بازار نقدی یا سیال چیست؟

مجازات انواع جرایم بورسی در قانون بازار اوراق بهادار

آشنایی با انواع جرایم بورسی و مجازات کیفری و حقوقی آن‌ها

بازار سرمایه، به‌عنوان نماد اقتصاد مدرن، محلی برای گردآوری وجوه خرد و نیز ابزاری برای داد و ستد اوراق بهادار می‌باشد که با ظرافت‌ها و حساسیت‌های بسیاری همراه است. این بازار زمانی کارآمد و بهینه خواهد بود که وجوه سرمایه در آن به گونه‌ای سیال جابه‌جا شوند و همچنین امکان نقدینگی و نقدشوندگی بالا در آن وجود داشته باشد که این امر هم به نوبه‌ی خود می‌تواند بر حساسیت‌های بازار سرمایه بیافزاید. ریسک فعالیت در این بازار درصورت عدم شفافیت و اطلاع‌رسانی بهینه که با رواج شايعات و اطلاعات نادرست و جهت‌دار همراه خواهد، افزایش خواهد یافت. بنابراین شفافيت اطلاعاتي و دسترسي فعالان بازار سرمايه به اخبار و اطلاعات صحيح و به هنگام، به عنوان يكي از مهمترين الزامات بازار سرمایه می‌باشد که باید مورد توجه قرار گیرد.

از سوي ديگر، فعاليت‌هاي بورسي، نيازمند حمايت خاص حقوقي است كه بخش مهمي از اين حمايت به حقوق كيفري سپرده شده است. در حقوق كيفري مرتبط با بورس، جرائم عليه فعاليت سالم اقتصادي در بورس که خارج از روند عادی و صحیح معاملات اوراق بهادار می‌باشد و همراه بـا سـوءنیت و با توسل به شیوه‌های غیرقانونی و به منظور قیمت‌سازی و اخلال در بازار بورس وقوع می‌یابد، مورد شناسايي و كيفرگذاري قرار مي‌گيرد. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به معرفی مهم‌ترین انواع جرایم بورسی پرداخته و بازار نقدی یا سیال چیست؟ همچنین راجع به مجازات کیفری و حقوقی آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

مهم‌ترین انواع جرایم بورسی

مهم‌ترین انواع جرایم بورسی که در این مقاله راجع به آن‌ها صحبت خواهیم کرد، عبارتند از:

۱. سوءاستفاده از اطلاعات محرمانه

۲. انجام معاملات متکی بر اطلاعات محرمانه

۳. عدم افشای اطلاعات با اهمیت در بازار بورس

۴. افشای مستقیم یا غیرمستقیم اطلاعات نهانی در موارد غیرمقرر

۵. افشای اسرار اشخاص توسط کارگزار، کارگزار بورس، معامله‌گر یـا بـازگردان

۱. سوءاستفاده از اطلاعات نهانی

سوءاستفاده از اطلاعات نهانی

اطلاعات نهانی در بورس، به بازار نقدی یا سیال چیست؟ اطلاعاتی گفته می‌شود که هنوز برای عموم افشا نشده و تنها در دسترس تعداد کمی از افراد می‌باشد. به عقید‌ه‌ی برخی از افراد، منظور از عموم، تمامی افراد جامعه است؛‌ فارغ از این‌ که در بازار مالی سرمایه‌گذاری کرده باشند یا خیر. اما برخی دیگر معتقدند عموم، تنها به افراد فعال در بازار سرمایه اطلاق می‌شود؛ بند ٣٢ ماده یک قانون اوراق بهادار، اطلاعات نهانی را هرگونه اطلاعات افشا نشده‌ای برای عموم می‌داند که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط می‌شود و در صورت انتشار، بر قیمت یا تصمیم سرمایه‌گذاران برای معامله اوراق بهادار موثر است. سوءاستفاده از اطلاعات نهانی، از انواع جرایم بورسی است که ارتکاب آن بر اساس قوانین بازار بورس، جزای کیفری دارد.

هر فردی که اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار موضوع این قانون را که حسب وظیفه در اختیارشان قرار گرفته، به نحوی از انحاء به ضرر دیگران یا به نفع خویش یا اشخاصی که به هر نحو از آن‌ها نمایندگی داشته باشد، قبل از انتشار مورد استفاده قرار دهد یا موجب افشا و انتشار آنها در غیرموارد مقرر شود، مجرم شناخته می‌شود. مطابق ماده‌ی ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار، چنین اشخاصی به مجازات حبس ۳ماه تا ۱‌سال یا جزای نقدی معادل ۲ تا پنج ۵برابر سود به دست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات محکوم می‌شوند. یکی از صورت‌های این اختلال بحث مربوط به اطلاعات است.

در رابطه با دستکاری در معاملات بورس و اوراق بهادار و گمراه کردن افراد مختلف هم این‌گونه در قانون آمده که ارائه یا تصدیق اطلاعات خلاف واقع یا مستندات جعلی به سازمان بورس و همچنین استفاده از اطلاعات و اسناد و مدارک جعلی در تهیه‌ی گزارشات موضوع قانون، حسب ماده‌ی ۴٧، از انواع جرایم بورسی می‌باشد و کسی که مرتکب این جرم شود، مجازات خواهد شد.

۲. انجام معاملات متکی بر اطلاعات نهانی، از انواع جرایم بورسی

انجام معاملات متکی بر اطلاعات نهانی، از انواع جرایم بورسی

معامله‌ی اوراق بهادار با استفاده از اطلاعات نهانی، از دیگر انواع جرایم بورسی شناخته می‌شود که توسط افرادی غیر از متولیان بازار بورس (متولیان بازار بورس شامل مدیران شرکت‌ها، هیئت‌مدیره، مدیرعامل و معاونان‌ او، بازرسان، وکلای شرکت، مشاوران، حسابداران و حسابرسان)، انجام می‌شود. هرشخصی که با استفاده از اطلاعات نهانی مبادرت به معامله‌ی اوراق بهادار، ورزد، مجرم شناخته شده و مطابق قانون باید مجازات شود. دقت داشته باشید که رفتار فیزیکی مورد نیاز برای تحقق این جرم، صرفاً انجام معامله است و برخلاف بند ۱، سایر مصادیق استفاده کردن را شامل نمی‌شود. این اطلاعات نهانی یا به‌طور امانی در اختیار مرتکب قرار می‌گیرد و یا اینکه ممکن است از راه‌های دیگری به‌دست آمده باشد.

۳. عدم افشای اطلاعات با اهمیت در بازار بورس

عدم افشاي اطلاعات با اهمیت، از مهم‌ترین انوای جرایم بورسی می‌باشد و عبارت است از خودداري از انتشار اطلاعات مهم و تاثيرگذار بر بازار اوراق بهادار. در رابطه با اهميت اين موضوع بايد گفت که مبناي تصميم‌گيري مشاركت‌كنندگان در بازارهاي اوراق بهادار، اطلاعاتي‌است كه توسط بورس‌ها و ناشران اوراق بهادار پذيرفته‌ شده در بورس و واسطه‌هاي فعال در اين بازارها منتشر مي‌شود. در واقع، هدف اصلي افشاي اطلاعات، ايجاد شفافيت بيشتر در بازار اوراق بهادار است كه درصورت عدم افشاي آن، بدون شک، اين نتيجه حاصل نخواهد شد.

در بازارهايي كه داد و ستد به صورت حراج حضوري انجام مي‌شود، افشاي اطلاعات موجب بهبود سازوكار كشف قيمت و در نتيجه قيمت‌گذاري بهينه و افزايش امكان پيش‌بيني منطقي روند قيمت‌ها مي‌شود. علاوه براین، انتشار صحيح و به موقع اطلاعات بازار موجب ايجاد ذهنيت مثبت نسبت به برقراري عدالت در بازار و ثبات و انسجام بيشتر آن مي‌شود. همچنين بهبود شفافيت بازار به نوبه‌ی خود موجب افزايش رقابت در بين فعالان بازار مي‌شود و مناسبات موجود ميان اعضاء بازار و سرمايه‌گذاران را تقويت و امر نظارت و اجراي قوانين را آسان ميكند. این موضوع به خوبی مشخص می‌کند كه عدم افشاي اطلاعات با اهميت، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جرایم بورسی چه ضربات مهلكي بر پيكره‌ی بازار اوراق بهادار وارد خواهد کرد و چه پيامدهاي ناگواري را به همراه خواهد داشت.

بند٢ ماده‌ی ٤٩ قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ماه ١٣٨٤، عنصر قانوني جرم «عدم افشاء اطلاعات مهم در بازار اوراق بهادار» را تشكيل ميدهد. در اين بند مي‌خوانيم که به موجب این قانون، هر شخصي به ارائه‌ی تمام يا قسمتي از اطلاعات، اسناد و يا مدارك مهم به سازمان و يا بورس مربوطه بوده و از انجام آن خودداري كند، مجرم شناخته می‌شود.

۴. افشای مستقیم یا غیرمستقیم اطلاعات نهانی در موارد غیرمقرر، از انواع جرایم بورسی

افشای مستقیم یا غیرمستقیم اطلاعات نهانی در موارد غیرمقرر

از دیگر انواع جرایم بورسی می‌توان به افشای اطلاعات نهانی در موارد غیرمقرر اشاره کرد. اطلاعات شركتها، به‌عنوان با ارزش‌ترين دارايي‌ آن‌ها هستند. به همين دلیل، جز در مواردي كه قانون لازم مي‌داند، افشاء و انتشار آن‌ها با قيد ضمانت اجراي كيفري منع شده است. اهميت اين موضوع به‌قدری است که مقنن در ماده‌ی ١٨ قانون بازار اوراق بهادار، برخي اشخاص را حتي بعد از خاتمه‌ی دوران تصدي خود از افشاء و انتشار مستقيم يا غيرمستقيم اطلاعات محرمانه و دروني منع مي‌كند. در بندهاي «الف» و «ب» ماده‌ی ١٥دستورالعمل اجرائي افشاي اطلاعات شركت‌هاي ثبت شده نزد سازمان، اعلام مي‌دارد که اگر افشاي فوري اطلاعات موجب زيان يا عدم‌النفع با اهميت براي ناشر گردد و يا موجبات فراهم آوردن مزاياي قابل توجهي براي شركت‌هاي رقيب شود، ناشر مي‌تواند اطلاعات را با تاخير افشاء نمايد.

حال با توجه به اين مطالب، چنانچه در اختیار دارندگان اطلاعات نهانی شرکت‌ها، در غير موارد مقرر مبادرت به افشاء و انتشار آن اطلاعات نمايند، مجرم شناخته می‌شوند. به همين علت مقنن جمهوري اسلامي ايران در فصل ششم قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ماه١٣٨٤مبادرت به جرم‌انگاري عمل «افشاء و انتشار اطلاعات نهاني در غير موارد مقرر»، نموده است.

۵. افشای اسرار اشخاص توسط کارگزار، کارگزار بورس، معامله‌گر یـا بـازگردان

افشاء اسرار اشخاص توسط کارگزاران، معامله‌گران و یا بازگردانان، از انواع جرایم بورسی است و کاری خلاف موازين اخلاقی محسوب می‌شود. ولی جز درموارد خاص مورد جرم انگاری قرار نگرفته است. به‌عنوان مثال می‌توان از ماده ۱۲ قانون، راجع به کارشناسان رسمی مصوب ۲۳/۱۱/۱۳۱۷، ماده‌ی ۳۰ قانون وکالت مصوب ۲۵/ ۱۱/۱۳۱۵ ، ماده‌ی ۸۱ آئين نامه‌ی لايحه‌ی قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مرکز مصوب آذرماه ۱۳۳۴، ماده‌ب ۲۷ آئين نامه‌ی متجرمان رسمی مصوب ۱۳۷۴ و درنهايت مواد ۵۸۲ و ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی نام برد. در تقسيم‌بندی‌هايي که حقوق‌دانان کيفری از جرایم به عمل می‌آورند، به طورمعمول جرم «افشاء اسرار اشخاص» در زمره‌ی جرایمی قرار می‌گيرد که نه تنها شخصيت معنوی افراد را مورد تعرض قرار می‌دهد، بلکه موجب خدشه دارشدن آن نیز می‌گردد.

مجازات انواع جرایم بورسی در قانون بازار اوراق بهادار

مجازات انواع جرایم بورسی در قانون بازار اوراق بهادار

مجازات انواع جرایم بورسی ذیل حبس تعزیری از ۳ ماه تا یکسال و یا پرداخت جزای نقدی دو تا پنج برابر سود به‌دست آمده یا ضرر وارد شده یا هر دو مجازات می‌باشد:

اشخاصی که با استفاده از اطلاعات نهانی، مبادرت به معاملات اوراق بهادار نمایند.

کسانی‌که بدون رعایت مقررات این قانون، اقدام به انتشار آگهی یا اعلامیه‌ی پذیر‌ه‌نویسی به جهت عرضه‌ی عمومی اوراق بهادار نمایند.

افرادی که اقداماتشان به‌نوعی منجر به ایجاد ظاهری گمراه کننده از روند معاملات اوراق بهادار یا ایجاد قیمت‌های کاذب و یا اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار گردد.

آن دسته از افرادی که اطلاعات نهانی مربوط به اوراق بهادار موضوع این قانون را که براساس وظیفه در اختیارشان قرار گرفته، به ضرر دیگران یا به نفع خود یا به نفع اشخاصی که از طرف آن‌ها به هر عنوان نمایندگی داشته باشند، قبل از انتشار عمومی، مورد استفاده قرار دهند و یا موجبات افشاء و انتشار آنها را در غیر موارد مقرر فراهم نمایند.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی انواع جرایم بورسی و مجازات کیفری و حقوقی آن‌ها پرداختیم. جرایمی که راجع به آن‌ها صحبت شد، از مهم‌ترین جرایمی هستند که در مراجع قضایی قابل طرح می‌باشند. جرایم بورسی، جنبه‌ی کیفری دارند و هیات داوری بورس اوراق بهادار، صالح به رسیدگی آن‌ها نیست. اما دعاوی بورسی که جنبه‌ی اختلافی دارند، توسط هیات داوری بورس، مورد رسیدگی قرار خواهند گرفت. چراغ ، به‌عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.

دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) و نقدینگی (Liquidity) چیست؟

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های سرمایه‌گذاران این است که آیا پس از خرید یک دارایی جدید، می‌توان پس از مدتی آن را به‌راحتی در بازار فروخت و به پول نقد تبدیل کرد یا نه. این پرسش، جواب دقیق و مشخصی ندارد؛ اما می‌توان با درنظرگرفتن عوامل مختلف تا حدودی به آن پاسخ داد.

برخی از دارایی‌هایی که ما با آن سروکار داریم بازار چندان مناسبی ندارند. برای مثال با آنکه اشیای قدیمی و به‌اصطلاح آنتیک بسیار ارزشمند هستند؛ اما فروش آنها در بازار کار دشواری است. املاک و مستغلات هم ماهیتی مشابه دارند و ممکن است مدت‌زمان زیادی طول بکشد تا خانه‌ای را بفروشیم.

در حقیقت خرید دارایی‌هایی که ارزش بالایی دارند اما نقدپذیری آنها پایین است، یک حرکت پُرریسک‌ محسوب می‌شود؛ چراکه این احتمال وجود دارد زمانی که شما به پول نقد نیاز داشته باشید امکان فروش سریع دارایی‌تان به‌‌دلیل نبود مشتری مقدور نباشد یا اینکه در نهایت مجبور شوید آن را با قیمت بازار نقدی یا سیال چیست؟ بسیار کمتر از ارزش واقعی‌اش بفروشید.

به بیان ساده، خرید کالای نقدپذیر یا دارایی‌ای که مشتری دست‌به‌نقد همواره برای آن وجود دارد شاخص‌ مهمی است و باید آن را در نظر داشته باشید. در این مقاله قصد داریم شما را با دو مفهوم دارایی نقدپذیر و نقدینگی آشنا کنیم و در ادامه به برخی ویژگی‌ها، عوامل مؤثر، نحوه محاسبه و اهمیت آنها نگاهی داشته باشیم. پس تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.

دارایی نقدپذیر چیست؟

دارایی نقدپذیر یا نقدشونده (Liquid Asset) که در برخی مقالات اقتصادی از آن با عنوان دارایی سیال هم نام برده شده است به اموال یا داشته‌هایی گفته می‌شود که از سهولت بالایی برای خرید‌و‌فروش برخوردار هستند و می‌توان آنها را به‌آسانی به وجه نقد تبدیل کرد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دارایی نقدپذیر انتقال آسان مالکیت آن است. برای مثال دلار، یورو یا سکهٔ طلا نیازی به مراحل قانونی برای واگذاری مالکیت‌ ندارند و می‌توان به‌آسانی آنها را به پول رایج تبدیل کرد.

علاوه بر این دارایی‌های نقدپذیر ویژگی‌های دیگری هم دارند که عبارت‌اند از:

در این میان دارایی‌های گوناگونی وجود دارند که به‌طور ذاتی همواره نقدپذیر هستند و اغلب سرمایه‌گذاران بزرگ در سبد سرمایه خود همیشه از این دسته دارایی‌ها استفاده می‌کنند. طلا، ارزهای معتبر خارجی، سهام، اوراق قرضه و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETFs) از جمله دارایی‌های با نقدپذیری بالا هستند. البته نباید فراموش کرد که میزان نقدپذیری برخی از این کالاها ممکن است با توجه به شرایط اقتصادی هر کشور بازار نقدی یا سیال چیست؟ متفاوت باشد.

به‌طور کلی پول نقدپذیرترین دارایی در جهان است.

در سوی دیگر ما با برخی کالاها سروکار داریم که از نظر نقدپذیری متفاوت هستند و فرایند خریدوفروش و تبدیل آنها به پول چندان آسان نیست.

دارایی غیرسیال یا نقدناپذیر چیست؟

دارایی نقدناپذیر (Illiquid Asset) که از آن با تعابیر دیرنقدپذیر یا غیرسیال هم یاد می‌شود به دسته‌ای از دارایی‌ها می‌گویند که امکان تبدیل آنها به پول نقد، کم یا حتی در برخی موارد غیرممکن است. دارایی نقدناپذیر را می‌توان نقطه مقابل دارایی نقدپذیر دانست؛ دارایی‌‌هایی که با وجود ارزش بالا، مشتریان اندکی دارند.

برای مثال فرض کنید شما یک نقاشی از ژان میشل باسکیت (Jean Michel Basquiat) را در اختیار دارید که بیش از ۱۰۰میلیون دلار ارزش دارد. با آنکه این اثر هنری بسیار گران‌بهاست، با توجه به قیمت‌گذاری و مشتریانی که برای خرید آن وجود دارند یک دارایی نقدناپذیر تلقی می‌شود.

باید به این نکته توجه کرد که عبارت نقدناپذیر به‌معنای غیرقابل نقد‌شدن نیست بلکه به این معناست که باید زمان زیادی منتظر ماند تا چنین دارایی‌‌ای به پول تبدیل شود.

موضوع نقدناپذیری تنها گریبان‌گیر افراد یا سرمایه‌گذاران نیست، بلکه شرکت‌های بزرگ هم با شکلی متفاوت با این مسئله درگیر هستند. بسیاری از شرکت‌ها در زمان تنظیم ترازنامه‌های مالی و مشخص‌کردن بدهی‌ها و معوقات باید نقدپذیری دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خود را مشخص کنند.

از آنجا که دارایی‌های نقدناپذیر اغلب ریسک و نوسانات زیادی دارند، سرمایه‌گذاران باتجربه‌، درصد بسیاری کمی از سبد مالی خود را به این دارایی‌ها اختصاص می‌دهند. خانه و مستغلات، آثار هنری، اجناس قدیمی و آنتیک، ماشین، اقلام کلکسیونی همگی از دارایی‌های نقدناپذیر هستند.

بازار نقدی یا سیال چیست؟

اصطلاح پرکاربرد دیگری در این میان وجود دارد که بد نیست پیش از آنکه دربارهٔ نقدینگی توضیح دهیم، به آن اشاره‌ای داشته باشیم. عبارت بازار سیال یا نقدی (Liquid Market) که با نام‌های دیگری مانند بازار لیکویید یا شناور هم شناخته می‌شود، به بازاری گفته می‌شود که خریداران و فروشندگان زیادی در آن فعالیت می‌کنند. در این بازار علاوه بر قیمت منصفانه، خریداران و فروشندگان هزینه‌ کمتری بابت نقل‌وانتقالات پرداخت می‌کنند.

دلیل حضور خریداران و فروشندگان متعدد در این بازار علاوه بر قیمت‌های مناسب و منصفانه، نوسانات اندکی است که این دست از بازارها دارند.

نقدینگی چیست؟

نقدینگی (Liquidity) عبارتی است که بسیار آن را شنیده‌ایم. این واژه پرکاربرد، یک ویژگی و صفت مهم برای کالاها و دارایی‌ها محسوب می‌شود. به‌طوری که می‌توان گفت تعریف یک دارایی نقدپذیر یا نقدناپذیر به‌نوعی وابسته به این پارامتر است.

در اقتصاد تعاریف گوناگونی برای نقدینگی وجود دارد؛ برخی نقدینگی را به‌عنوان معیاری برای توانایی فروش سریع یک دارایی به‌ قیمت بازار می‌دانند؛ اما عده‌ای دیگر پول در گردش را نقدینگی تلقی می‌کنند، بعضی از اقتصاددانان هم به دارایی‌های نقدی و مجموع پول و شِبه‌پول به‌عنوان نقدینگی اشاره می‌کنند. شاید ساده‌ترین تعریف از نقدینگی همان پول نقد باشد.

اگر بخواهیم این مفهوم ساده را کمی علمی‌تر توضیح دهیم، نقدینگی را می‌توان داشتن مقدار قابل‌ملاحظه‎‌‌ای دارایی با نقدپذیری بالا توصیف کرد بازار نقدی یا سیال چیست؟ و از آنجا که پول نقدپذیرترین دارایی ممکن است؛ بنابراین نقدینگی و پول را می‌توان معادل هم دانست.

در بازارهای مرسوم و سنتی دو سطح کلی برای نقدینگی داریم:

• نقدینگی بازار (Market Liquidity): به‌میزان سهولت خرید و فروش کالا یا دارایی با قیمتی منصفانه و عادلانه گفته می‌شود. به‌عبارت دیگر نقدینگی یک بازار به سرعت و نقدشوندگی آن دارایی وابسته است. در هر بازار زمانی که شکاف یا اختلاف قیمت میان فروشنده و خریدار (Bid-Ask Spread) کمتر باشد و اعداد و ارقام دلخواه این دو سمت معامله به هم نزدیک‌تر باشد با نقدینگیِ بازارِ بهتری مواجه هستیم.

• نقدینگی حسابدارییاترازنامه‌ای (Accounting liquidity): معیاری برای سنجش توانایی پرداخت بدهی‌ها در زمان سررسید است. این میزان معمولاً به صورت نسبت یا درصد بیان می شود. اغلب سرمایه‌گذاران با نگاه به میزان بدهی‌ها، وجوه نقد، تعهدات مالی و کالاهای موجود یک شرکت اقدام به سرمایه‌گذاری در آن می‌کنند؛ بنابراین موضوع نقدینگی حسابداری یکی از مؤلفه‌های مهم در بازار نقدی یا سیال چیست؟ جذب سرمایه، اعتماد کاربران و تنظیم ترازنامه‌های مالی است.

البته در بازار ارزهای دیجیتال دسته‌بندی دیگری نیز با عنوان نقدینگی صرافی (Exchange Liquidity) وجود دارد که تابعی از مِیکرها، تِیکرها (Maker & Taker) و جفت‌ارزهای فهرست‌‌شده در صرافی‌هاست. به‌عبارت دیگر نقدینگی در هر صرافی را می‌توان از مبادلاتی که در آن انجام می‌شود و جفت‌ارزهایی که پشتیبانی می‌شود، برآورد کرد.

محاسبه نقدینگی

همان‌ طور که اشاره کردیم یکی از مسائل اساسی شرکت‌ها موضوع نقدینگی و محاسبه آن است. از آنجا که شرکت‌ها برای آنکه توانایی پرداخت بدهی‌ها، معوقات و تعهدات خود را بررسی کنند از رابطه‌ای به نام نسبت نقدینگی (Liquidity Ratio) استفاده می‌کنند. نسبت نقدینگی به سه شیوهٔ مختلف محاسبه می‌شود که عبارت است از:

نسبت جاری (Current ratio): در این مدل که ساده‌ترین روش برای محاسبه نقدینگی است، میزان بدهی‌های جاری را بر دارایی‌های جاری تقسیم کرده و عدد به‌‌دست‌آمده میزان نقدینگی را مشخص می‌کند.

منظور از بدهی جاری، بدهی‌هایی است که موعد پرداخت آن کمتر از یک سال بوده و دارایی‌های جاری هم به‌معنای دارایی‌هایی است که می‌توان در کمتر از یک سال آنها را به پول نقد تبدیل کرد.

به‌طور کلی اعداد به‌‌دست‌آمده از نسبت جاری که ۱ یا بالاتر از آن باشد، نشان‌دهنده وضعیت مناسب یک شرکت است.

نسبت آنی (Quick ratio): در این مدلِ نقدینگی، مقدار عددی دارایی‌های فعلی از دارایی‌های جاری کسر می‌شود و عدد حاصل بر بدهی‌های فعلی تقسیم می‌شود.

نسبت پول نقد (Cash ratio): در این نسبت هم مجموع پول‌های نقد به‌علاوه سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده بر بدهی‌های جاری تقسیم می‌شود.

از آنجا که محور مطالب ما در این مقاله محاسبه نقدینگی و کاربردهای این نسبت‌ها نیست، با اشاره‌ای کوتاه به این موضوع به‌سراغ بازار ارزهای دیجیتال و عوامل مؤثر بر نقدینگی آن می‌رویم.

عوامل مؤثر بر نقدینگی ارزهای دیجیتال

حجم معاملات

یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار و تعیین‌کننده نقدینگی یک ارز دیجیتال، حجم مبادلات است. منظور از حجم در اینجا به‌معنای تعداد ارزهای دیجیتالی است که طی ۲۴ ساعت گذشته در یک پلتفرم مشخص خرید‌وفروش شده باشند.

به‌عبارت ساده حجم بالای تبادلات به‌معنای خریداران و فروشندگان بیشتر است و این حجم بیشتر به‌معنای نقدینگی بالاتر است. برای آنکه از حجم بالای معاملات برخی از ارزهای دیجیتال و نقدینگی آنها اطمینان پیدا کنید، بهتر است حجم مبادلات آنها را در چند صرافی بزرگ و معتبر بررسی کنید.

پلتفرم معاملات

صرافی‌های ارز دیجیتال بازار خرید‌و‌فروش این دارایی‌ها را در اختیار دارند؛ بنابراین صرافی‌هایی که بتوانند امکانات و امنیت بالاتری را ارائه کنند موجب جذب بیشتر معامله‌گران می‌شوند. همین موضوع در نهایت منتهی به سودآوری بیشتر و جذب نقدینگی می‌شود. صرافی‌هایی بزرگ‌تر به‌‌دلیل کاربران بیشتر و استفاده از جفت‌ارزهای مختلف از نقدینگی بالاتری برخوردار هستند.

پذیرش

عامل اصلی موفقیت یک ارز دیجیتال به محبوبیت و پذیرش آن گره‌ خورده است. برای آنکه ارز دیجیتالی با نقدینگی بالا داشته باشیم، باید مجموعه بزرگی از افراد از این دارایی برای انجام تراکنش‌های خود استفاده کنند.

به‌طور مثال ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم به‌‌دلیل محبوبیت و کارایی بیشتر از پذیرش بالاتری برخوردار هستند. در مقابل می‌توان به پروژه‌های جدیدی اشاره کرد که به‌‌دلیل اندک‌بودن محبوبیت و سطح پذیرش آن‌ها نقدینگی پایینی دارند.

بنابراین پذیرش یک ارز دیجیتال جدید توسط مردم و نهادها، موضوعی مهم و حیاتی به‌شمار می‌رود؛ پذیرش بیشتر یک ارز دیجیتال را می‌توان با نقدینگی بیشتر برابر دانست.

قانون‌گذاری

قوانین و مقررات حاکم بر ارزهای دیجیتال می‌تواند تأثیر مستقیمی بر نقدینگی این دارایی‌ها بگذارد. برخی از کشورها به‌شکل گسترده‌ای استفاده و تبادلات مبتنی بر ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرده‌اند. از آنجا که کاربران در چنین شرایطی نمی‌توانند به‌آسانی دارایی‌های دیجیتال خود را با دیگران مبادله کنند؛ بنابراین ‌بسیاری از صرافی‌ها و کاربران نمی‌توانند در چنین فضایی فعالیت کنند. با کاهش معاملات خرید‌و‌فروش و کم‌فروغ‌بودن بازار، نقدینگی هم روندی نزولی پیدا می‌کند.

هرچقدر قوانین محدود‌کننده کمتر باشد، به‌ همان نسبت میزان نقدینگی ارزهای دیجیتال بیشتر خواهد بود.

چرا نقدینگی اهمیت دارد؟

وجود نقدینگی بالا و قیمت‌های منصفانه بهترین شرایط را برای یک معامله‌گر ارزهای دیجیتال رقم می‌زنند. در بازاری با نقدینگی بالا فروشندگان می‌توانند داشته‌های خود را به‌ قیمت مناسب بفروشند و خریداران هم با قیمت‌هایی معقول می‌توانند آنچه را که می‌خواهند به‌ دست آورند.

در چنین بازاری معامله‌گران ارزهای دیجیتال می‌توانند به‌آسانی و به‌سرعت خریدار یا فروشنده مناسب را پیداکرده و معاملات خود را نهایی کنند. نقدینگی بالا در ارزهای دیجیتال باعث می‌شود قیمت تا حد قابل‌ملاحظه‌ای پایدار بماند و درگیر نوسانات شدید نشود. در سوی دیگر اگر بازار نقدینگی اندکی داشته باشد، شاهد بازاری نوسانی و پرریسک خواهیم بود.

بنابراین بازاری با نقدینگی بالا ثبات بیشتری به‌همراه دارد از سوی دیگر چنین شرایطی موجب می‌شود تا احتمال دست‌کاری و تغییر در قیمت‌ها نیز به‌حداقل برسد. اگر عده‌ای بخواهند با خرید یا فروش انبوه یک ارز دیجیتال قیمت را دست‌خوش تغییر کنند، چنین کاری در یک بازار با نقدینگی بالا تقریباً ناممکن خواهد بود.

از آنجا که یکی از پایه‌های پیش‌بینی بازار استفاده از تحلیل تکنیکال است و این موضوع با بررسی قیمت‌ در گذشته شکل می‌گیرد، در بازاری که به‌دلیل نقدینگی پایین دائماً در تلاطم باشد، نمی‌توان از شاخصی مانند تحلیل تکنیکال استفاده کرد.

استخر نقدینگی چیست؟

دنیای ارزهای دیجیتال هرروز شاهد توسعه و پیشرفت‌های چشم‌گیر است. هم‌زمان با افزایش حجم مبادلات و تنوع دارایی‌های موجود در بازار، نیاز به توسعه راه‌حل‌های جدید برای رفع خواسته‌ها و نیازهای موجود حس می‌شود. یکی از مفاهیم مهمی که توانست در این بازار غیرمتمرکز انقلابی ایجاد کند، امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) است.

این مفهوم حجم مبادلات ارزهای دیجیتال را به‌شدت افزایش داد، تا جایی که نیاز به وجود یک منبع تأمین نقدینگی در بازار برای افزایش سرعت مبادلات حس می‌شد. ازاین‌رو استخر نقدینگی (Liquidity Pool) شکل گرفت.

استخر نقدینگی به منبعی از توکن‌های مختلف گفته می‌شود که در صرافی‌های غیرمتمرکز توسط قرارداد‌های هوشمند (Smart Contract) قفل‌ شده و هدف آن رفع مشکلاتی است که به‌دلیل کمبود نقدینگی وجود دارد.

وجود استخرهای تأمین نقدینگی برای تداوم فعالیت بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ (Uniswap) ضروری است. شاید بتوان گفت استخر نقدینگی هسته اصلی صرافی‌های غیرمتمرکز را تشکیل می‌دهد. از این استخرها برای تسهیل فرایند انجام سریع‌تر معاملات و وام‌دهی‌ها استفاده می‌شود.

سرمایه‌گذاران می‌توانند بخشی از دارایی‌های خود را در این استخرها وارد کنند و نقدینگی موردنیاز برای انجام معاملات را با این روش تأمین کنند. پس از انجام تراکنش‌ها، مبلغی به‌عنوان کارمزد از طرفین معامله اخذ می‌شود که بخشی از آن جهت پاداش به تأمین‌کنندگان تعلق می‌گیرد. پیدایش استخرهای نقدینگی موجب افزایش تعداد معاملات در بازار ارزهای دیجیتال شده‌ است.

جمع‌بندی

قابلیت «نقدپذیری» ویژگی مهمی است که باید به آن توجه داشت؛ زیرا این شاخص تعیین‌کننده میزان رونق و سلامت بازار است. به‌طور کلی در صورتی که نقدپذیری یک دارایی بالا باشد، سرمایه‌گذار می‌تواند در مدت‌زمان کوتاهی دارایی خود را به‌ پول تبدیل کند.

در طرف مقابل ممکن است یک کالا نقد‌پذیری اندکی داشته باشد. در این حالت تبدیل آن به پول با مشکلات متعددی از جمله نبود خریدار مناسب همراه خواهد بود؛ بنابراین برای یافتن یک خریدار و تبدیل چنین سرمایه‌ای به وجه نقد باید از قیمت منصفانه آن کاسته شود.

در زمان خرید یک کالا یا ارز دیجیتال حتماً به نقدپذیری و نقدینگی آن در بازارهای مختلف دقت کنید. توجه داشته باشید حجم معاملات یک کالا ممکن است تقلبی یا دست‌کاری شده باشد؛ اما نقدینگی را نمی‌توان جعل کرد.

دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) و نقدینگی (Liquidity) چیست؟

پس از خرید یک دارایی جدید توسط سرمایه گذاران، یکی از دغدغه های آنها این است که آیا می توان به راحتی آن را پس از مدتی در بازار به فروش رساند و یا تبدیل به پول نقد کرد. برای پاسخ دادن به این سوال باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. به طور کلی بعضی از دارایی ها فاقد بازار مناسب هستند که از جمله آنها می توان به اشیای قدیمی و آنتیک اشاره کرد. این اشیا به رغم با ارزش بودن، فروش دشواری در بازار دارند. املاک و مستغلات نیز ممکن است در فرآیند زمانی طولانی به فروش برسند. در حقیقت می توان گفت زمانی که افراد اقدام به خرید دارایی هایی با ارزش بالا اما نقدپذیری پایین می کنند، دست به یک اقدام پر ریسک زده اند، زیرا ممکن است زمانی که فرد به پول نقد نیاز دارد، نتواند دارایی خود را به دلیل نبود مشتری، سریعا به فروش برساند. بنابراین این احتمال وجود دارد که فرد مجبور شود در این شرایط دارایی خود را با قیمتی پایین تر از ارزش واقعی آن به فروش برساند. یکی از شاخص های مهمی که در سرمایه گذاری همواره باید به آن توجه کرد، خرید دارایی نقدپذیری است که برای آن مشتری دست به نقد وجود دارد. مفهوم دارایی نقدپذیر و نقدینگی موضوعی ست که قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم و برخی از ویژگی ها، نحوه محاسبه، عوامل موثر و همچنین اهمیت آنها را بررسی کنیم.

دارایی نقدپذیر (Liquid Asset) چیست؟

دارایی نقدپذیر یا نقد شونده (Liquid Asset) عبارت است از دارایی هایی که می توان به راحتی آنها را خرید و فروش کرد و یا به پول نقد تبدیل کرد. انتقال آسان مالکیت، یکی از مهم ترین ویژگی های دارایی نقدپذیر می باشد. برای مثال طلا، دلار و یورو به دلیل عدم نیاز به مراحل قانونی در زمان واگذاری، به آسانی قابل تبدیل به پول رایج هستند. البته دارایی های نقدپذیر دارای ویژگی های دیگری از جمله کارمزد پایین، دسترسی آسان، فروش به قیمت بازار و همچنین سرعت تبادل بالا می باشد.

از جمله دارایی های با نقدپذیری بالا می توان به طلا، سهام، ارزهای معتبر خارجی، صندوق های قابل معامله در بورس (ETFs) و اوراق قرضه اشاره کرد. البته با توجه به شرایط اقتصادی هر کشور، میزان نقدپذیری این دارایی ها متفاوت می باشد. پول به طور کلی نقدپذیرترین دارایی در جهان می باشد. (در برخی مقالات به این نوع دارایی ها، دارایی سیال نیز گفته می شود.)

دارایی نقدناپذیر یا غیر سیال چیست؟

دارایی نقدناپذیر یا دیر نقدپذیر (llliquid Asset) دارایی هایی هستند که امکان تبدیل آنها به پول نقد، کم و یا حتی غیر ممکن می باشد. این ها دارایی هایی با ارزش بالا اما مشتریان اندک هستند. همچنین این دارایی ها در مقابل دارایی های نقدپذیر قرار دارند.

برای مثال اگر فردی یک نقاشی از ژان میشل باسکیت (Jean Michel Basquiat) را با ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون داشته باشد، با وجود این که یک دارایی گران بها دارد اما به دلیل قیمت گذاری بالا و تعداد کم مشتریانی که حاضر به خرید چنین کالایی هستند، یک دارایی نقدناپذیر محسوب می شود.

نکته قابل توجه این است که نقدناپذیری به معنای غیر قابل نقد شدن نیست، بلکه به این معناست که زمان زیادی طول می کشد تا به دارایی به پول تبدیل شود.

علاوه بر افراد و سرمایه گذاران، شرکت های بزرگ نیز با مسئله نقدپذیری درگیر هستند. بسیاری از شرکت ها باید میزان نقدپذیری دارایی ها و سرمایه گذاری های خود را در زمان تنظیم ترازنامه های مالی و مشخص کردن معوقات و بدهی ها، تعیین کنند.

سرمایه گذاران با تجربه، درصد پایینی از سبد مالی خود را به دارایی های نقدناپذیر اختصاص می دهند، زیرا این نوع دارایی ها دارای ریسک و نوسانات زیادی هستند. خانه و مستغلات، ماشین، آثار هنری، اقلام کلکسیونی و اجناس قدیمی از جمله دارایی های نقدناپذیر می باشند.

بازار نقدی یا سیال (Liquid Market) چیست؟

بازار نقدی یا سیال (Liquid Market) بازار نقدی یا سیال چیست؟ که به بازار لیکویید یا شناور نیز معروف است، به بازاری گفته می شود که تعداد زیادی از خریداران و فروشندگان در آن فعالیت می کنند. قیمت ها در این نوع بازار منصفانه است و خریداران و فروشندگان بابت نقل و انتقالات، هزینه کمتری می پردازند. علاوه بر قیمت های منصفانه و مناسب، نوسانات کم باعث حضور خریداران و فروشندگان متعدد شده است.

نقدینگی (Liquidity) چیست؟

نقدینگی یا Liquidity، پارامتری ست که تعریف یک دارایی نقدپذیر و یا نقدناپذیر به آن بستگی دارد. نقدینگی تعاریف مختلفی در اقتصاد دارد. به طور مثال برخی آن را معیاری برای توانایی فروش سریع دارایی به قیمت بازار می دانند. البته برخی دیگر آن را به عنوان پول در گردش در نظر می گیرند. برخی از اقتصاد دانان نیز دارایی های نقدی و مجموع پول و شبه پول را به عنوان نقدینگی معرفی می کنند. البته ساده ترین تعریف نقدینگی این است که آن پول نقد می باشد.

دارایی نقدپذیر و نقدینگی چیست؟

در تعریف علمی تر این مفهوم می توان گفت نقدینگی داشتن مقدار قابل ملاحظه ای دارایی با نقدپذیری بالا می باشد و چون نقدپذیرترین دارایی، پول است؛ بنابراین نقدینگی معادل پول می باشد. بازارهای مرسوم و سنتی دارای دو سطح کلی برای نقدینگی می باشند که شامل نقدینگی بازار و نقدینگی حسابداری یا ترازنامه ای می باشد. در ادامه به بررسی هر کدام از این دو سطح می پردازیم.

نقدینگی بازار (Market Liquidity)

نقدینگی بازار عبارت است از میزان سهولت خرید و فروش دارایی و کالاها با قیمت عادلانه و منصفانه که به سرعت و نقدشوندگی آن دارایی وابسته می باشد. زمانی نقدینگی بازار بهتری وجود دارد که اختلاف یا شکاف قیمت میان فروشنده و خریدار (Bid-Ask Spread) کمتر باشد و همچنین اعداد و رقم مورد نظر این دو سمت معامله به هم نزدیک تر باشد.

نقدینگی حسابداری یا ترازنامه ای (Accounting liquidity)

نقدینگی حسابداری به عنوان معیاری برای سنجش میزان توانایی پرداخت بدهی ها در هنگام سر رسید می باشد که معمولا به صورت درصد و یا نسبت بیان می شود. اکثر سرمایه گذاران با توجه به میزان وجوه نقد، بدهی ها، کالاهای موجود یک شرکت و تعهدات مالی اقدام به سرمایه گذاری می کنند. به همین دلیل یکی از مولفه های مهم در جلب اعتماد کاربران، جذب سرمایه و تنظیم ترازنامه های مالی، موضوع نقدینگی حسابداری می باشد.

در بازار ارزهای دیجیتال، نقدینگی صرافی (Exchange Liquidity) نیز دسته بندی دیگری است که به عنوان تابعی از میکرها و تیکرها (Maker & Taker) و همچنین جفت ارزهای فهرست شده در صرافی ها می باشد.

برای برآورد میزان نقدینگی در هر صرافی، از میزان مبادلات انجام شده در آن و تعداد جفت ارزهایی که پشتیبانی می کند، استفاده می شود.

محاسبه نقدینگی

شرکت ها از رابطه ای تحت عنوان نسبت نقدینگی (Liquidity Ratio) برای بررسی توانایی پرداخت بدهی ها، تعهدات و معوقات خود استفاده می کنند. از سه شیوه مختلف برای محاسبه نسبت نقدینگی استفاده می شود که عبارتند از نسبت جاری (Current ratio)، نسبت آنی (Quick ratio)، نسبت پول نقد (Cash ratio).

1- نسبت جاری (Current ratio)

ساده ترین روش برای محاسبه نقدینگی، نسبت جاری می باشد. میزان بدهی های جاری تقسیم بر دارایی های جاری می شود و به این ترتیب عدد به دست آمده نشان دهنده میزان نقدینگی می باشد.

2- نسبت آنی (Quick ratio)

در مدل نسبت آنی، میزان دارایی های فعلی از دارایی های جاری کم می شود و سپس عدد به دست آمده تقسیم بر بدهی های جاری می شود.

3- نسبت پول نقد (Cash ratio)

در نسبت پول نقد، مجموع پول های نقد به اضافه سرمایه گذاری های صورت گرفته، تقسیم بر بدهی های جاری می شوند.

عوامل موثر بر نقدینگی ارزهای دیجیتال

1- حجم معاملات

حجم معاملات یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده و تاثیرگذار نقدینگی یک ارز دیجیتال می باشد. تعداد ارزهای دیجیتال که طی 24 ساعت در یک پلتفرم خرید و فروش می شوند را حجم معاملات می گویند.

حجم بالای تبادلات، نشان دهنده تعداد بیشتر خریداران و فروشندگان می باشند که این حجم بیشتر، نقدینگی بالاتر را نشان می دهد. با بررسی حجم مبادلات در چند صرافی معتبر و بزرگ، می توان اطمینان بیشتری در رابطه با حجم بالای معاملات ارزهای دیجیتال و نقدینگی آنها به دست آورد.

2- پلتفرم معاملات

صرافی های ارز دیجیتال، پلتفرم معاملات این دارایی ها را در اختیار دارند به همین دلیل صرافی هایی که امکانات بیشتری را ارائه می دهند و امنیت بالاتری دارند، معامله گران بیشتری را جذب می کنند. در نتیجه سودآوری و جذب نقدینگی بیشتری به همراه دارند. در صرافی های بزرگتر، میزان نقدینگی بیشتر است زیرا تعداد کاربران و استفاده از جفت ارزهای مختلف بیشتر است.

3- پذیرش

محبوبیت و پذیرش یک ارز دیجیتال، عامل اصلی موفقیت آن می باشد. برای این که یک ارز دیجیتال، از نقدینگی بالایی برخوردار باشد، باید تعداد زیادی از افراد برای انجام تراکنش های خود از این دارایی استفاده کنند. ارزهای دیجیتال بازار نقدی یا سیال چیست؟ بیت کوین و اتریوم از جمله ارزهای دیجیتال هستند که به دلیل محبوبیت و کارایی، از پذیرش بالاتری برخوردار هستند. در حالی که ارزهای دیجیتالی که جدیدا ایجاد شده اند، به دلیل عدم محبوبیت و پذیرش گسترده، میزان نقدینگی پایینی دارند. به طور کلی پذیرش بیشتر یک ارز دیجیتال برابر با نقدینگی بیشتر می باشد.

4- قانون گذاری

یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر میزان نقدینگی دارایی ها، قوانین و مقررات حاکم بر ارزهای دیجیتال می باشد. در کشورهایی که استفاده و تبادلات مبتنی بر ارزهای دیجیتال غیر قانونی اعلام شده است مانند کشور چین، به دلیل کاهش معاملات خرید و فروش و عدم رونق بازار، به طور چشمگیری میزان نقدینگی کاهش می یابد.

دلایل اهمیت نقدینگی

بهترین شرایط برای معامله گران زمانی ایجاد می شود که میزان نقدینگی بالا و قیمت ها منصفانه می باشند. در چنین بازاری، فروشندگان می توانند به بهترین قیمت دارایی های خود را به فروش برسانند و خریداران نیز دارایی های مورد نیاز خود بازار نقدی یا سیال چیست؟ را با قیمت های معقول خریداری کنند. در این بازارها هر دو طرف معامله می توانند به سرعت و با سهولت یکدیگر را پیدا کنند و معاملات خود را نهایی کنند. ارزهای دیجیتالی که از نقدینگی بالایی برخوردار هستند، معمولا قیمت های پایدارتری دارند و کمتر دچار نوسانات قیمتی می شوند. همچنین احتمال تغییر و دست کاری در قیمت ها به حداقل می رسد. در حالی که در بازارهایی با نقدینگی پایین، بازاری پر ریسک و نوسانی وجود دارد.

استفاده از تحلیل تکنیکال یکی از پایه های پیش بینی بازار می باشد که با بررسی قیمت در گذشته صورت می گیرد. از تحلیل تکنیکال در بازارهایی که به دلیل نقدینگی پایین، متلاطم هستند، نمی توان استفاده کرد.

استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟

با افزایش حجم مبادلات و همچنین تنوع دارایی های بازار، توسعه راه حل های جدید برای چالش های موجود به امری ضروری تبدیل می شود. امور مالی غیر متمرکز یا همان دیفای از جمله مفاهیمی ست که در این بازار غیر متمرکز، انقلابی را ایجاد کرده است. دیفای باعث افزایش حجم مبادلات ارزهای دیجیتال شده است. در نتیجه برای افزایش سرعت مبادلات، نیاز به یک منبع تامین نقدینگی حس شد. به این ترتیب استخر نقدینگی (Liquidity Pool) ایجاد شد. استخرهای نقدینگی، منبعی از توکن های متفاوت هستند که توسط قراردادهای هوشمند در صرافی های غیر متمرکز قفل شده اند و با هدف رفع مشکلات ناشی از کمبود نقدینگی ایجاد شده است.

برای تداوم فعالیت بسیاری از صرافی‌های غیر بازار نقدی یا سیال چیست؟ متمرکز از جمله یونی سواپ (Uniswap)، وجود استخرهای تامین نقدینگی ضروری می باشد. هسته اصلی صرافی های غیر متمرکز، استخرهای نقدینگی می باشند. برای تسهیل فرآیند انجام سریع تر وام دهی ها و معاملات از این استخرها استفاده می شود.

سرمایه گذاران می توانند با وارد کردن دارایی های خود به این استخرها، با این روش نقدینگی مورد نیاز برای انجام معاملات را تامین کنند. مبلغی به عنوان کارمزد پس از انجام تراکنش از از هر دو طرف معامله دریافت می شود که بخشی از این کارمزد متعلق به تامین کنندگان می باشد. استخرهای نقدینگی، تعداد معاملات را در بازار ارزهای دیجیتال افزایش داده اند.

تقویت بازار خریدهای نقدی سنگ آهن

محمد حسین بابالو - بازار سنگ آهن در چین به‌عنوان بزرگترین واردکننده این کالا در جهان نوسان بسیار پر اهمیتی را سپری می‌کند.

محمد حسین بابالو - بازار سنگ آهن در چین به‌عنوان بزرگترین واردکننده این کالا در جهان نوسان بسیار پر اهمیتی را سپری می‌کند.

در حال حاضر موجودی انبارها در بنادر این کشور به ۶۲‌میلیون تن رسیده است.
در سال گذشته این کشور 66/443‌میلیون تن سنگ آهن وارد کرده که به نسبت سال قبل از آن 8/15درصد رشد نشان می‌دهد. واردات این کالا تنها در ماه مارس با 46درصد رشد به نسبت سال گذشته به 1/52‌میلیون تن رسیده است. در ماه آوریل نیز با 5/53‌میلیون تن واردات که به نسبت ماه قبل 3درصد و سال 2008‌، 24درصد رشد نشان می‌دهد، ثبت شده است. مهم‌ترین دلیل این افزایش حجم واردات امید بهبود تقاضا در کنار کاهش شدید قیمت‌ها بوده که تولیدکنندگان بزرگ برای حفظ حاشیه سود خود به عرضه این کالا در بازار نقدی روی آورده‌اند. این در حالی است که صادرات محصولات نهایی فولادی از چین نزدیک به 50درصد کاهش نشان می‌دهد.
بررسی قراردادهای طولانی مدت
همچون سال‌های گذشته امسال نیز مذاکرات در خصوص تعیین قیمت پایه سالانه (Bench Mark) از آوریل آغاز شده، ولی تاکنون به درازا انجامیده که این رویداد در 7 سال گذشته بی‌سابقه است. این در حالی است که تولیدکنندگان اصلی استرالیایی و برزیلی این کالا و مصرف‌کنندگان اصلی در حال ارسال و خرید این کالا هستند. ملاک این دو گروه تاکنون بر این مطلب قرار گرفته است که پس از توافق بر قیمت ارزش این کالا آن هنگام مورد محاسبه قرار گیرد. این در حالی است که قیمت مورد داد و ستد بر این کالا در این شرایط به گفته انجمن آهن و فولاد چین بین 60درصد تا 80درصد از قیمت پایه سال گذشته مورد محاسبه قرار می‌گیرد.
کاهش قیمت مورد معامله شدیدا تحت پیگیری این انجمن قرار دارد. شرکت‌های تولیدی بالاخص واله برزیل به عنوان بزرگترین صادرکننده سنگ آهن به چین‌، BHP بیلیتون و ریوتینتو استرالیا در خصوص میزان کاهش بسیار سختگیر عمل کرده و گاهی به تهدید مصرف‌کنندگان اصلی نیز روی آورده‌اند. ریوتینتو تهدید کرده است که اگر مذاکرات تا تاریخ ۳۰ ژوئن به نتیجه نرسد، به بازار نقدی روی خواهد آورد.
در برخی از خبرها نیز آمده است، این شرکت اعلام کرده است که اگر کاهش بیش از 40درصد محسوب شود، تولید خود را متوقف خواهد کرد. برخی از مدیران ارشد در کارخانه‌های فولادسازی این ادعا را یک تاکتیک در روند مذاکرات عنوان کرده و یادآور شده‌اند که این شرکت قصد شکستن روال عمومی قیمت‌گذاری‌ها را نداشته و تنها مایل است در بازار نقدی بیشتر فعالیت کند. شرکت‌های مصرف کننده و کارخانه‌های فولادسازی به جد پیگیر کاهش قیمت‌های سالانه هستند.
شرایط موجود بالاخص طولانی شدن مذاکرات و روند عمومی بهبود در بازار فولاد شرایط را بسیار شکننده کرده است. برخی از تولیدکنندگان با بهبود شرایط معامله از جمله پذیرفتن برخی از هزینه‌های حمل و بارگیری سعی در عدم کاهش هرچه بیشتر قیمت این کالا حتی در ظاهر کرده‌اند. این در حالی است که شرکت ریوتینتو به عنوان سومین صادرکننده بزرگ سنگ آهن به چین از شرایط موجود شدیدا انتقاد نموده تا جایی که مصرف‌کنندگان سنگ آهن را به حضور در بازار نقدی و عرضه این کالای استراتژیک در این بازار تهدید نموده است. در برابر این شرایط مصرف کنندگان اصلی نیز به مقابله به مثل روی آورده و تمام تلاش خود را مبنی بر کاهش بیشتر قیمت‌ها به کار بسته‌اند.
دلایل اصلی این گروه ضعف بازار فولاد‌، کاهش هزینه‌های تولید و بالارفتن موجودی انبارها و افزایش عرضه و کاهش قیمت‌های نقدی و . می‌باشد. روند عمومی این بازار و بالاخص برآیند کلی شرایط حاکم از احتمال کاهش 40درصدی قیمت‌های یکساله حکایت می‌کند که با توجه به فواصل مختلف از استرالیا و برزیل به چین با چند درصد تغییر‌، اجرایی خواهد شد.
این در حالی است که چندی پیش کنفرانس سنگ آهن در چین برگزار شد. یکی از مهم‌ترین عناوین مذاکرات تغییر قراردادهای طولانی مدت به نقدی بوده است. طرفداران این تغییر عنوان کرده‌اند که با توجه به سیالیت بازار فولاد‌، بازار مواد اولیه آن نیز باید سیال و منعطف باشد.
همچنین ذکر کرده‌اند که روند عمومی بازارها در طول تاریخ بر خلاف قراردادهای طولانی مدت بوده و این قراردادها ناکارآمد هستند و به عنوان مثال از فلزات پایه و شکر نام می‌برند. این در حالی است که غالب تولیدکنندگان فولاد تنها به قراردادهای طولانی مدت بسنده نکرده و با توجه به شرایط عرضه و تقاضای بازار به خرید سنگ آهن نقدی نیز روی آورده اند. انعطاف بازار‌، وجود لوازم مدیریت ریسک و جلوگیری از افزایش زیان‌های احتمالی نیز به عنوان مزایای این بازار ذکرشده است.
با توجه به جهت گیری اصلی بازار صادراتی سنگ آهن داخلی با محوریت فروش نقدی در بازارهای چین موارد فوق از اهمیت بسزایی برخوردار می‌شود. هر تغییری در قیمت قراردادهای بلند مدت دقیقا بر بازار نقدی این کالا تاثیر گذارده و قیمت در این بازار را افزایش یا کاهش خواهد داد. از این بازار اخبار ضد و نقیضی شنیده می‌شود.
تجار و خریداران این کالا اعلام می‌کنند که قیمت‌ها مسیر نزولی گرفته و فروش این کالا در چین بسیار سخت است؛ بنابراین یا از خرید امتناع ورزیده یا کاهش قیمت‌ها را تقاضا می‌کنند. در چین نیز اخبار از روند رو به رشد داد‌‌و‌ستد و افزایش قیمت‌ها حکایت می‌کند.
نکته دیگر آنکه در هفته‌های پیش چندین تاجر از کشور چین به ایران سفر کرده که به افزایش قیمت‌ها انجامید ولی با بازگشت آنها به چین و عدم ثبت معاملات بزرگ با بخش خصوصی مسیر قیمت‌ها کاهش شدیدی پیدا کرد، تا جایی که برخی گمانه‌زنی‌ها و اظهار نظرها قیمت ۳۲ تا ۳۳‌هزار تومان را برای هر تن سنگ آهن دانه بندی شد، اعلام کرد. هم‌اکنون قیمت ۳۸‌هزار تومان بر هر تن برای این کالا با عیار ۶۰ و حتی بالاتر یک قیمت خوب برای فروش به حساب می‌آید. روزهای آینده روزهای پر التهابی برای بازار سنگ آهن ایران خواهد بود، زیرا هرچه گرایش کارخانه‌های فولادسازی و تولیدکنندگان بزرگ این کالا به بازار نقدی افزایش یابد با توجه به شرایط بازار فولاد و نفت و روند روبه رشد ارزش سهام در شرق و غرب جهان احتمال بهبود بازار و بازار نقدی یا سیال چیست؟ افزایش قیمت‌ها بیشتر می‌شود.
نکته دیگر گرایش دولت و تجار چینی به شرق است. احتمال سرمایه گذاری آنان در معادن و صنایع فولادی در این سمت دنیا شدیدا افزایش یافته و واقعیت‌های این بازار این مطلب را تقویت می‌کند. با توجه به توانمندی‌های تجار و تولیدکنندگان ایرانی بالاخص شرایط قیمت‌گذاری و فروش و حمل و نقل در صورت بر طرف شدن بسیاری از موانع بالاخص مشکلات حمل و نقل زمینی و دریایی آینده این بازار به روشنی خواهد گرایید.
هم‌اکنون و پس از نزدیک به ۶ ماه افزایش امید به بهبود در دورنمای این بازار دیده می‌شود. در صورت بهبود بازار فولاد بالاخص فولادهای ساختمانی این مسیر بهبود سرعت بیشتری خواهد گرفت. بهترین رویکرد در این شرایط آماده کردن معادن و تولیدکنندگان برای آغاز یا افزایش تولید با در نظر گرفتن روند عمومی قیمت‌ها است. بهتر است فعالان این بازار خود را برای قیمت‌های فروش زیر ۴۰دلار در بنادر جنوبی آماده کنند تا از ریسک تغییرات قیمت نیز در امان بمانند.
هرچه بازار نقدی در کشور چین تقویت شود، توان رقابتی تولیدکنندگان کوچک نیز در این بازار افزایش افزایش خواهد یافت. به احتمال قوی با رونق گرفتن بازار نقدی در چین بازار ایران نیز می‌تواند شاهد داد و ستد این کالا در بورس کالای خود باشد که این امر به منطقی شدن قیمت‌ها هم برای تولیدکنندگان سنگ آهن و هم تولیدکنندگان فولاد خواهد انجامید.

فلومتر چیست و چگونه میزان جریان سیالات را اندازه گیری می کند؟

اندازه گیری فلو به صورت دقیق، به منظور خرید صحیح کالا برای کاربردهایی نظیر کنتور گاز و غیره دارای اهمیت خاصی است.

به گزارش ایسنا، بنابر اعلام فامکو، فلومتر تجهیزی مناسب برای اندازه گیری میزان جریان و حجم سیال عبوری است که این تجهیز با نام هایی نظیر جریان متر، جریان متر و دبی سنج نیز شناخته می شود. فلومتر دارای سه بخش اندازه گیری، تبدیل و انتقال داده به صورت دیجیتالی می باشد.
بعد از اندازه گیری دما، این فاکتور در صنایع نفت و پالایشگاه ها مهم ترین کمیت به شمار می رود. بنابراین با توجه به اهمیت بالای این فاکتور، روش های بسیاری برای اندازه گیری جریان یا فلو وجود دارد.
هایپر صنعت فامکو به عنوان نمایندگی فروش انواع مدل ها و برند های فلومتر، آماده ارائه مشاوره رایگان و ارسال کاتالوگ و مشخصات فنی و قیمت بروز به شما مشتریان عزیز می باشد.

انواع فلومتر یا جریان سنج

روش های بسیاری جهت اندازه گیری فلو وجود دارد، که ما به توضیح برخی از آنها می پردازیم:

۱.فلومتر توربینی: فلومتری کوچک و بسیار خطی و ارزان که داده هایی بسیار دقیق و قابل اعتماد ارائه می دهد.
۲.فلومتر آلتراسونیک (فراصوتی): این مدل از دبی سنج ها دارای دقت اندازه گیری پایینی هستند.
۳.فلومتر ونتوری: در این روش دبی سیال را با استفاده از لوله های ونتوری و سنجش اختلاف فشار به دست می آورند.
۴.فلومتر ورتکس: در این روش با قرار دادن مانع و گردابه و ایجاد نوسان، سیگنال خروجی ارسال می شود که با استفاده از آن دبی بخار یا گاز و مایع را محاسبه می نمایند.
۵.فلومتر اریفیس پلیت: این فلومتر از انواع فلومتر های فشار تفاضلی بوده که با قرار دادن صفحه فلزی در مسیر عبور سیال، امکان اندازه گیری دقیق دبی سیال را ایجاد می کند.
۶.فلومتر کوریالیس: اندازه گیری دبی تمام سیالات شامل نفت خام، پاک کننده های شیمیایی و غیره.
۷.فلومتر حرارتی: از کاربرد های این تجهیز می توان تشخیص نشتی در لوله ها، چک کردن میزان مصرف گاز هایی مثل کربن دی اکسید و غیره را نام برد. فلومتر حرارتی دارای دو سنسور حرارتی بوده و دبی جرمی سایالات را اندازه گیری می نماید.
۸.فلومتر جرمی یا مس فلومتر: این مدل از جریان سنج بسیار مناسب فرآیند های مربوط به انتقال جرم می باشند.
۹.فلومتر مغناطیسی: اندازه گیری فلو مایعاتی که دارای ویژگی هدایت الکتریکی هستند.
۱۰.فلومتر اختلاف فشار یا فشار تفاضلی: این روش بسیار پرکاربرد، فلوی سیال را بر اساس افت فشار بوجود آمده اندازه گیری می نماید.
۱۱.فلومتر کانال باز: این فلومتر همانطور که از نامش مشخص است برای سنجش دبی سیال داخل کانال های باز مثل سد، چاه و غیره کاربرد دارد.
۱۲.فلومتر دنده ای: این دبی سنج که به آن فلومتر چرخ دنده ای و اوال گیر نیز گفته می شود، با طراحی خاصی که دارد، طیف گسترده ای از حوزه های گوناگون را تحت پوشش قرار می دهد. فلومتر دنده ای دارای مدل های بسیاری است که می توان دو مدل حلزونی و بیضوی را نام برد. دلیل نامگذاری این دبی سنج ها، شکل چرخ دنده داخل اتاقک آنها است.
۱۳.فلومتر لوله پیتوت
۱۴.فلومتر روتامتر
۱۵.فلومتر آب
۱۶.فلومتر گازی

کاربرد دبی سنج یا فلومتر

• ورودی و خروجی تصفیه خانه آب و فاضلاب
• اندازه گیری جریان مایع، گاز یا بخار
• اندازه گیری جریان‌های کوچک یا خیلی بزرگ
• اندازه گیری فشار و دمای سیالات
• در ایستگاه های پمپاژ
• اندازه گیری فلو گاز یا بخار درون لوله

برند های تولید کننده فلومتر

معروف ترین برند های دبی سنج یا فلومتر شامل موارد زیر است:

• فلومتر روزمونت
• فلومتر زیمنس
• فلومتر یوکوگاوا
• فلومتر مدکو
• فلومتر کرونه
• فلومتر اندرس هاوزر

نکات مهم در هنگام انتخاب و خرید فلومتر مناسب

انتخاب صحیح جریان سنج یا فلومتر که از تجهیزات حوزه ابزار دقیق و تجهیزات اندازه گیری فلو بوده، به مشخصات کامل و دقیقی نیازمند است که می توان مواردی همچون نوع دبی، لوله کشی، روش انتقال داده ها به شکل دیجیتال یا آنالوگ، در دسترس بودن قطعات یدکی، میزان فرکانس حداقل و غیره اشاره نمود. عواملی دیگری نیز در انتخاب دبی سنج دارای اهمیت بوده که می توان به برخی اشاره نمود:

• تخمین میزان حداقل و حداکثر دبی
• دقت (بر حسب واحد درصد CS یا درصد FS)
• دمای عملکرد
• ویسکوزیته
• سهولت در کاربرد
• فشار عملکرد
• دانسیته
• میزان خوردگی
• دقت
• قیمت خرید
• هزینه اتصال و نصب
• تکرار پذیری
• حساس به لرزش

چرا باید از فلومتر استفاده نماییم؟

در تجهیزات پالایشگاهی و صنایع مختلف، میزان حجم ورودی و خروجی دقیق بسیار حائز اهمیت است. بنابراین در اینجا از ابزاری به نام فلومتر یا دبی سنج استفاده می شود، تا مشخص نماید که سرعت جریان داخل لوله چقدر است، مقدار اصطکاک در نقطه تماس لوله مشخص می شود. همچنین این تجهیز مقدار ماده ای که برای سیستم مورد نیاز است و تاثیر فاکتورهای فشار و دما روی سیستم را مشخص می نماید.
با توجه به توضیحاتی که درباره انواع فلومتر گفته شد، افراد خیلی راحت تر می توانند فلومتر مورد نیاز خود را انتخاب نمایند، اما این سوال مطرح می شود که فلومتر را از کجا بخریم؟ هایپر صنعت فامکو با سال ها تخصص و تجربه در زمینه فروش انواع ابزارآلات دقیق و تجهیزات اندازه گیری فلو مانند فلو سوئیچ یا فلو ترانسمیتر، در خدمت شما همراهان عزیز خواهد بود.