صفر تا صد صندوق‌های شاخصی
در این برنامه سرمایه‌گذار شو همراه سهند جلال سهندی، مدیر صندوق آهنگ سهام کیان، به بررسی و معرفی صندوق‌های شاخصی پرادخته شد.
وی در ابتدا نحوه عملکرد این نوع از صندوق‌ها را تشریح کرد و گفت که این صندوق‌ها بیشترین شباهت را به صندوق‌های سهامی دارند. هدف این صندوق‌ها تکرار عملکرد شاخص کل و ۵۰ شرکت برتر است و مدیریت این صندوق‌ها عموما مبتنی بر الگوریتم‌های اتوماتیک است. البته وی این نکته را بیان داشت که نحوه مدیریت این صندوق‌ها به دو شکل فعال و منفعل صورت می‌پذیرد و هر کدام از این انواع مدیریت را مورد شرح قرار داد.
او در ادامه این مطلب را بیان نمود که این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های سهامی ریسک پایین‌تری را متوجه سرمایه‌گذاران می‌سازند و همچنین ریسک اعمال نظرات مدیران صندوق سهامی را هم در این دسته از صندوق‌ها به میزان کمتری داریم. او همچنین مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در این دسته از صندوق‌ها را برشمرد.
در پایان هم به بیان این موضوع پرداخت که ETF بودن یا نبودن این صندوق‌ها مزیت خاصی را متوجه سرمایه‌گذاران نمی‌کند و صرفا از جهت مدیریتی چالش‌هایی را متوجه گردانندگان آنها می‌سازد.
صندوق های سرمایه گذاری شاخصی چیست؟
این نوع از صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای یکی از شاخص های بازار سرمایه عمل می کند و سود و زیان آن مشابه عملکرد آن شاخص می باشد.صندوق های سرمایه گذاری شاخصی می توانند هر شاخصی که مناسب می دانند را به عنوان شاخص خود در نظر بگیرند مثلا شاخص طلا، بازار بورس، فروش خودرو و . . اما تنها شاخص مورد اقبال برای فعالیت در صندوق های سرمایه گذاری در ایران شاخص بازار بورس است. در این صندوق‌ها خرید و فروش بصورت مستمر انجام نمی‌شود، معمولا زمانی خرید انجام می‌گیرد که وجوهی وارد صندوق شده باشد و زمانی فروش انجام می‌گیرد که سرمایه گذاری از صندوق خارج شده باشد.
ترکیب دارایی‌های هر صندوق سرمایه‌گذاری نشان دهنده استراتژی آن صندوق است از این جهت صندوق‌های شاخصی بسیار شبیه به صندوق‌های سهامی هستند. تنها تفاوت ترکیب دارایی صندوق‌های سهامی و شاخصی در انتخاب سهام شرکت‌هاست. صندوق های شاخصی سهام شرکت های بزرگ فعال در بورس را خریداری می‌کنند. بزرگترین مزیت صندوق‌های سرمایه گذاری شاخصی کاهش هزینه‌های سبدگردانی و مدیریت صندوق است. چون این نوع صندوق‌ها در نهایت باید شبیه به شاخص کل بازار بورس باشند در هزینه‌ها حداکثر صرفه‌جویی را انجام می‌دهند، تا از متوسط شاخص کل کمترین میزان انحراف را داشته باشند.
همچنین در این صندوق‌ها مدیریت نقشی غیرفعال دارد و ریسک مدیریت صندوق حذف می‌شود زیرا هدف مدیران رسیدن به سود نیست و آنها سعی می‌کنند تا وزن اوراق موجود به شاخص مبنا نزدیک باشد.
صندوق های سرمایه گذاری شاخصی، 80 درصد فعالیت شان را بر روی خرید سهم یا سهام شاخص بازار اختصاص می دهند و مابقی فعالیت خود را بر خرید اوراق قرضه، سپرده هایی با درآمد ثابت و… سرمایه گذاری می کنند.
معرفی صندوق‌های سرمایه گذاری شاخصی فعال در ایران
1.صندوق شاخصی فیروزه
صندوق شاخصی شرکت بزرگ فیروزه در سال 1393 زیر نظر سازمان بورس تاسیس شده است.
2.صندوق سرمایه گذاری شاخصی کارآفرین
شروع فعالیت صندوق شاخصی کارآفرین از سال 89 بوده و متولی این صندوق موسسه حسابرسی فریوران است. ضامن نقد شوندگی شاخصی کار آفرین بانک کار آفرین است. واحدهای این صندوق به صورت عادی عرضه می‌شود.
3.صندوق سرمایه گذاری شاخصی کاردان
صندوق سرمایه گذاری شاخصی کاردان با نام تجارت شاخصی کاردان از سال 94 شروع به فعالیت کرده است متولی این صندوق «مشاور سرمایه گذاری آرمان آتی» است این صندوق ضامن نقد شوندگی دارد و ضامن آن شرکت «تامین سرمایه کاردان» است.
صندوق سرمایه‌گذاری (مبتنی بر شاخص) چیست؟
صندوق‌های سرمایه گذاری یکی از بهترین ابزارهای سرمایه‌گذاری برای افراد تازه‌وارد و حتی معامله‌گران فعال بازار بورس محسوب می‌شوند. در مقاله‌های قبلی به صورت کامل به انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری از قبیل صندوق قابل معامله در بورس (ETF)، صندوق مختلط و صندوق درآمد ثابت اشاره کردیم. هر کدام از این صندوق‌ها ویژگی‌های منحصر به فردی دارند و سرمایه‌گذاران صندوق شاخصی چیست؟ با توجه به میزان ریسک‌پذیری و اهداف خود، یک یا چند مورد را انتخاب می‌کنند. در این مقاله قصد داریم به معرفی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص و مزایا و معایب آنها بپردازیم.
این ویدئو را حتما ببینید!
صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص چیست؟
همان‌طور که از نام این صندوق پیدا است، هدف اصلی آن تطابق پرتفوی بورسی سرمایه‌گذار با شاخص بازار اوراق بهادار است. صندوق‌های مبتنی بر شاخص معمولا سرمایه خود را بر اساس چارچوب‌های تعریف شده در یکی از شاخص‌های مورد نظر در بازار بورس، برنامه‌ریزی و مدیریت می‌کنند. منظور از شاخص در این تعریف، الزاما شاخص اصلی بازار بورس نیست! این شاخص می‌تواند هر یک از شاخص‌های موجود در این بازار را شامل شود. معامله‌گران فقط زمانی می‌توانند در این صندوق خرید و فروش داشته باشند که یک سرمایه تازه توسط سرمایه‌گذار جدید به صندوق وارد شود یا سرمایه‌ای از صندوق به دلیل خروج یکی از سرمایه‌گذاران، کم شود.
همان‌طور که اشاره کردیم، رکن اصلی در این صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شاخص مبنایی است که امور صندوق بر اساس آن، برنامه‌ریزی می‌شود. این شاخص می‌تواند شاخص طلا، مسکن یا هر شاخص دیگری باشد اما این صندوق‌ها در بازار بورس بیشتر مبتنی بر شاخص اصلی بازار یعنی شاخص سهام هستند. بر این اساس، قابل درک است که دارایی این صندوق‌ها از سهام شرکت‌های بزرگ، که بر شاخص بازار تاثیر می‌گذارند، تشکیل می‌شود.
نحوه پیدایش صندوق‌های مبتنی بر شاخص
همان‌طور که اشاره کردیم هدف اصلی در این صندوق‌ها، پیروی از یک شاخص مبنا است که در این چارچوب پرتفوی بورسی بتواند نزدیک به شاخص اصلی بازار حرکت کند. نظریه شکل‌گیری این صندوق‌ها از «فرضیه بازار کارا» الگوبرداری شده است. شخصی به نام جان بوگل (John Bogle) تلاش کرد بر اساس این فرضیه اولین صندوق مبتنی بر شاخص S&P500 طراحی و راه‌اندازی کند که در این مسیر موفق بود و توانست یکی از بهترین شرکت‌های مدیریت دارایی جهان را تاسیس کند.
تفاوت صندوق‌های مبتنی بر شاخص با صندوق‌های سهامی
همان‌طور که می‌دانید نوع ترکیب دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس، استراتژی اصلی صندوق‌ها را تعیین می‌کند. صندوق‌های شاخصی بسیار شبیه به صندوق سهامی هستند اما تفاوت‌هایی نیز دارند. یکی از تفاوت‌های موجود بین این دو صندوق، انتخاب سهام شرکت‌های بورسی است. صندوق‌های شاخصی بنا به چارچوب‌هایی که برای آنها تعریف شده، تمایل دارند دارایی خود را از سهام شرکت‌های بزرگ تشکیل دهند اما دارایی صندوق‌های سهامی بیشتر، از سهام شرکت‌هایی است که منجر به سود می‌شوند. در ضمن صندوق‌های مبتنی بر شاخص معمولا ۸۰ درصد از دارایی خود را به خرید سهام شرکت‌های بزرگ و مابقی را برای خرید اوراق قرضه، سپرده‌های با درآمد ثابت و … اختصاص می‌دهند.
صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص مناسب چه افرادی است؟
با توجه به توضیحات ارائه شده در بخش قبلی، متوجه شدیم که ریسک صندوق‌های شاخصی نسبت به صندوق‌های سهامی کمتر است. این نوع صندوق بیشتر مناسب افرادی است که به دنبال یک سرمایه‌گذاری مطمئن در بازار بورس هستند. معمولا افرادی که در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، زمان یا دانش کافی برای معاملات مستقیم در بازار بورس را ندارند. پس صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای این افراد بهترین گزینه هستند. صندوق مبتنی بر شاخص برای افراد تازه‌وارد در بازار بورس، گزینه مناسبی به شمار می‌آید.
مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص
- اولین و بزرگترین مزیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، کاهش یا حذف هزینه‌های سبدگردانی و مدیریت صندوق است. این صندوق‌ها در نهایت باید مطابق با شاخص مبنا پیشروی کنند و نیازی به برنامه‌ریزی و مدیریت خاص ندارند. با این کار تا حد زیادی در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود.
- نقش مدیریت در این صندوق‌ها حذف می‌شود چرا که هدف یک مدیر در صندوق، کسب سود صندوق شاخصی چیست؟ است در صورتی که در این صندوق‌ها سعی می‌شود تمام حرکات و تصمیم‌گیری‌ها به شاخص مبنا نزدیک باشد.
- زمانی که بازار بورس در وضعیت مناسبی است یا به عبارت دیگر در بازار گاوی، صندوق‌های مبتنی بر شاخص به شکل فوق‌العاده‌ای عمل می‌کنند و سودهای خوبی برای سرمایه‌گذاران کسب می‌شود.
معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص
زمانی که اوضاع بازار مناسب نیست و به صورت مکرر درگیر نوسان‌های قیمتی می‌شود، صندوق‌های سرمایه‌گذاری انعطاف خوبی دارند و با مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب از این شرایط سربلند خارج می‌شوند اما صندوق‌های مبتنی بر شاخص این انعطاف‌پذیری را در مقابل نوسانات بازار ندارند و ممکن است سرمایه‌گذاران را با ضرر مواجه کنند. برای نمونه می‌توان به صندوق مشترک آگاه اشاره کرد که از ابتدای تاسیس در سال ۱۳۸۷ تا کنون، بیش از ۳۹ هزار درصد بازدهی داشته است و با مدیریت حرفه‌ای، توانسته است دارایی سرمایه‌گذاران را از گزند نوسانات بازار در امان نگه دارد. این صندوق به عنوان پربازده‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری کشور شناخته می‌شود.
تعداد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص در کشورهای غربی بسیار زیاد است اما در ایران فقط سه صندوق بر این اساس فعالیت می‌کنند:
- صندوق شاخصی فیروزه (ETF)
- صندوق شاخصی کارآفرین
- صندوق شاخصی کاردان (ETF)
سخن آخر
در این مقاله به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص پرداختیم. هدف اصلی صندوق‌های مبتنی بر شاخص این است که مطابق با یک شاخص مبنا در حرکت باشند و در نهایت، یک پرتفوی بورسی متناسب با شاخص در بازار ایجاد کنند. این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های در سهام ریسک کمتری دارند و گزینه مناسبی برای یک سرمایه‌گذاری امن به شمار می‌آیند.
صندوق شاخص هم‌وزن چه تفاوتی با صندوق‌های معمولی دارد؟
کارشناس بازار سرمایه گفت: مدیر صندوق باید به نحوی مدیریت صندوق و انتخاب دارایی‌ها صندوق شاخصی چیست؟ صندوق شاخصی چیست؟ را انجام دهد که بازده صندوق تفاوت معناداری با بازده شاخص هم وزن بورس نداشته باشد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ مجوز پذیره‌نویسی اولین صندوق ETF شاخص هم وزن در تاریخ ۱۹ اردیبهشت توسط سازمان بورس صادر و از روز ۲۴ اردیبهشت تا ۴ خرداد ۱۴۰۱ پذیره‌نویسی آن در فرابورس ایران انجام شد. در مورد اهمیت این پذیره‌نویسی به گفت‌وگو با مهدی احمدی کارشناس بازار سرمایه پرداختیم.
سوال: ساختار صندوق ETF شاخص هم وزن به چه صورت است؟
احمدی: مشابه سایر صندوق‌های سهامی، عمده دارایی‌های صندوق ETF شاخص هم وزن شامل سهام شرکت‌های موجود در شاخص هم وزن است؛ البته با این الزام که دستکم ۸۵ درصد از دارایی‌های صندوق از این نوع سرمایه‌گذاری تشکیل شود. ۱۵ درصد دیگر نیز شامل سهام فرابورسی، سپرده بانکی، اوراق گواهی سپرده و اوراق بدهی هست.
سوال: ترکیب سهام صندوق شاخص هم وزن به چه صورت باید باشد؟
احمدی: در امیدنامه این صندوق، عنوان شده که ترکیب دارایی‌ها باید مشابه ترکیب سهام موجود در شاخص هم وزن بورس باشد و مدیر صندوق باید به نحوی مدیریت صندوق و انتخاب دارایی‌ها را انجام دهد که بازده صندوق تفاوت معناداری با بازده صندوق شاخصی چیست؟ صندوق شاخصی چیست؟ شاخص هم وزن بورس نداشته باشد.
سوال: عملکرد صندوق etf شاخص هم وزن از زمان راه‌اندازی به چه صورت بوده است؟
احمدی: هنوز برای بررسی عملکرد صندوق زود است چرا که مدتی طول می‌کشد تا ترکیب دارایی‌های صندوق مطابق امیدنامه چیده شود و هم اکنون بیش از ۸۰ درصد دارایی‌های این صندوق وجه نقد است. با اینحال از زمان تخصیص دارایی ها، انتظار می‌رود که بازدهی صندوق مطابق شاخص هم وزن بورس باشد.
سوال: مکانیزم قیمت گذاری ETF شاخص هم وزن به چه صورت است؟
احمدی: مشابه سایر ETF ها، قیمت‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا در فرابورس انجام می‌شود. البته این قیمت نمی‌تواند تفاوت زیادی با NAV صندوق داشته باشد و بازارگردان صندوق وظیفه ایجاد نقدشوندگی با توجه به دستورالعمل‌های سازمان بورس و NAV صندوق را خواهد داشت.
سوال: آیا اختیار خرید و فروش بر روی واحدهای این صندوق تعریف شده است؟
احمدی: هم اکنون ۴ اختیار خرید و فروش به تاریخ سررسید شش ماه یعنی ۱۳ آذر ۱۴۰۱ در قیمت‌های ۸۰۰ تومان، هزار تومان، هزار و ۲۰۰ تومان و هزار و ۴۰۰ تومان هر واحد صندوق که در نرخ هزار تومان پذیره نویسی شده، تعریف شده است.
سوال: مزیت اختیار خرید و فروش EFT شاخص هم وزن نسبت به آپشن عادی چیست؟
احمدی: عدم وابستگی به یک سهم و در نتیجه باز بودن دائمی نماد صندوق و اوراق اختیار، مهمترین ویژگی این اختیارها هستند. همچنین قابلیت نقدشوندگی بالا با توجه به تعریف بازارگردان از دیگر مزیت‌های این اوراق هست.
سوال: ETF شاخص هم وزن چگونه در بازار اختیار خرید و فروش معامله می‌شود؟
احمدی: مشابه سایر اوراق مشتقه با داشتن کد معاملات بازار مشتقه، سرمایه‌گذاران می‌توانند در ساعات بازار که از ساعت ۹ الی ۱۵ است نسبت به اتخاذ موقعیت اقدام کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری در شاخص بورس
ما توانسته ایم با بهره گیری از الگوریتم های هوشمند خود، صندوقی را ایجاد کنیم که با دقت بسیار بالا شاخص بازار بورس را دنبال می‌کند.
اطلاعات تاریخی صندوق های سرمایه گذاری نشان می‌دهد که متوسط بازدهی این صندوق ها، از شاخص بورس بیشتر نیست.
صندوق شاخصی چیست؟
بر اساس تئوری CAPM، در بازارهای مالی ریسک غیر سیستماتیک ارزشی صندوق شاخصی چیست؟ ندارد زیرا با diversification از میان می‌رود. لذا این تنها ریسک سیستماتیک است که با risk premium ارزشگذاری می‌شود. بر این اساس بهینه ترین سبد سرمایه گذاری در بلند مدت سبد سرمایه گذاری بازار است.
صندوق های شاخصی (Index Funds)، صندوق هایی هستند که شاخص بازار را دنبال می‌کنند و بازدهی شاخص را ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال اگر شاخص ۲۰ درصد رشد کند، ارزش دارایی های صندوق نیز ۲۰ درصد رشد خواهد کرد.
این صندوق ها از آنجا که سبد بسیار متنوعی از دارایی ها را در خود دارند، ریسک غیر سیستماتیک آنها نزدیک به صفر بوده و تنها ریسک سیستماتیک به سرمایه‌گذاران خود تحمیل می‌کنند.
دیدگاه شما