تعریف اوراق مضاربه
����������e�X�[�u,��;�)'��f �Ł�ٲlE�3����[�qo���#�ݍ�E�� >� �d�����xpO�.H�5;���%�t[������F��Nv?�]`gB���|�s � ��Q� ��Ҝ�] ~O�q� �5\�� �$�>-�M���ݷ��ز�=3��H��w����jI��iq�hJw#�UP�xJ�ڸ�ƕ�p-8�⮹��Z��*���M� ��9a��+��]�i n]��R���?�!ne|: >z���� b��Rt����Z @'Q��D��0 �,����(�u��;� v[>�B��f��=� �/\ �V1�LH���p����?uɷ�_Ѩi���I�?h9j�'��� qI�.w`�FL~M���K�ߒ��?�1���g������Iy�lkz���-2|k�|Wp>�(����A��[ �h3�AO�KI�E5ݻH��Ec�iJ�FЯ>���g�1Q ]��m�m'�L_ƣl��(5���*c�'�p�1��l[�~ID� [ O'!�6��Y���1��l۱�1]k��"ۖ�'1۶��e��Y�+���Wٶg�8eۢ��� o c ˱d �Ά���Ɇ����(o,���9 �C2= �����L�?��)�'WJZ6� s��0&m8�;��X��K���d��L�2���WZ���d�U!>*���G R�4~�K��P`/��7&2pi]�@���R�ؑ1w��Y1�Qr����R!��TDr� �R QAC:AR�4���� B���5���w�: ��3p�U� OC�P�������Pb�l�5�A�)7,r�I5�Pʓ��Vj �m'���DJ�Ě���� ��G%Jk3�^3,1p'_�0t4 þ>]�] ��Qbꅠ�e�\7��Gn� �>�G �Hn TG�CY���� _��B����h��"i���q�#��� C7S��(1O�Ֆ��ͨ5�� 'Q�[email protected]���f'�P�b�QG�nv�Lj�u1�P��|�����]Z/&~�"/�I��a����?R�1�e����G����[���&����x0K� ɥz������߉��L!RGk�A���ׯ�u��=$��O*O�[��̽�Zӹ����C7&_�0�a�+k�䗠/�.ԛB���qУt^cy���#��4����ћ|Ճ�EN��_v�/r�S��]���9 >�����d�S�.'l9C ���|/gtez����@�6�%�|oa�eQ�U��_�h9Q��6����s=�äG��� ���a�Mr�0�ENr�0�C�� 7ގ�>�/��#�m�+1�7�]:s�́�_�]�c_g�0��y��0ֲ7�1 RN�/�'��RA:( $[�C�!RI:, &����, ���*�1�8�*�*�J�I'���tR:I�S�)��t�Ԑ�@�ׄ�?GjIqR �-��Γ:����t�ԓ�xR_��h��h��KI� %���ƀ�瀘� �DJ�4E�TE�4C�4GĴ@ĴD���4������Zb(z8D��c�豔��(@ Ő5b(b�F%��P$�!��"z�=ҏҏ���|� ѣB��O�O�[� �F��1:D���I��"i`�"� "�YZ*-�P�D�Bĸ"J #J� J�%E%�WDI1D���8��[�Q �Q����Dd�#2�n��b��>ঘ(���#&�>�/DC @�1@�q�DiĄ+b� 1Q 1Q1ᆘ(�h(�hpC4�b��IW����[�-@�>�>��� PHP �/��^ ��$R���ц��O��_a�q�RNY]Y�eCeC�G�Aف�> �]y,�oGeG�(;+�V�]كX*<)È����/�S�W�'���D��N� Q+�W'�e4�)G)GG�h�X⤜��I��s��H1� �R��T���L��5�� .��[��[�t���uZ����5Z����~� KYv;��b��+��b׳[p��tm[��q]�����:*�='p�¹q ����s\].�kε�:s!\8� ᢸ��hH�,Ę�M�fs �e�.����΄ʩ �sg� �[����p��.Y���*lJ�F�(� ��1���T�� 5J��wd�hZ��Ϩ�ahz>g$�%��O =ƅ�d�����(� k~�^=���� ��C^ٞ��ܔ�=H-�H�rJM��HQ���H�_#������3d ֬�Q�j?\ʼn��R���`/F��#aHc�.G�iQL u5�Tֽ�Ѝx'���bHٍ�?~��Һ^X�u�G �[email protected]�@�P�Ze�Wz#.Å��܈��N�p��je�`�J*#E��
آموزش بورس قسمت شانزدهم – انواع اوراق بهادار 3
اوراق مشارکت سندی است گویای مالکیت دارنده آن، نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی که متعلق به دولت، شرکت های تعاونی یا خصوصی است و تا سررسید اوراق، هر نوع تغییر قیمت دارایی متوجه صاحب اوراق مشارکت است.
اوراق مضاربه
اوراق مضاربه اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد مضاربه طراحی شده است. ناشر اوراق مضاربه با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان اوراق را جمع آوری کرده در فعالیت اقتصادی سودآور (بازرگانی) به کار می گیرد و در پایان هر دوره مالی سود حاصله را بر اساس نسبت هایی که روی اوراق نوشته شده بین خود و صاحبان اوراق تقسیم می کند. دارنده اوراق نقش مالک و ناشر اوراق نقش عامل قرارداد مضاربه را دارند.
اوراق مزارعه
اوراق مزارعه اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد مزارعه طراحی شده است، ناشر اوراق مزارعه با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان اوراق را جمع آوری کرده با آن وجوه اراضی قابل زراعت را خریداری می کند سپس اراضی را به قرارداد مزارعه از طرف دارندگان اوراق به کشاورزان واگذار می کند تا روی آن اراضی زراعت کنند و در پایان سال زراعی محصول را با هم تقسیم کنند.
اوراق مساقات
اوراق مساقات اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد مساقات طراحی شده است، ناشر اوراق مساقات با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان اوراق را جمع آوری کرده با آن وجوه باغات قابل بهره برداری را خریداری سپس به وکالت از طرف دارندگان اوراق به قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می کند تا به آنها رسیدگی کنند و در پایان محصول به دست آمده را با هم تقسیم کنند. در این اوراق دارنده اوراق نقش مالک، ناشر نقش وکیل و باغبان نقش عامل در قرارداد مساقات را ایفا می کنند و اوراق مساقات سند مالکیت مشاع دارندگان اوراق بر باغات معین است.
اوراق استصناع
اوراق استصناع یکی از ابزارهای مالی که در برخی از کشورهای اسلامی از مرحله فکر گذشته و چند سال است به مرحله اجرا نیز رسیده است اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد استصناع (سفارش ساخت) طراحی شده است.
مزایای انتشار اوراق صکوک
1. صکوک نقدینگی بانی را افزایش می دهد.
2. دارایی هایی که نقدینگی پایینی دارند و یا غیر نقد هستند از ترازنامه خارج شده و وجوه نقد جایگزین آن می شود.
3. با اینکه قسمتی از دارایی ها از شرکت بانی جدا می شود اما با این حال باز هم بانی می تواند از دارایی ها استفاده کند.
4. از آنجا که صکوک با پشتوانه ی دارایی منتشر می شود لذا دارای ریسک کمتر است و هزینه تامین مالی را نیز کاهش می دهد. یک راه دیگر کاهش هزینه ی تامین مالی استفاده از افزایش اعتبار است.
5. صکوک با فراهم کردن امکان تبدیل دارایی ها به اوراق بهادار به توسعه بازار سرمایه کمک می کند.
6. چنانچه برای داد و ستد اوراق صکوک یک بازار ثانویه فراهم می شود، آنگاه قابلیت نقد شوندگی این اوراق هم افزایش می یابد.
اوراق مضاربه رهیافتی نوین در تامین مالی اسلامی (تامین مالی واردات)
با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 16 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.
مشخصات نویسندگان مقاله اوراق مضاربه رهیافتی نوین در تامین مالی اسلامی (تامین مالی واردات)
چکیده مقاله :
واژه ی تبدیل به اوراق بهادار کردن، یکی از واژه هایی است که از ظهور آن در ادبیات مالی جهان بیش از دو دهه نم یگذرد. تبدیل به اوراق بهادار کردن، فرآیندی است که طی آن دارایی های موسسه ی مالک دارایی یا بانی ازترازنامه ی ان موسسه جدا میشود و درمقابل آن تامین وجوه توسط سرمایه گذارانی انجام میشود که یک ابزار مالی قابل مبادله را میخرند و این ابزار نمایانگر بدهکاری مزبور میب اشد اوراق بهادار اسلامی که به منظور تامین مالی مبتنی بریک دراایی منتشر میشوند اوراق تامین مالی اسلامی صکوک نام دارد درسالهای اخیر درکشورهای اسلامی با توجه به نیاز روزافزون به تامین مالی منطبق با احکام شریعت اوراقی تحت عنوان اوراق مضاربه صکوک مضاربه روانه بازار شد که ازنقطه نظر قلمرو تابع شرایط عقدمضاربه است این اوراق ازنقطه نظر تامین مالی و جذب نقدینگی دراقتصاد می تواند مثمر ثمر واقع شود صکوک مضاربه برای استفاده عموم مردم درطرح های سرمایه گذاری بزرگ کاربرد دارد دراین مقاله هدف معرفی و مفهوم سازی این اوراق و بررسی تجربه سایرکشورها درزمینه عملیاتی بنمودن این ابزار مالی اسلامی میب اشد.
کلیدواژه ها:
کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله
کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا IRFINANCE05_005 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:
نحوه استناد به مقاله :
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
نایب یزدی، آرش و مهرآسا، مهتاب،1391،اوراق مضاربه رهیافتی نوین در تامین مالی اسلامی (تامین مالی واردات)،پنجمین کنفرانس نظام تأمین مالی در ایران،تهران،https://civilica.com/doc/201739
در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1391، نایب یزدی، آرش؛ مهتاب مهرآسا )
برای بار دوم به بعد: ( 1391، نایب یزدی؛ مهرآسا )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.
مراجع و منابع این مقاله :
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
- تسخیری، محمد علی، (1386)، مبانی شرعی اوراق بهادار اسلامی (صکوک)، . [ مقاله کنفرانسی ]
- موسویان، سید عباس، (1386)، ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)، قم، انتشارات .
- خمینی، روح الله، (1379)، تحریر الوسیله، تهران، موسسه تنظیم و .
- طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، عروهی الوثقی، ج 5، ص .
- بروجردی، مصطفی، 1373، مضاربه از نظر فقهای شیعه، چاپ اول، .
- بروجردی، مصطفی، همان، 30-29 .
- صدر، محمد، 1431 .ق، ماوراء الفقه، جلد 4، چاپ اول، .
- خوی، ابوالقاسم، 1409 ه.ق، مبانی العروهی الوثقی، جلد سوم، چاپ .
- طباطبایی الحکیم، محسن، 1391 ه.ق، مستمسک العروهی الوثقی، جلد دوازده، .
- پهلوان، حمید، رضوی، 1387، اوراق صکوک: تعریف، انواع و ساختار، .
- مجتهد، احمد _ 1389. گزارش بررسی و معرفی ابزارها و .
- Linklaters Foundation , (2012), Shari a-compliant Securities (Sukuk), Britain .
- Bossuyt. G, (2007), Recent Development in Islamic Finance, Deutsche Bank .
- HSBC Amanah _ (2012), Global Sukuk Market Current Status & .
مدیریت اطلاعات پژوهشی
اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.
اوراق بهادار چیست؟ — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)
پیشتر، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با بازار بورس و مفاهیمی مانند شاخص بورس، تابلوخوانی، نوسانگیری و حجم مبنا آشنا شدیم. در این آموزش، مطالبی را درباره اوراق بهادار و انواع آن بیان میکنیم.
فیلم آموزش رایگان آشنایی با اوراق بهادار
فیلم آموزش رایگان اوراق بهادار به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص اوراق بهادار و انواع آنها، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ میدهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.
اوراق بهادار چیست؟
اصطلاح «اوراق بهادار» (Securities) یک ابزار مالی دارای ارزش پولی است که قابلیت تبدیل به پول نقد را دارد. اوراق بهادار میتواند نمایانگر ایفای مالکیت در یک شرکت سهامی عام (از طریق سهام) یا رابطه طلبکاری با یک نهاد دولتی یا یک شرکت (از طریق اوراق قرضه) یا حقوق مالکیت دیگری باشد.
اوراق بهادار علاوه بر سرمایهگذاری، یکی از راههای تأمین مالی است که برای آشنایی کامل با آن، پیشنهاد میکنیم به فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه در لینک زیر مراجعه کنید.
برای مشاهده فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه + اینجا کلیک کنید.
انواع اوراق بهادار
اوراق بهادار را میتوان به طور کلی به سه دسته تقسیم کرد: اوراق سهام (Equity Securities)، اوراق بدهی (Debt Securities) و اوراق مشتقه (Derivative Securities). با این حال، اوراق بهادار ترکیبی (Hybrid Securities) نیز وجود دارند که ترکیبی از سهام و اوراق بدهی با یکدیگر هستند.
اوراق بهادار سهام
اوراق سهام، نشان دهنده منافع مالکیتی سهامداران در یک نهاد (شرکت یا تعاونی) است و به شکل سهام سرمایه تحقق مییابد که شامل سهام عادی و ممتاز نیز میشود. دارندگان اوراق بهادار عادی معمولاً سود سهام خود را دریافت میکنند و هنگام فروش اوراق بهادار میتوانند از سرمایه سود ببرند (با فرض اینکه ارزش آن سهام افزایش یافته باشد). اوراق بهادار سهام از طریق حق رأی، به دارنده آن این حق را میدهد تا در مدیریت شرکتی که سهامدار آن است نقش داشته باشد. در صورت ورشکستگی شرکت، پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، این سهامداران فقط در باقیمانده سهم شریک هستند. برای آشنایی بیشتر با سهام و انواع آن، پیشنهاد میکنیم مطلب «سهام چیست و سهامدار کیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید.
اوراق بهادار بدهی
اوراق بدهی بیانگر و گواهی پولی است که صادرکننده آن اوراق وام گرفته است و باید بازپرداخت کند، البته با شرایطی که در آن مقدار وام، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید تعیین شده است. اوراق بدهی، که شامل اوراق قرضه دولتی و شرکتی، گواهیهای سپرده و اوراق وثیقهدار هستند، به طور کلی صادرکننده خود را به پرداخت منظم بهره و بازپرداخت اصل آن (صرف نظر از عملکرد صادرکننده) ملزم میکنند، البته همراه با سایر حقوق قراردادی تصریح شده (که شامل حق رأی نیست). این اوراق معمولاً برای مدت معینی صادر میشوند و در پایان، صادرکننده میتواند آنها را بازخرید کند. اوراق قرضه میتوانند با تضمین (یا وثیقه) یا بدون تضمین (یا بیوثیقه) باشند.
فیلم آموزش اوراق قرضه
اوراق قرضه، یکی از انواع اوراق بهادار بدهی و یک روش سرمایهگذاری است. در این فیلم آموزشی، مفهوم اوراق قرضه، ساز و کار و چگونگی سرمایهگذاری با استفاده از آن تشریح شده است.
اوراق بهادار مشتقه
اوراق بهادار مشتقه در حقیقت قراردادهایی مالی هستند که ارزش تعریف اوراق مضاربه آنها بر مبنای برخی از کالاها و داراییهای پایه مشتق شده است و به همین دلیل به آنها مشتقه میگویند. این دارایی پایه میتواند هر چیز باارزشی مثل کالا، سهام و… باشد. اوراق مشتقه در بورس یا بازارهای خارج از آن انجام میشود.
چهار نوع قرارداد مشتقه رایج امروز به شرح زیر است:
- قرارداد سَلَف: نوعی قرارداد است که در زمان معامله، خریدار مبلغ را پرداختی میکند، ولی فروشنده آن را در آینده تحویل خواهد داد.
- قرارداد آتی: در قرارداد آتی، فروشنده و خریدار متعهد میشوند که یک دارایی پایه را در زمان آینده با قیمت مشخصی داد و ستد کنند. در زمان مورد توافق، خریدار باید هزینه مشخص شده در قرارداد را پرداخت کرده و فروشنده باید کالا را تحویل دهد.
- قرارداد اختیار معامله: این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در قرارداد اختیار خرید، به خریدار اختیار (و نه اجبار) داده میشود که یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا زمان مشخصی بخرد. فروشنده این قرارداد نیز اجبار دارد تا قبل از اتمام مهلت، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشته باشد، دارایی معین را در قیمت مشخص معامله کند. برعکس، در قرارداد اختیار فروش، فروشنده ملزم به فروش کالا نیست.
- قراردادهای معاوضه: در قرارداد معاوضه، یک دارایی یا تعهد در مقابل یک دارایی یا تعهد دیگر، به منظور تمدید یا کاهش سررسید معامله میشود.
اوراق بهادار ترکیبی
اوراق بهادار ترکیبی، همانگونه که از نامش مشخص است، برخی از مشخصههای اوراق بدهی و سهام را با هم دارد. مثالهایی از اوراق بهادار ترکیبی عبارتند از: گواهی سهام (از اختیارات اعطایی خود شرکت است که به سهامداران حق خرید سهام در یک بازه زمانی مشخص و با قیمت مشخص را میدهد)، اوراق قابل تبدیل (اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام عادی شرکت صادر کننده) و سهام ممتاز (سهامی که شرکت پرداخت بهره، سود سهام یا بازده سرمایه را در اولویت نسبت به سایر سهامداران قرار داده است).
هرچند سهام ممتاز از لحاظ فنی به عنوان نوعی سهام طبقهبندی میشود، اما اغلب به عنوان اوراق بدهی نیز در نظر گرفته میشود، زیرا «مانند اوراق» سهام ممتاز نرخ سود ثابتی دارد و ابزاری محبوب برای سرمایهگذارانی است که در جستوجوی درآمد هستند. این سهام در اصل اوراقی با درآمد ثابت است.
سرمایه گذاری و معامله اوراق بهادار
نهادی که اوراق بهادار را برای فروش منتشر میکند، به عنوان صادرکننده شناخته میشود و اشخاصی که آنها را میخرند، سرمایهگذار هستند. به طور کلی، اوراق بهادار نشان دهنده یک سرمایهگذاری و ابزاری است که توسط آن، شهرداریها، شرکتها و سایر بنگاههای تجاری میتوانند سرمایههای جدید را جذب کنند. شرکتها میتوانند با مراجعه به مردم پول زیادی به دست آورند؛ برای مثال سهام را با عرضه اولیه عمومی بفروشند. نهادهای کشوری، استانی و شهری میتوانند با صدور اوراق قرضه شهری، برای یک پروژه خاص سرمایه زیادی جذب کنند. بسته به تقاضای بازار یا ساختار قیمتگذاری یک مؤسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار میتواند یک جایگزین مناسب برای تأمین اعتبار از طریق وام بانکی باشد.
از طرف دیگر، خرید اوراق بهادار با پول وام، عملی که با نام خرید در حاشیه شناخته میشود، یک روش سرمایهگذاری محبوب است. در اصل، یک شرکت ممکن است حقوق مالکیت را به صورت پول نقد یا سایر اوراق بهادار بدهی (چه در زمان شروع و چه به طور پیشفرض) یا سایر تعهدات به نهاد دیگری تحویل دهد. امروزه این تصفیه دیون وثیقهای، به ویژه در بین سرمایهگذاران نهادی افزایش یافته است.
اوراق بهادار قابل معامله که در بورس اوراق بهادار فهرست شدهاند و صادرکنندگان آن میتوانند با اطمینان از بازار منظمی که در آن تجارت میکنند، به دنبال جذب سرمایهگذار باشند. سیستمهای تجارت الکترونیکی در سالهای اخیر رواج بیشتری یافتهاند و اکنون اوراق بهادار در بسترهایی مانند بورس، فرابورس یا مستقیماً در بین سرمایهگذاران به صورت آنلاین معامله میشود. برای آشنایی با تفاوتهای بورس و فرابورس، پیشنهاد میکنیم مطلب «تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید.
سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایهگذاری، تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آنها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهرهبرداری از این نوشتار با هدف سرمایهگذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.
مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، میتوانید فهرست این مطالب را ببینید:
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزشها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
صکوک چیست و چه تفاوتهایی با اوراق قرضه دارد؟
اصطلاح صکوک برگرفته از واژه عربی " صک " به معنای چک، نوشته بدهکار، سفته و قبض بدهی است و به طور معمول، به عنوان اوراق قرضه اسلامی تعریف می شود. تمایزی که میان این دو تعریف از صکوک وجود دارد، اساسی و مهم است، چرا که با تاکید بر این تفاوت، هدف از بکارگیری " صکوک " به عنوان ابزاری جدید در بانکداری اسلامی، تقلید از " اوراق قرضه مبتنی بر بهره " در بانکداری معمول نیست.
" صکوک " ابزاری ابتکاری منطبق بر قوانین شریعت اسلام است و به عنوان اوراق بهادار با پشتوانه مالی تعریف می شود که باید خود دارای ارزش باشد و نمی تواند براساس فعالیت های سفته بازی و سوداگرانه (در واقع فعالیت هایی که بدون خلق ارزش و کار صورت می گیرند) سودآوری داشته باشد.
انواع صکوک:
استفاده از لفظ " صکوک " جهت ابزارهای مالی اسلامی برای نخستین بار در سال 2002 در جلسه فقهی بانک توسعه اسلامی پیشنهاد شد. بعد از آن سازمان حسابداری و حسابرسی نهادهای مالی اسلامی اقدام به معرفی انواع صکوک نمود که عبارتند از:
- صکوک مالکیت داراییهایی که در آینده ساخته می شود
- صکوک مالکیت منافع داراییهای موجود
- صکوک مالکیت منافع داراییهایی که در آینده ساخته می شود
- صکوک صلم
- صکوک استصناع
- صکوک تعریف اوراق مضاربه مرابحه
- صکوک مشارکت
- صکوک مضاربه
- صکوک نماینده سرمایه گذاری
- صکوک مزارعه
- صکوک مساقات
- صکوک ارائه خدمات
- صکوک حق الامتیاز
شایان ذکر است از بین صکوک بالا تنها استفاده از صکوک اجاره، سلم و استصناع و تا حدی صکوک مرابحه، مشارکت، و مضاربه معمول است.
در یک تقسیم بندی دیگر می توان صکوک را به دو گروه زیر تقسیم نمود:
1- ابزار حقوق صاحبان سهام (شامل: صکوک مشارکت و مضاربه)
2- ابزار بدهی (شامل: صکوک اجاره، سلم، استصناع و مرابحه)
*** یکی از مهمترین انواع صکوک معرفی شده " صکوک اجاره " می باشد. صکوک اجاره در حقیقت اوراق بهاداری است که دارنده آن به صورت مشاع، مالک بخشی از دارایی است که منافع آن بر اساس قرارداد اجاره به مصرف کننده یا بانی واگذار شده است.
نهادهای مالی ضروری برای انتشار اوراق صکوک اجاره:
جهت انتشار اوراق اجاره وجود حداقل سه نهاد مالی که عبارتند از "بانی"، "واسط" و "امین" ضروری می باشد.
- بانی: شخصی حقوقی است که صکوک اجاره با هدف تامین مالی، آن را منتشر می کند و می تواند اقدام به اجاره نمودن دارایی مبنای انتشار صکوک اجاره از واسط به نمایندگی از سرمایه گذاران نماید.
- واسط:تعریف اوراق مضاربه نهاد مالی است که صرفا به منظور نقل و انتقال دارایی به وکالت از دارندگان صکوک اجاره و انتشار صکوک اجاره تشکیل می شود.
- امین: نیز شخص حقوقی است که به نمایندگی از سرمایه گذاران و به منظور حفظ منافع آنان در چارچوب ضوابط اجرایی انتشار صکوک اجاره، مسئولیت نظارت برکل فرآیند عملیاتی صکوک اجاره را بر عهده دارد.
ریسک ها و مزایای اوراق صکوک:
ریسکهای اوراق صکوک:
1- ریسک از بین رفتن داراییها
2- ریسک نرخ سود
3- ریسک کاهش قیمت دارایی
مزایای اوراق صکوک:
1- صکوک، نقدینگی بانی را افزایش می دهد
2- داراییهایی که نقدینگی پایینی دارند و یا غیرنقد هستند از ترازنامه خارج شده و وجوه نقد جایگزین آن می شود.
3- با اینکه قسمتی از داراییها از شرکت بانی جدا می شود اما با این حال باز هم بانی می تواند از داراییها استفاده کند.
4- از آنجا که صکوک با پشتوانه دارایی منتشر می شود، لذا دارای ریسک کمتر است و هزینه تامین مالی را نیز کاهش می دهد. یک راه دیگر کاهش هزینه تامین مالی استفاده از افزایش اعتبار است.
5- صکوک با فراهم کردن امکان تبدیل داراییها به اوراق بهادار به توسعه " بازار سرمایه " کمک می کند.
6- چنانچه برای داد و ستد اوراق صکوک یک بازار ثانویه فراهم شود، آنگاه قابلیت نقد شوندگی این اوراق هم افزایش می یابد.
تفاوت اساسی صکوک با اوراق قرضه مرسوم در بازارهای مالی:
1- "صکوک" بیانگر مالکیت یک دارایی مشخص است، در حالی که "اوراق قرضه" فقط حاکی از تعهد بدهی هستند. یعنی رابطه بین صادرکننده و خریدار اوراق قرضه رابطه وام دهنده و وام گیرنده است که نرخ بهره وام هم ثابت است و این موجب ربا می شود.
2- دارایی موضوع اوراق صکوک از نظر شرعی باید مجاز و صحیح باشد، در حالی که در اوراق قرضه داراییهایی که از نظر اسلام پذیرفته نیست نیز می تواند پشتوانه اوراق قرار بگیرد.
3- اعتبار اوراق قرضه به اعتبار صادرکننده یا ناشر آن وابسته است و با آن سنجیده می شود، در حالی که اعتبار صکوک به ناشر بستگی ندارد بلکه به ارزش دارایی پشتوانه بستگی دارد.
4- فروش صکوک در بازار ثانویه، فروش مالکیت یک دارایی است؛ اما فروش اوراق قرضه فروش بدهی است.
5- در صکوک امکان افزایش اصل دارایی و در نتیجه ارزش خود ورقه صکوک وجود دارد در حالی که اصل بدهی در اوراق قرضه قابلیت افزایش ندارد.
دیدگاه شما