردان هم انتخاب کند.
مشاور مالی، به نمایندگی از شرکت شما به سازمان بورس کالا مراجعه کرده و مدارک لازم به جهت بررسی را در اختیار بورس کالا قرار می‌دهد.
در قدم بعدی، مشاور مالی منتخب، تضمین مورد نظر سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه را آماده و به این سازمان ارایه می‌دهد.
در نهایت اگر تمامی مراحل بالا به درستی طی شود، مشاور به جهت انتشار اوراق سلف موازی به بورس کالا مراجعه خواهد کرد.
به این مقاله امتیاز دهید تا با کمک شما کیفیت آن را بسنجیم
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
مسکن به بورس می رود؟
مدت‌ها است که زمزمه فروش مسکن در بورس کالا به گوش می‌رسد، اقدامی که با هدف حفظ ارزش پول مردم در برابر گرانی مسکن در حال انجام بوده و طبق آخرین اخبار، تاییدیه‌های اولیه نیز از سازمان بورس برای اجرای این طرح گرفته شده است.
به گزارش «مجله ملکی دلتا»، حدود یک سال است که به گفته مسئولان قرار است در بازار سرمایه بستری فراهم شود تا متقاضیان بتوانند به راحتی مسکن پیش خرید کنند.
در واقع قرار است این امکان فراهم شود که افراد بتوانند حتی به اندازه یک متر مربع و به میزان نقدینگی خود پیش خرید خانه انجام دهند تا از این طریق قدرت خرید پس‌انداز خود را نگه دارند؛ بنابراین مسکن به قطعات کوچک تبدیل شده و امکان فروش آن و نیز امکان انجام معاملات ثانویه فراهم می‌شود.
به عبارت دیگر، بورس کالا به دنبال آن است که بتواند مسکن را به شکل متری و در قالب اوراق سلف استاندارد مسکن پیش فروش کند.
این در حالی است که اخیرا مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در مجمع سالانه این شرکت خبر از اتمام مراحل راه‌اندازی معاملات اوراق سلف مسکن در بورس کالا داده است.
اوراق سلف مسکن چیست؟
این ابزار با توجه به اینکه امکان انجام معاملات ثانویه را دارد، می‌تواند برای قراردادهای سلف بلند مدت نیز مورد استفاده قرار بگیرد. البته با توجه به ماهیت متفاوت مسکن نسبت به کالاهایی که تاکنون به عنوان دارایی پایه این ابزار قرار گرفتند، بورس کالای ایران با همکاری دیگر ارکان بازار سرمایه اقدام به تدوین مقررات خاصی در این حوزه کرده که به عنوان یک فصل جدید به دستورالعمل قبلی معاملات سلف استاندارد افزوده شده است.
به منظور انتشار اورق سلف مسکن، شخص حقیقی یا حقوقی سازنده مسکن که سابقه فعالیت قابل اتکایی نیز در این حوزه دارد، پس از اخذ مجوزهای اولیه ساخت و احراز صلاحیت، در زمان دلخواهی پیش از اتمام ساخت، بخشی از واحدهای ساختمانی را که می خواهد از این مسیر به فروش برسانند انتخاب کرده و متناسب با ارزش حدودی واحدهای منتخب، تضامینی نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تودیع خواهد کرد.
پس از آن با توجه به متراژ کل واحدهای منتخب، تعداد اوراق قابل انتشار تعیین شده و پیش از عرضه اولیه اوراق سلف استاندارد مسکن، جزئیات مربوط به مکان، سازه، تاسیسات، تجهیزات و سایر موارد تاثیرگذار در قیمت واحدهای ساختمانی به طور رسمی و برای اطلاع عموم منتشر خواهد شد.
البته طراحی این اوراق به گونه‌ای است که در مرحله عرضه اولیه، مشخصات کلیه اوراق استاندارد و یکسان است و تفاوتی میان اوراق عرضه شده در یک مرحله عرضه نیست.
شرایط عرضه اوراق مسکن در بورس
این اوراق معرف یک متر مربع از یک واحد ساختمانی مبنا است و برای سایر واحدها و یا طبقات ساختمان بر اساس واحد مبنا ضرایب تعدیل کننده‌ای در نظر گرفته شده است.
متقاضیان پیش خرید واحدهای ساختمانی می‌توانند با مشارکت در مرحله عرضه اولیه به خرید اوراق بپردازند. البته بدیهی است که افراد می‌توانند تعداد اوراقی کمتر از تعداد اوراق منطبق با یک واحد ساختمانی را نیز خرید کنند و از این نظر امکان خرید متری مسکن برای متقاضیان دارای پس اندازهای اندک نیز فراهم است.
در طی دوره زمانی تا پیش از اتمام ساخت واحدهای مسکونی و آماده تحویل شدن آنها امکان معاملات ثانویه نیز برای این اوراق فراهم است و سرمایه گذاران در صورت لزوم می توانند اوراق خود را به دیگران واگذار کنند.
مطالعه بیشتر: مطلب «آیا بورس زمینه‌ساز گرانی مسکن می‌شود؟» را در سایت ملکی دلتا بخوانید.
ثبت هاي حسابداري معاملات اوراق سلف استاندارد در بورس كالا اعلام شد
تهران - ايرنا - شناسايي و ثبت رويدادهاي مربوط به معاملات سلف موازي استاندارد در بورس كالاي ايران از سوي سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام شد.
به گزارش گروه اقتصادي ايرنا از روابط عمومي بورس كالاي ايران، باتوجه به اهميت گزارشگري مالي و چگونگي ثبت هاي حسابداري معاملات اوراق سلف موازي استاندارد، ثبت هاي مربوط به معاملات اين اوراق اوراق سلف استاندارد چیست؟ اعلام شده است.
بنابه اين گزارش، با توجه به گردش كار معاملات سلف موازي استاندارد، عملا خريد و فروش كالا تنها بين عرضه كننده و تحويل گيرنده انجام گرفته و مابقي معاملات مياني بين خريداران اوراق سلف موازي استاندارد در بورس، خريد و فروش اوراق بهادار محسوب و مطابق ماده 7 قانون توسعه ابزارها و نهادهاي مالي جديد در راستاي تسهيل اجراي سياست هاي كلي اصل 44 قانون اساسي، مصوب 25 آذرماه 88 مجلس شوراي اسلامي، درآمد حاصل از نقل و انتقال اين اوراق از پرداخت ماليات بر ارزش افزوده معاف است.
در زمان انتشار اوراق سلف موازي استاندارد در حالت بدون اختيار و با فرض تحويل كالا يا تسويه نقدي و نيز انتشار اوراق سلف موازي استاندارد همراه با اختيار خريد و با فرض تحويل كالا يا تسويه نقدي، قصد عرضه كننده از انتشار اوراق، فروش كالا است.
در زمان تحويل كالا، عرضه كننده فاكتور فروش را براساس قيمت انتشار اوليه صادر مي كند. خريدار اوراق سلف كه با قصد سرمايه گذاري اقدام نموده، اين اوراق را به عنوان سرمايه گذاري سريع المعامله و خريداري كه با قصد خريدن كالا اوراق سلف استاندارد چیست؟ اقدام نموده، مبالغ پرداختي را به عنوان پيش پرداخت خريد كالا (قلم غير پولي) محسوب مي كند. جريان هاي نقدي حاصل از انتشار اوراق سلف در دفاتر عرضه كننده در سرفصل فعاليت هاي عملياتي طبقه بندي مي شود.
اين گزارش همچنين حاكي است، در زمان انتشار اوراق سلف موازي استاندارد، همراه با دو اختيار خريد و فروش با فرض تحويل كالا و يا تسويه نقدي و نيز انتشار اوراق سلف موازي استاندارد همراه با اختيار فروش با فرض تحويل كالا يا تسويه نقدي، قصد عرضه كننده از انتشار اوراق، تامين مالي است. در زمان تحويل كالا، عرضه كننده فاكتور فروش را به قيمت روز كالا صادر مي كند.
خريدار اين اوراق، آنها را به عنوان سرمايه گذاري سريع المعامله تلقي مي كنند. در پايان دوره مالي و نيز در زمان تحويل كالا يا تسويه قرارداد سلف، هزينه مالي تسهيلات مالي – سلف، متناسب با گذشت زمان در دفاتر عرضه كننده شناسايي مي شود. جريان هاي نقدي حاصل از انتشار اين گونه اوراق سلف در دفاتر عرضه كننده در سرفصل فعاليت هاي تامين مالي طبقه بندي مي شود.
براساس اين گزارش، سرمايه گذاري در اوراق سلف موازي استاندارد به عنوان سرمايه گذاري جاري سريع المعامله طبقه بندي و ارزيابي آن در مقاطع گزارشگري مالي مطابق با مفاد استاندارد حسابداري صورت مي گيرد.
قرارداد سَلَف، قراردادي است كه در آن عرضه‌كننده، بخشي از دارايي پايه را به ازاي بهاي نقد و مطابق قرارداد سلف به فروش مي‌رساند تا در دوره تحويل، به خريدار تسليم كند. خريدار مي‌تواند معادل دارايي پايه خريداري شده را در يك قرارداد سلف موازي استاندارد به فروش رساند كه به اين قرارداد نيز به اختصار سلف مي‌گويند.
بورس کالا چیست؟ آشنایی با انواع معاملات بورس کالا
در کشور ما بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا به عنوان چهار بازار مالی رسمی شناخته می‌شوند. بورس کالا یکی از انواع بازارهای مالی است که در کشورهای مختلف به محل خرید و فروش برخی از کالاها معروف است. در این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم که بورس کالا چیست و چه کالاهایی در آن خرید و فروش می‌شود. تا پایان ما را همراهی کنید.
بورس کالا چیست؟
بورس کالا به عنوان بازار مالی شناخته می‌شود که در آن بستری برای معامله برخی از کالاها فراهم می‌شود. کالاهایی که در این بازار قابل معامله هستند، عمدتا از نوع محصولات خام و فرآوری نشده است. به عبارت دیگر مواد اولیه‌ای هستند که برای تولید محصولات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این کالاها می‌توان به محصولاتی مانند زعفران، فلزات، برنج، گندم، سیمان و … اشاره کرد.
دلیل راه‌اندازی بورس کالا چیست؟
شاید این سؤال برای شما به وجود بیاید که دلیل راه‌اندازی بورس کالا چیست؟ چرا باید بازاری برای خرید و فروش برخی از کالاها ایجاد شود در حالی که بسیاری از کالاهای دیگر بدون نیاز به این بازار داد و ستد می‌شوند. واقعیت این است که در سازوکار بازارهای سنتی نوعی عدم شفافیت حاکم است که باعث می‌شود کالاها با قیمت واقعی معامله نشوند. همین مسئله مانع از کشف قیمت واقعی محصولات می‌شود.
اجازه دهید با یک مثال بحث را پی بگیریم. در سال‌های اخیر خرید و فروش سیمان در کشور ما به بورس کالا محدود شد. تا قبل از این تصمیم، این محصول در بازار آزاد تبادل می‌شد. به همین دلیل نوعی فضای دلالی در بازار سیمان شکل گرفته بود اوراق سلف استاندارد چیست؟ که باعث می‌شد یک کیسه سیمان تا 2 یا 3 برابر قیمت واقعی به دست مصرف کننده برسد. عرضه سیمان در بورس کالا باعث شد که کشق قیمت این محصول در فاصله زمانی کوتاهی صورت بگیرد. در نتیجه این شفافیت، دست دلالان و سودجویان قطع شد و سیمان با قیمت درست به دست مصرف کننده واقعی رسید.
اگر بخواهیم اهداف راه‌اندازی بورس کالا را به صورت موردی بررسی کنیم، موارد زیر را می‌توان به عنوان اصلی‌ترین دلایل برشمرد:
- ایجاد فضای شفاف در خرید و فروش کالاها
- کمک به کشف قیمت کالاها بر اساس عرضه و تقاضا
- امکان نظارت بر بازار کالاهای مختلف
- امکان رهگیری کالاها در بازار
- ایجاد امکان دسترسی برابر به عموم متقاضیان
چه کسانی در بازار بورس کالا فعالیت می‌کنند؟
یکی دیگر از سؤالات مهمی که باید در بحث بورس کالا چیست، پاسخ دهیم این است که چه کسانی در این بازار فعالیت می‌کنند. اصلی‌ترین فعالان بازار بورس کالا، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان عمده کالا هستند. تولیدکنندگان محصولات خود را در بازار به صورت عمده عرضه می‌کنند. مصرف‌کنندگان نیز بنا به نیاز سفارش خود را در بازار ثبت کرده و کالاها را در زمان و مکان معین دریافت می‌نمایند.
در کنار این افراد گروه دیگری نیز هستند که صرفا با هدف کسب سود در بازار بورس کالا فعالیت می‌کنند. این دسته از افراد خرید و فروش کالاها را به جهت استفاده برای تولید محصولات دیگر انجام نمی‌دهند. بلکه سعی می‌کنند از نوسانات قیمتی که در ارزش کالاها ایجاد می‌شود، به دنبال کسب سود هستند.
انواع معاملات بورس کالا
در ادامه بحث بورس کالا چیست، باید به موضوع مهمی بپردازیم. معاملات در بازار بورس کالا به شکل‌های گوناگونی قابل انجام هستند. به طور کلی 6 روش ثبت معامله در بازار بورس کالا وجود دارد که عبارت‌اند از:
1. قرارداد نقدی
در این قرارداد، خریدار تمام هزینه معامله به همراه کارمزد کارگزاری را نقدا می‌پردازد. فروشنده نیز موظف است حداکثر ظرف سه روز کالای خریداری شده را به او تحویل دهد.
2. قرارداد سلف
در این قرارداد همه مبلغ خرید کالا توسط خریدار پرداخت می‌شود. به موجب قرارداد، فروشنده متعهد می‌شود که کالای مورد نظر را در زمان معینی به خریدار تحویل دهد.
3. قرارداد نسیه
در این قرارداد کالا به خریدار تحویل داده می‌شود. سپس به موجب قرارداد، خریدار متعهد می‌شود که در زمان مشخصی، مبلغ قرارداد را به فروشنده بپردازد.
4. قرارداد آتی
در این قرارداد ابتدا وجه تضمینی از سوی خریدار و فروشنده بدون رد و بدل شدن کالا پرداخت می‌شود. به موجب قرارداد فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که میزان مشخصی کالا را در زمان معین و قیمت مشخص، مبادله کنند.
5. قرارداد سلف استاندارد
در این قرارداد مقدار معین از یک کالا مبتنی بر متن یک قرارداد در مهل معینی باید به خریدار تحویل داده شود و تسویه حساب نیز مبتنی بر متن قرارداد صورت می‌گیرد.
6. قرارداد اختیار معامله
همان‌طور که از اسم این قرارداد مشخص است، در آن اختیار خرید یا فروش مقدار معینی از کالا به یک خریدار یا فروشنده اعطا می‌شود.
کلام پایانی
در این مقاله بررسی کردیم که بورسی کالا چیست و چه نوع معاملاتی در آن انجام می‌شود. بورس کالا یکی از بازارهای در خدمت تولید کشور است. فعالیت در این بازار ریسک کمتری را برای کسب‌وکارهای مختلف به دنبال دارد. علاوه بر آن دسترسی فعالان اقتصادی به کالاهای مختلف در سطح کشور نیز افزایش پیدا می‌کند. شما تجربه فعالیت در بازار بورس کالا را داشته‌اید؟ نظر شما درباره این بازار چیست؟
چگونه مسکن متری بخریم؟+ جزئیات اوراق سلف مسکن
در حالی که قرار است در ماه جاری اوراق سلف استاندارد مسکن در بازار سرمایه منتشر شود، بسیاری از افراد سازوکار این اوراق را نمی‌دانند.
به گزارش خبرنگار مهر، دو هفته قبل پروانه اصلانی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در برنامه زنده شبکه خبر با بیان اینکه اوراق سلف بازار مسکن با کمک بورس کالا طراحی شده است و در یک پروژه به زودی عملیاتی می‌شود، درباره جزئیات اوراق سلف استاندارد مسکن تصریح کرد: ارزش تمام شده ساخت یک واحد یا یک پروژه تبدیل به ورقه‌های کوچک بهادار می‌شود و آنها در بازار توسط انبوه‌ساز عرضه می‌شود.
مدیرکل اقتصاد مسکن: اوراق سلف مسکن باعث حفظ ارزش دارایی‌های مردم در برابر تورم می‌شود
وی افزود: از آنجایی که مردم می‌خواهند ارزش پول خود را در مقابل تورم حفظ کنند یکی از راهکارهایی که می‌توانند انجام دهند خرید اوراق است و پول ساخت یا هزینه‌های ساخت مسکن از طریق اوراق بهادار برای سازنده تأمین خواهد شد. در واقع یکی از روش‌هایی که موجب کاهش وابستگی به سیستم بانکی خواهد شد بازار سرمایه است.
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن ادامه داد: یکی از گره‌های تولید مسکن، تأمین مالی است. حداکثر وامی که هم اکنون برای مسکن پرداخت می‌شود یک بیستم قیمت مسکن نیست. بنابراین مهم است که منابع ارزان قیمتی از بازار اخذ شود و عرضه مسکن در بورس کالا نه تنها موجب افزایش قیمت نمی‌شود که معتقد هستیم اثر کاهشی دارد.
بورس مسکن باعث افزایش قیمت مسکن می‌شود
با این حال حسام عقبایی نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک درباره طرح بورس مسکن و تأثیر آن بر بازار مسکن گفت: بورس مسکن هم از جمله طرح‌هایی است که به نظر می‌رسد یک طرح زائد باشد. این طرح در هیچ کشوری اجرا نشده و طرحی اضافی است.
عقبایی می‌گوید: «بورس» یعنی سرمایه و بازی کردن با سرمایه. باید بازار مسکن از سرمایه‌ای بودن تبدیل به کالایی بودن شود. وقتی مسکن وارد بورس شود، یعنی سیاست‌هایی به جامعه تلقین می‌شود که قیمت مسکن افزایش یابد و سیاست‌های کالایی بودن مسکن، به سیاست‌های سرمایه‌ای شدن آن تبدیل می‌شود.
جزئیات نحوه خرید و فروش اوراق سلف مسکن در بورس
یک کارشناس اقتصاد مسکن درباره جزئیات اوراق سلف موازی استاندارد مسکن که قرار است به زودی در بازار سرمایه و بورس کالا پذیره نویسی آن برای پروژه‌های اعلامی از سوی انبوه سازان، آغاز شود، گفت: اوراق سلف نوعی پیش فروش مسکن است ملاک در آن می‌تواند فروش متری باشد یا قیمت شاخص؛ در این طرح، انبوه سازانی که قرار است پروژه مسکونی بسازند مانند صندوق‌های زمین و ساختمان، پس از تعیین کردن زمین مورد نظر برای ساخت و ساز و اخذ پروانه ساختمانی و همچنین مشخص شدن جزئیات ویژگی پروژه از لحاظ تعداد واحدها و متراژ هر کدام، قرارگیری آنها در هر طبقه و امثال آنکه در پروانه هم ذکر می‌شود، سازنده پیش فروش آن در بازار سرمایه را آغاز می‌کند.
وی ادامه داد: در این طرح، مبنا را یکی از واحدهای طبقه همکف تعیین می‌کنند، سپس سایر واحدها را با ضرایبی که انبوه ساز یا سازنده با سازمان بورس و اوراق بهادار به توافق می‌رسد، تعیین می‌کنند؛ مثلاً اگر طبقه همکف متری A تومان باشد، سایر واحدها و طبقات با ضرایب خاصی تعیین می‌شوند که به عنوان مثال طبقه دوم با ضریب متری ۱.۰۲، طبقه سوم با ضریب متری ۱.۰۵، طبقه چهارم با ضریب متری ۱.۰۷ و همینطور تا آخر، برای خریدار اوراق تعیین می‌شود.
کارشناس اقتصاد مسکن ادامه داد: این جداول تعیین شده و در هنگام فروش در اوراق سلف لحاظ می‌شود، خریدار نیز می‌داند که مثلاً قرار است واحد طبقه سوم را با متری A تومان خریداری کند.
وی در خصوص نحوه تعیین قیمت پایه گفت: قیمت پایه را کارشناس رسمی دادگستری تعیین می‌کند هم سازمان بورس و هم سازنده بر آن نظارت دارند قیمت پایه در بورس اعلام می‌شود؛ ممکن است در بازار سرمایه، قیمت پایه افزایش یا کاهش یابد.
کارشناس اقتصادی یادآور شد: پس از آنکه پروژه مذکور در بورس عرضه شد، خریداران در رقابت با یکدیگر، قیمت پایه به همراه ضرایب را کشف قیمت می‌کنند که مشابه خرید و فروش سهام است.
وی افزود: قیمت روز ساختمان نیز در قیمت اوراق خریداری شده تأثیر دارد که با توجه به افزایش تورم عمومی و تورم مسکن، قیمت هر برگه فروخته از پروژه ساختمانی مذکور نیز تغییر می‌کند که همان معاملات ثانویه اوراق است.
کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه امکان فروش اوراق سلف مسکن در بازار ثانویه نیز وجود دارد، گفت: معمولاً قیمت این اوراق افزایشی است؛ اما ممکن است شرایط بازار مسکن به گونه‌ای باشد که قیمت‌ها کاهش یابد.
دیدگاه شما