بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار (Stock Exchange) یکی از اصطلاحات اقتصادی به معنای یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها یا اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی، تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام میشود. در واقع مکمل بخش بانکی در تأمین نیازهای مالی بنگاههای خصوصی و دولتی است.
وظیفه اصلی بورس اوراق بهادار، فراهمآوردن بازاری شفاف و منصفانه برای داد و ستد اوراق بهادار پذیرفته شده و همچنین سیستمی مناسب برای نظارت بر جریان دادو ستد، عملیات بازار و فعالیت اعضای آن است.
فهرست مندرجات
۱ - تعریف
[ویرایش]
بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله اسناد مالی است که شرکتها و مؤسسات در صورت دارا بودن شرایط قانونی معین میتوانند تحت حمایت قانون، پساندازها و سرمایههای راکد را در قالبهای معین جذب نموده و بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
[۱] معصومینیا، غلامعلی، ابزارهای مشتقه، بررسی فقهی و اقتصادی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۷، جاپ اول، ص۲۸.
در اکثر کشورها، بازار بورس اوراقبهادار هسته مرکزی بازار سرمایه است و سالانه مبلغ هنگفتی سرمایههای سرگردان بهسمت واحدهای مولد و فعال جامعه هدایت میشود. این بازارها ضمن سهیم کردن عموم مردم در مالکیت شرکتها، باعث کاهش نقدینگی و قدرت خرید آنها شده و در نتیجه تورم را کاهش میدهد. در حال حاضر، حجم زیادی از مبادلات در بورس اتفاق میافتد؛ بهگونهای که مهمترین و اساسیترین فعالیتهای دولت بر آن متمرکز است.
[۲] نمازی، محمد، بررسی عملکرد اقتصادی بازار بورس اوراق بهادار در ایران، تهران، معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، ۱۳۸۲ چاپ اول، ص۱۹-۱۷.
۲ - تاریخچه
[ویرایش]
در قرن پانزدهم و حدود ۱۴۵۰ میلادی، بازرگانان و کسبه بلژیکی در شهر بورژ (Burges) مرکز فلاندر در شمال غربی بلژیک در میدانی بهنام تربوئرس (Ter Buerse) جمع میشدند و به داد و ستد میپرداختند. محل تجمع آنان بهتدریج به بورس مشهور شد. این مکانها در ابتدا سقف نداشت، اما بعدها مکانها سرپوشیده مخصوصی برای این گونه معاملات ایجاد شد و برای آنها مقررات ویژهای تعین گردید و پروانه دولتی صادر شده است.
اولین بورس اوراق بهادار جهان، در اوایل قرن هفدهم در شهر آمستردام تشکیل شد و کمپانی معروف استعماری"هند شرقی" سهام خود را در آن بورس عرضه نمود. بورس آمستردام امروزه یکی از منابع مهم تامین سرمایه در سطح بینالمللی است.
دومین بورس معتبر دنیا، بورس لندن است که از سال ۱۸۰۱ میلادی با انتشار ۴۰۰۰ سهم ۵۰ پوندی و با عضویت ۵۰۰ نفر افتتاح گردید. بورس نیویورک هم در اواخر قرن هیجدهم تاسیس شده و با وجود رقبای دیگر در مقام اول از حیث حجم معاملات و اهمیت در بازار سرمایه آمریکا قرار دارد. بورس نیویورک در حال حاضر بزرگترین بازار سرمایه دنیاست.
در ایران نیز اولین بار در سال ۱۳۱۵ شخصی بلژیکی بهنام "وان لوتر فلد" به درخواست دولت ایران، درباره تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی کرد و طرح تاسیس و اساسنامه آنرا تهیه نمود. ولی بهعلت نامساعد بودن شرایط بورس و وقوع جنگ جهانی دوم، این امر تا دهه ۱۳۴۰ به تعویق افتاد. در سال ۱۳۴۱ بنا بهدعوت وزارت بازرگانی، طرح تاسیس بورس سهام ایران طرحریزی شد و در سال ۱۳۴۵ به تصویب مجلس رسید و در بهمن سال ۱۳۴۶ بورس تاسیس شد. اولین فعالیت این بازار با معامله سهام بانک صنعتی و معدنی ایران انجام شد و بهدنبال آن سهام شرکت نفت پارس در بورس پذیرفته شد.
۳ - ارکان
[ویرایش]
در قانون بورس اوراق بهادار چهار رکن اصلی در نظر گرفته شده است که عبارتند از: شورای بورس، هیئت پذیرش اوراق بهادار، سازمان کارگزاران بورس و هیئت داوری.درک بازار ثانویه بورس
[۵] جهانخانی، علی وعلی پارسائیان، بورس اوراق بهادار، تهران، انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم، ص۱۰۶.
۴ - ابزارها
[۶] معصومینیا، غلامعلی، ابزارهای مشتقه، بررسی فقهی و اقتصادی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۷، جاپ اول، ص۲۹.
۴.۱ - اسناد خزانه
سناد خزانه اوراق بهادار کوتاهمدتی هستند که توسط دولت و بهمنظور تامین احتیاجات مالی خزانهداری کل در سال مالی صادر میشوند.
۴.۲ - اوراق قرضه
اوراق قرضه برگه بهاداری است که دولت یا مقام عمومی یا یک شرکت صادر میکند و دارای بهره ثابت و معین است. این اوراق، دارای اقسامی هستند مانند: اوراق قرضه کوتاهمدت، اوراق قرضه میانمدت و اوراق قرضه بلندمدت.
۴.۳ - اوراق سهام
اوراق سهام سندی است که از سوی یک شرکت صادر میشود و بیانگر قسمتی از داراییهای شرکت است. خریدار ورقه سهام در سرمایه و منافع شرکت بهنسبت قیمت آن ورقه و سود حاصله شریک است.
۵ - بازارهای اولیه و ثانویه
[ویرایش]
بازار اولیه بازاری است که معامله بر کالای واقعی انجام میگیرد، سهام و اوراق بهادار جدید برای نخستین بار عرضه میشود و یا کالای واقعی، مورد نخستین معامله قرار میگیرد.
بازار ثانویه بازاری است که در آن بر اسناد و حوالهها و اوراق معامله اوّل، معامله جدید صورت میگیرد. بیشتر معاملات بازار بورس از نوع معاملات ثانویه است و گاه بیش از ۹۰ درصد معاملات در بازار ثانوی رخ میدهد. بخشاندکی از معاملات به تحویل کالا میانجامد و بهطور عمده واسطهها در سررسید معامله و پیش از آن با تبدیل ارزش کالا به نقد یا با انجام معاملات معکوس و جبرانی از بازار خارج میشوند.
[۷] رضایی، مجیدف معاملات بازار بورس فلزات و محصولات کشاورزی در آیینه فقه اسلامی، مجله علمی-پژوهشی اقتصاد اسلامی، ۱۳۸۴، ش۲۰، ص۱۴.
[۸] درخشان، مسعود، مشتقات و مدیریت ریسک در بازارهای نفت، تهران، مؤسسه مطالعات بینالمللی انرژی، اوّل، ۱۳۸۳، ص۱۴۹-۱۵۲.
۶ - تاثیر بازار بورس بر اقتصاد
[ویرایش]
تاثیر بازار بورس اوراق بهادار بر اقتصاد عبارت است:
۶.۱ - تجهیز منابع مالی
امروزه یکی از راههای مطمئن جمعآوری وجوه لازم برای سرمایهگذاری، انتشار اوراق بهادار، جهت تامین مالی است. دولتها، شهرداریها و واحدهای تولیدی و تجاری بهجای دریافت تسهیلات از بانکها میتوانند تحت ضوابطی از طریق انتشار و واگذاری اوراق قرضه، سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق مشارکت و سایر اوراق مالی، نیازهای مالی خود را تامین کنند. بهطور معمول، این روش تامین مالی، ارزانتر و مطمئنتر است.
[۹] موسویان، سید عباس، ابزارهای مالی اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۶، چاپ اول، ص۳۵-۳۶.
۶.۲ - رقابتی شدن بازار پول و سرمایه
وجود بازار کارآی اوراق بهادار، با ابزارهای متنوع، موجب شفافیت متغیرهای اصلی اقتصاد چون قیمتها، نرخهای سود و هزینه میشود؛ در نتیجه زمینه سوء استفاده انحصاری مؤسسات پولی و بانکی را از بین میبرد و نرخهای سود بانکی را به نرخهای بازده واقعی اقتصاد نزدیک میکند.
[۱۰] موسویان، سید عباس، ابزارهای مالی اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۶، چاپ اول، ص۳۵-۳۶.
۶.۳ - کنترل تورّم
یکی از نقشهای مهم بورس، کنترل تورّم است. اگر بورس درست کار کند، میتواند با جمعآوری نقدینگی مازاد و بهکارگیری آن در جهت تولید، درصد رشد قیمتها را کاهش دهد؛ زیرا یکی از عوامل مهم تورم، عدمتعادل بین تولیدات و حجم نقدینگی است. جمعآوری نقدینگی مازاد بر تولید، در صورتیکه در مسیر سرمایهگذاریهای جدید و در نتیجه تولیدات جدید بهکار گرفته شود، موجب کنترل تورم خواهد شد.
[۱۱] معصومینیا، غلامعلی، ابزارهای مشتقه، بررسی فقهی و اقتصادی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۷، جاپ اول، ص۳۴-۳۵.
۶.۴ - کمک به عادلانه شدن توزیع درآمد
فروش سهام واحدهای بزرگ اقتصادی در بازار بورس اوراق بهادار به عادلانه شدن توزیع درآمد کمک میکند. همچنین موجب میشود آحاد جامعه، خود را در فعالیتهای تولیدی و تجاری سهیم بدانند. ایندو موجب جلوگیری از تشدید اختلاف طبقاتی و ایجاد نشاط در فعالیتهای اقتصادی میشود.
[۱۲] معصومینیا، غلامعلی، ابزارهای مشتقه، بررسی فقهی و اقتصادی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۷، جاپ اول، ص۳۴-۳۵.
۶.۵ - جلوگیری از فرار سرمایه
گسترش بورس اوراق بهادار در کشورهایی که از نظر اقتصادی پیشرفته نیستند، موجب جلوگیری از فرار سرمایهها به خارج از کشور خواهد شد. زیرا بسیاری از صاحبان سرمایههای کوچک، محل امنی برای سرمایهگذاری مستقیم خود نمییابند و یا ریسکگزیر هستند. البته این نقش، وقتی حاصل میشود که فروشندگان سهام، سرمایههای بهدست آمده را صرف فعالیتهای صحیح تولیدی کنند و امنیت سیاسی و اقتصادی نیز در جامعه وجود داشته باشد.
جلوگیری از فرار سرمایهها و بهکارگیری آنها در مسیر تولید، صادرات را افزایش میدهد؛ که نتیجه آن، وارد شدن سرمایههای پولی جدید به اقتصاد ملی ودر پی آن، بهبود تراز پرداختها و بهبود رابطه مبادله خواهد بود. اگر بازار بورس اوراق بهادار بتواند نظر سرمایهگذاران خارجی را جلب نماید، میتواند سرمایههای آنان را نیز به داخل کشور سرازیر کند.
[۱۳] معصومینیا، غلامعلی، ابزارهای مشتقه، بررسی فقهی و اقتصادی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۷، جاپ اول، ص۳۴-۳۵.
۶.۶ - نقدشوندگی در بازار بورس
نقدشوندگی اوراق بهادار در بازار بورس؛ خرید داراییهای غیرمنقول مانند زمین و ساختمان ممکن است در برخی از موقعیتها سود بیشتری نصیب سرمایهگذار کند؛ ولی قابلیت نقدینگی پایین اینگونه داراییها، محدودیت بزرگی است. اوراق بهادار از این نظر پس از اسکناس، طلا و ارزهای قابل تبدیل، عموما نزدیکترین دارایی به وجه نقد هستند.
۶.۷ - اطمینان از محل سرمایهگذاری
شرکتهایی که متقاضی عضویت در بازار بورس اوراق بهادار هستند، بایستی شرایط و ضوابط ورود به بورس را دارا باشند. حسن شهرت مدیران، صحت صورتهای مالی شرکت و. ، از جمله مواردی است که در صورت تایید شایستگی توسط هیات پذیرش وارد بورس شده و خریداران سهام، آسوده خاطر میتوانند در بورس معامله کنند.
۷ - بورسبازی
[ویرایش]
بورسبازی (Speculation)، سفتهبازی یا سوداگری، فعالیتی اقتصادی است که به انگیزه کسب سود از راه پیشبینی تغییر قیمت کالا، اوراق بهادار یا ارز انجام میشود. بیشتر اوقات، بورسبازان اوراقی را میخرند که به آن نیازی ندارند تا در آینده که براساس پیشبینی آنها قیمت افزایش خواهد یافت، با فروش آن سود بدست آورند.
گاهی نیز به فروش یک دارایی که به آن نیاز دارند، اقدام میکنند؛ زیرا کاهش قیمت آنرا پیشبینی میکنند. در این صورت، اگر پیشبینی آنها تحقق پیدا کرد، آنرا با قیمت پایینتر خریداری مینمایند. از اینرو بسیاری از خرید و فروشها در بازار ثانویه اوراق بهادار واقعی نیست و درواقع دارایی رد و بدل نمیشود؛ بلکه فقط تفاوت بها داده و یا گرفته میشود.
بورسبازی همواره با پذیرش درجهای از ریسک همراه است. بورسباز قصد انجام سرمایهگذاری را ندارد. عمدتا کسانی از بورسبازی سود میبرند، که حرفهای باشند؛ یعنی بازار را خوب بشناسند و از تجربه کافی در مورد نوسانات قیمتها برخوردار باشند.
[۱۷] معصومینیا، غلامعلی، ابزارهای مشتقه، بررسی فقهی و اقتصادی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۷، جاپ اول، ص۴۰.
۸ - موافقان و مخالفان بورسبازی
[ویرایش]
اگر بورس در شرایط معمولی بازار انجام و مقرراتی برای حفظ حقوق سرمایهگذار وضع شود، عملیات بورسبازی دربردارنده آثار مثبت است؛ اما در بسیاری از موارد، اینگونه نخواهد بود و بورسبازان با تغییر شرایط بهنفع خود، موجب ضرر سرمایهگذاران میشوند. در ذیل به ادله و استدلالهای دو گروه اشاره میشود:
[۱۸] معصومینیا، غلامعلی، ابزارهای مشتقه، بررسی فقهی و اقتصادی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، ۱۳۸۷، جاپ اول، ص۳۷-۴۱.
۸.۱ - ادله موافقان
موافقان بورسبازی، برای دیدگاه خود استدلالهای مختلفی ارائه میکنند؛ از قبیل:
۸.۱.۱ - کاهش دامنه تغییرات قیمتها
بورسبازی موجب به حداقل رسیدن دامنه تغییرات قیمت اوراق میشود. هنگامیکه قیمت سهام پایین است، سفتهباز که افزایش قیمت آنرا در آینده پیشبینی میکند، به خرید آن اقدام میکند؛ درنتیجه از کاهش بیشتر قیمت جلوگیری میشود. هنگامی نیز که قیمت سهام افزایش مییابد، او به فروش آن اقدام میکند که سبب پیشگیری از افزایش زیادتر قیمت خواهد بود.
۸.۱.۲ - نقدینگی بالا
هرچه فعالیتهای بورسبازی زیادتر باشد، خاصیت نقدینگی بازار افزایش مییابد. یعنی شرایطی حاکم میشود که هرگاه، کسی به فروش اوراق خود تصمیم گرفت، برای آن متقاضی وجود دارد و هنگامیکه اراده خرید نمود، عرضهکننده خواهد یافت.
این نیز موجب افزایش میزان معاملات بورس و درنتیجه نشاط اقتصادی خواهد بود. هرچه میزان معاملات، بیشتر باشد، و بازار پرتحرکتر و زندهتر باشد، قیمتهایی که در بازار ثانوی تعیین میشود، واقعیتر خواهد بود و بهدنبال آن، قیمت داراییهای بازار اولیه نیز واقعیتر خواهد شد.
۸.۱.۳ - واقعیتر شدن قیمتها
اگر سفتهبازان بتوانند آینده را بهخوبی پیشبینی کنند، ارزش آتی اوراق بهادار به ارزش واقعی اوراق نزدیک میشود. اگر خریداران اوراق بهادار افزایش بهای اوراقی را کمتر از میزان افزایش واقعی آن پیشبینی کنند، موجب میشود که قیمت فعلی این اوراق، پایینتر از میزان واقعی تعیین شود.
در این صورت، سفتهبازانی که این وضعیت را درک میکنند به خرید اوراق اقدام میکنند؛ تا در آینده با قیمت بالا آنها را بفروشند. اثر این خریدها این است که قیمت فعلی بازار، افزایش مییابد و مظنههای جاری به ارزش واقعی سرمایهگذاری نزدیک میشود.
۸.۲ - ادله مخالفان
ادله مخالفان بورسبازی عبارت هست از:
۸.۲.۱ - انتشار اخبار دروغ
یکی از عوامل مؤثر بر تغییر قیمت سهام، عامل روانی است. اگر اخباری که در بازار سهام منتشر میشود، حاکی از قیمت نامناسب اقتصادی یا وضعیت نامناسب صنعت یا شرکت باشد، قیمت سهام کاهش پیدا میکند، در نقطه مقابل، اگر تبلیغات بر روی بهبود اوضاع اقتصاد یا شرکت خاص یا صنعت خاصی متمرکز باشد، موجب افزایش قیمت سهام میشود. آنها برای دستیابی به مقصود خود، با یکدیگر ائتلاف میکنند و حتی برای این کار، اتحادیه تشکیل میدهند و با انتشار شایعات وسیع در درک بازار ثانویه بورس بازار سهام، به هدف خود دست مییابند و صاحب سودهای سرشاری میشوند.
۸.۲.۲ - انجام معاملات صوری
بورسبازان بهتنهایی یا به کمک همدیگر به خرید و فروش همزمان صوری سهام اقدام میکنند. آنها در این معاملات خود، که بهظاهر شرایط یک معامله را دارا است، دارایی را منتقل نمیکنند و تنها هدفشان ایجاد قیمت بالا یا پایین غیر واقعی برای سهام مورد نظرشان است.
هنگامیکه سفتهبازان به خرید در حجم بالا اقدام کردند، قیمت شروع به افزایش میکند و اعتماد سرمایهگذاران عادی که به بازار بورس مراجعه میکنند؛ جلب میشود آنها نیز به این امید که افزایش قیمت ادامه خواهد یافت، به خرید آن اقدام مینمایند.
این امر بهطور مکرر اتفاق میافتد و قیمت بهصورت مصنوعی بالاتر و بالاتر میرود. در این شرایط، بورسبازان به فروش موجودی سهام خود اقدام کرده و سود زیادی نصیب خود میسازند. پس از آن وقتی شرائط آن سهام عادی شد، قیمت آن کاهش مییابد وصاحبان سهامهای خریداریشده، متضرر میشوند. این امر، میتواند کل بازار مالی را دچار بحران کند.
۸.۲.۳ - انتشار اطلاعات نادرست
انتشار اطلاعات نادرست توسط مدیران شرکتها؛ برخی از مدیران شرکتها اخبار نادرستی در مورد وضعیت خود منتشر میکنند. آنها سود خود را بالاتر از میزان واقعی جلوه میدهند تا موجب افزایش قیمت سهام شرکت آنها شود و در نتیجه سرمایهگذاران به خرید آن اقدام کنند. بعد از چندی، مشخص میشود که سود آنها از میزان اعلامشده کمتر است؛ در نتیجه خریداران سهام زیان خواهند کرد.
درک بازار ثانویه بورس
بازار اولیه اشاره به بازاری دارد که در آن اوراق بهادار ایجاد می شوند، در حالی که در بازار ثانویه، این اوراق بین سرمایه گذارها معامله می شوند.
داشتن شناخت و دانش از نحوه ی عملکرد این بازارها، نکته مهمی در درک معاملات سهام، اوراق قرضه و اوراق بهادار است. بدون این تجربیات پیگیری بازارهای سرمایه بسیار دشوارتر خواهد بود و سودآوری این بازارها به مراتب کمتر خواهد شد.
شرکتهای بازرگانی به منظور تامین مالی فعالیتهای خود و پرداخت هزینههای رشد و توسعه به حجم زیادی از سرمایه گذاری نیاز دارند. مشخص است که تامین این میزان از سرمایه در مدت زمان محدود امکان پذیر نیست و باید از منابع دیگری به منظور تامین مالی استفاده کرد. دولتها برای ارائه بهتر خدمات و کالاها به مردم، باید به میزان بسیار زیادی وام بگیرند. بازارهای مالی، این امکان را برای شرکتها و دولتها فراهم میکنند تا بتوانند از راه فروش اوراق بهادار، نیازهای خود را دریافت کنند. از سمتی سرمایه گذاران هم از طریق خرید این اوراق بهادار، بازده و رفاهشان را افزایش میدهند. بازار اولیه اگر به شکلی درست عمل کند میتواند برای اقتصاد سرمایه داری کاملا مفید باشد.این بازار ها راه مناسبی برای سرمایه گذاران و وام گیرندگان هستند که باعث می گردند سرمایه ها به سمت کسانی که توان استفاده کارآمد از پول و سرمایه را دارند جریان یابد.
بازار اولیه یا «primary market»
در مفهموم بازار اولیه و ثانویه ، بازار اولیه (primary market) بازاری می باشد که در این بازار سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار در آن عرضه و منتشر میشود. نتیجه حاصل از عرضه این سهام منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه خواهد بود. از آنجا که در بازار اولیه، سهام برای بار نخست به خریداران و متقاضیان عرضه میشود، فروشنده اوراق بهادار در حقیقت همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود. ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖ , ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﻭﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﻗﺮﺍﺭﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ.
بازار اولیه بورس چه کاربردی دارد؟
تمامی شرکتها به منظور انجام فعالیتهای خود به سرمایه نیاز دارند که این سرمایه میتواند به صورت سهام یا وام باشد. برای افزایش سرمایه از طریق سهام، یک شرکت میتواند اوراق خود را به عموم مردم بفروشد. وقتی سهامها مستقیماً به عموم مردم فروخته میشوند، این عمل از بازار اولیه بورس انجام میشود. سرمایه گذاران به طور معمول در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کمتری به نسبت بازار ثانویه پرداخت میکنند. بازار اولیه، هم برای بازار سرمایه و هم برای کل اقتصاد بسیار با اهمیت می باشد. به طور کل این بازار، محل تشکیل سرمایه می باشد.
انتشار کلیه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس، توسط قوانین سخت گیرانه ای کنترل می شود .. شرکتها در ابتدا باید بیانیههای خود را به کمیسیون بورس اوراق بهادار ارائه داده و صبر کنند تا پیش از انتشار در عرضه عمومی، تائیدیه خود را دریافت کنند. انتشار اوراق بهادار در چنین بازاری به شرکتها این اجازه را میدهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه بیشتری جذب کنند. حق و حقوق سرمایه گذاران فعلی بر اساس میزان سهامی که اکنون در اختیار دارند به آنها ارائه میشود و دیگر سرمایه گذاران نیز میتوانند در سهام جدید سرمایه گذاری کنند.
با توجه به این نکته که اکثر منتشرکنندگان اوراق بهادار همیشه درگیر امور مربوط به افزایش سرمایه نیستند، ممکن است از تجربه لازم برای این کار برخوردار نباشند. از طرفی هم عرضهکنندگان سرمایه پراکنده هستند و دستیابی به آنها نیازمند وجود سازمان خاصی است. با این وجود شرکتها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» میروند.موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند و به عنوان واسطهای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار میگیرند.
بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟
مزایای بازار اولیه شامل موارد زیر است:
- در یافت سرمایه به منظور اهداف تجاری .
- اطمینان خاطر بابت رشد سرمایه شرکت.
- کمک به فعالاتن بازار سرمایه به منظور سرمایه گذاری پس انداز خود .
- جمع آورسرمایه مورد نیاز دولت ، از طریق فروش اوراق خود .
- کنترل حجم نقدینگی بیش از اندازه در چرخه اقتصاد .
- کمک به به سرمایه گذاری مستقیم خارجی .
- انتشار اوراق بهادار مستقیما توسط شرکت صادرکننده صورت میگیرد.
معایب بازار اولیه بورس شامل موارد زیر است:
- هزینه های بالا در خصوص پروژه های تحقیقاتی.
- صرف زمان زیاد جهت تحقیقات اولیه یک فرایند .
بازار ثانویه یا «secondary market»
داراییهایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است(مرحله پذیرهنویسی)، به جهت معاملههای بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه(secondary market) دارد؛ به طور مثال اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیرهنویسی خریداری کرده و اکنون قصد فروش این سهم به سایر سرمایهگذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند.
تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایهگذاران معامله میشود و شرکت در آن نقشی ندارد.
وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، به این دلیل که دارای قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید میآورد و شرکتهای بورسی نگرانی در خصوص سررسید قرارداد ندارند که فرضا سرمایهگذار در سرسید کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند . بازار ثانویه میتواند به صورت نامحدود با پول سرمایهگذاران فعالیت کند و حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه جدید نیز انجام دهد. به بیان ساده تر، در بازار سرمایه اگر سهامداری بخواهد از بازار خارج شود و اصل سرمایهاش را بگیرد، باید سهامش را به سرمایهگذاران دیگر بازار بفروشد و نمیتواند مستقیماً به شرکت مراجعه کرده و آنها را تحت فشار قرار دهد.
ساختار بازار ثانویه به چه شکلی است؟
ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ به منظور ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ سهام و ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. بازار ثانویه مکانی است که در آن ابزارهای مالی که قبلا منتشر شدهاند، مانند اوراق قرضه و سهام، مورد خرید و فروش قرار میگیرند. به طور اگر شخصی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه گذاران بازار را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری میکنند. حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف امکان سازی معامله اوراق منتشر شده در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقد شوندگی آنها ایجاد شده است. بازار ثانویه برای شرکتها نقطهای استراتژیک به شمار میرود که از مسیر آن میتوانند روی معاملهها نظارت و کنترل داشته باشند و به تصمیمهای مدیریتی خود جهت دهند.
ویژگی های بازار ثانویه
- هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله ها.
- سود آوری زیاد بریا سرمایه گذاران .
- تاثیر گذاری سریع اخبار جدید و اطلاعات در رابطه با شرکت بر روی سهم .
- عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می کند.
- جایگزینی مناسب برای پس انداز
- بازار های ثانویه با قوانین محکمی از جانب دولت رو به رو هستند به دلیل اینکه منبع اصلی شکل گیری سرمایه و سود، برای شرکت ها و سرمایه گذاران به حساب می روند. این عوامل باعث ایمنی پول سرمایه گذاران می شود.
- بازار ثانویه شامل خریداران ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ای اﺳﺖ که قبلا انتشار یافته است.
- بوﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ترین نهاد ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
- ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه مکانی ﺍﺳﺖ که در آن، ﺳﻬﺎﻡ منتشر شده مورد خرید و فروش ﻗﺮﺍﺭ می گیرد.
بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله میشود، به چهار بازار تقسیم می شود:
بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکتهای بورسی که در بورس انجام میشود.
بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکتهای غیر بورسی که در فرابورس انجام میشود.
بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکتهای بورسی که در فرابورس انجام میشود.
بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معاملهگر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکههای الکترونیکی و بین سرمایهگذاران نهادی و عادی صورت میگیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینههای
مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام میدهند.
تفاوت بازار اولیه و ثانویه در بورس چیست؟
- در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق میگیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را میفروشد.
- اغلب سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمیکنند. زیرا شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش میگذارد و خرید آن نیازمند سرمایه زیادی است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران میتوانند هر تعداد سهام را خریداری کنند.
- در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری میکنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری میکنند
- در بازار اولیه، شرکتها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی میفروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری میکنند.
- در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش میرسد و معمولا دچار نوسان نمیشود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.
جمع بندی
مشخص است که بازار بورس بدون حضور بازار اولیه و بازار ثانویه بی معنی خواهد بود. اصلیترین تفاوت بازار اولیه و ثانویه در عرضه کننده سهم است. در این بازارها، ابتدا شرکتها به عنوان فروشنده وارد کار میشوند و سپس سرمایهگذاران هستند که با یکدیگر معامله میکنند. حضور در هردوی این بازارها به حفظ نقدینگی در بازار بورس و کمک به افزایش سرمایه شرکتها کمک بزرگی خواهد کرد.
بازار اولیه و بازار ثانویه
عرضه سهام شرکتهای بورسی در دو بخش بازار اولیه و بازار ثانویه انجام میگیرد.
در واقع، (بازار اولیه) و (بازار ثانویه) اصطلاحات متمایزی هستند؛ بازار اولیه به بازاری اشاره دارد که در آن اوراق بهادار ایجاد می شوند، در حالی که در بازار ثانویه، این اوراق بین سرمایه گذارها معامله می شوند.
درشرکتهای سهامی عام قسمتی از سرمایه شرکت از طریق فروش سهام به مردم تامین میشود که بدین منظور شرکت اقدام به پذیره نویسی توسط نماینده شرکت، که میتواند یک بانک یا یک موسسه مجاز باشد، مینماید.
قابل درک است که شرکتهای بازرگانی میبایستی با اقدام فعالیتهایی برای خود تامین مالی کنند، این تامین مالی و پرداخت هزینههای رشد و توسعه به سرمایهگذاری بسیاری نیاز دارد و تامین و تهیه این سرمایه در زمانی محدود و کوتاه امکانپذیر نیست و شرکتهای بازرگانی باید از منابع دیگری برای تامین مالی استفاده کنند. در این زمان بازارهای مالی، این امکان را به شرکتهای بازرگانی و همچنین دولتها میدهد که از طریق فروش اوراق بهادار نیازهای مالی خود را برطرف کنند. همانطور که میدانید بازار سرمایه به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم میشود.
شرکتها و دولتها با فروش اوراق بهادار یا سهام خود در بازار اولیه بورس، بودجه مورد نظرشان را تأمین میکنند. از سوی دیگر، سرمایهگذاران نیز میتوانند با خرید سهام در این بازار بر بازده سرمایه خود بیافزایند. اما بازار ثانویه بستری است که سرمایهگذاران میتوانند در آن آزادانه سهام را بدون دخالت شرکت صادرکننده اوراق بهادار داد و ستد کنند. در این معامله، شرکت صادرکننده در تولید درآمد شرکت نمیکند و ارزشگذاری سهام بیشتر بر اساس عملکردش در بازار تعیین میشود. بدین ترتیب، درآمد در این بازار از طریق فروش سهام از یک سرمایهگذار به سرمایهگذار دیگر حاصل میشود.
بازار اولیه (primary market)
بازار اولیه زمانی شکل میگیرد که دارایی برای اولین بار مورد معامله قرار میگیرد؛ در واقع بازاری که در آن اوراق بهادار شرکتها برای اولین بار عرضه و فروخته میشود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکتها بهطور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین میکنند که این کار در قالب پذیرهنویسی صورت میگیرد. پذیرهنویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت میپذیرد. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.
بازار اولیه بورس چه کاربردی دارد؟
همه شرکتها برای انجام فعالیتهای خود به سرمایه نیاز دارند که این سرمایه میتواند به صورت سهام یا وام باشد. به منظور افزایش سرمایه به شکل سهام، یک شرکت میتواند اوراق خود را به عموم مردم بفروشد. وقتی سهامها مستقیماً به عموم مردم فروخته میشوند، این کار از طریق بازار اولیه بورس انجام میشود. سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کمتری به نسبت بازار ثانویه پرداخت میکنند. بازار اولیه، هم برای بازار سرمایه و هم برای کل اقتصاد بسیار حیاتی است. در واقع این بازار، محلی است که در آن سرمایه شکل میگیرد.
انتشار کلیه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس، تحت مقررات سختگیرانهای قرار دارد. شرکتها در ابتدا باید بیانیههای خود را به کمیسیون بورس اوراق بهادار ارائه دهند و سپس صبر کنند تا پیش از انتشار در عرضه عمومی، تائیدیه خود را دریافت کنند. انتشار اوراق بهادار در چنین بازاری به شرکتها این امکان را میدهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه بیشتری جذب کنند. حق و حقوق سرمایه گذاران فعلی نیز بر اساس میزان سهامی که اکنون در اختیار دارند به آنها ارائه میشود و دیگر سرمایه گذاران نیز میتوانند در سهام جدید سرمایه گذاری کنند.
از آنجایی که اکثر منتشرکنندگان اوراق بهادار همیشه درگیر فعالیتهای مربوط به افزایش سرمایه نیستند، درک بازار ثانویه بورس ممکن است از تجربه کافی جهت انجام این کار برخوردار نباشند. از طرفی هم عرضهکنندگان سرمایه پراکنده هستند و دستیابی به آنها نیازمند وجود سازمان خاصی است. در نتیجه شرکتها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» میروند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند و به عنوان واسطهای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار میگیرند. منتشرکنندگان، اوراق بهادار خود را به موسسات تامین سرمایه میفروشند. این موسسات برای شرکتهایی که به دنبال افزایش سرمایه آن هم به مقدار زیاد هستند امکاناتی را مانند مشاوره، تضمین فروش اوراق بهادار و بازاریابی فراهم میکنند.
عرضه اولیه
عرضه اولیه در واقع نمونهای از یک بازار اولیه است که در آن فروشنده اوراق در واقع همان عرضه کننده اوراق است. در واقع شما در بازار اولیه اوراق بهادار را به طور مستقیم و بدون واسطه از شرکت ارائه کننده آن خریداری میکنید. در عرضه اولیه شرکت ها، درصد مشخصی از کل سهام یک شرکت برای نخستین بار از طریق بورس اوراق بهادار ارائه شده و با قیمت مشخصی توسط سرمایه گذاران خریداری میشود.
بازار ثانویه چرخ
بازار ثانویه - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد بازار ثانویه (به انگلیسی: Secondary market) بازار ثانویه محل داد و ستد اوراق منتشر شده در بازار . مشاوره رایگان لیست فروشگاه ها و مغازه های چرخ خیاطی , نزدیک .
نرخ ارز بازار ثانویه سامانه نظارت ارز
نرخ ارز بازار ثانویه را می توان از سامانه نظارت ارز (سنا) به دست آورد. نرخهای اعلام شده در این سایت که متعلق به بانک مرکزی می باشد بیانگر میانگین وزنی نرخ خرید و فروش ارز بر مبنای معاملات ثبت شده است.
رفاتیچ • بازار اولیه و ثانویه را بشناسید بلاگ
2022-4-24 بازار اولیه اشاره به بازاری دارد که در آن اوراق بهادار ایجاد می شوند، در حالی که در بازار ثانویه، این اوراق بین سرمایه گذارها معامله می شوند. داشتن شناخت و دانش از نحوه ی عملکرد این بازارها، نکته مهمی در درک معاملات سهام .
نرخ سود 22 درصدی اوراق یک ساله در بازار ثانویه
2022-7-2 نرخ سود ۲۲ درصدی اوراق یک ساله در بازار ثانویه. اقتصاد نیوز : درآخرین روز هفته اول تیر ماه نرخ سود اوراق با تاریخ سررسید یک ساله در این بازار به پایین تر از ۲۲ درصد رسیده و در مرز ۲۱.۹ درصد ثبت شد.
نحوه تعیین نرخ ارز در بازار ثانویه اعلام شد .
به گزارش مشهد فوری، مهدی کسرایی پور درخصوص تقسیم بندی کالاهای دریافت کننده ارز و چگونگی تخصیص آن به هر کدام از گروه های کالایی افزود: طبق اعلام رییس کل بانک مرکزی در چهارشنبه هفته گذشته، بازار ثانویه ارز تشکیل شده است و .
نرخ ارز بازار ثانویه مشخص میشود – صنایع
2018-7-9 بازار اقتصاد دیجیتال مدیران صنایع تولید و اشتغال سایر حوزهها برندینگ صنایع الو صنایع بانک، بورس و بیمه بانک بورس بیمه .
منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست .
داراییهایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است (مرحله پذیرهنویسی)، برای معاملههای بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه (secondary market) دارد. مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در .
تفاوت بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس .
2022-7-24 یکی از مهم ترین تفاوت های بازار اولیه و ثانویه در این است که در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود. این در صورتی است که در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق .
بازار ثانویه چیست؟ اپلیکیشن زینگ باربری آنلاین
بازار ثانویه (secondary markets) مکانیزمی کاربردی را به وجود می آورد تا بعد از اینکه در مرحله پذیره نویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایه گذاران بتوانند آنها را دوباره خرید و فروش کنند. بازارهای اولیه بدون .
چرا بازار ثانویه نتوانست ثبات را به نرخ ارز .
2018-7-23 چرا بازار ثانویه نتوانست ثبات را به نرخ ارز بازگرداند؟ گروه اقتصادی الف، ۱ مرداد ۱۳۹۷، ۱۱:۴۱ 3970501093 ۲ نظر، ۰ در صف انتشار و ۰ تکراری یا غیرقابل انتشارکارشناس مسائل ارزی و بانکی با اشاره به جو روانی کوتاه مدت بازار ثانویه .
اما و اگرهای بازار ثانویه ارز/ کدام نرخ دلار .
2018-9-1 اما و اگرهای بازار ثانویه ارز/ کدام نرخ دلار واقعی است؟ گروه اقتصادی الف، ۱۰ شهریور ۱۳۹۷، ۰۴:۴۸ 3970610020 مدت هاست که بعد از راه اندازی بازار ثانویه و مجوز فعالیت بازار آزاد این سوال مطرح است که دلیل تفاوت نرخ این دو بازار .
چگونگی تعیین نرخ ارز در بازار ثانویه اعلام شد .
کسرایی پور درباره شیوه تعیین نرخ ارز در بازار ثانویه نیز گفت: سازوکار پیش بینی شده به این صورت است که خریداران ارز یعنی همان واردکنندگان دارای ثبت سفارش کالاهای گروه سوم، در سمت تقاضا و .
بازار ثانویه، دلار، طلا و سکه را آرام کرد
بازار ثانویه، دلار، طلا و سکه را آرام کرد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی می گوید بازار ثانویه توانسته تاثیر مثبتی بر بازار ارز و بازارهای منتج از جمله طلا و سکه بگذارد. سرپوش - به گزارش .
سکههای فروخته شده به تدریج وارد بازار میشود .
به گزارش جهان نيوز، عبدالناصر همتی رئیسکل بانک مرکزی در حاشیه جلسه هیئت دولت امروز (چهارشنبه24مرد
شروط استفاده از کریدور قیمتی برای مدیریت نرخ .
مدیریت قیمت در یک بازار با استفاده از ابزار کریدور قیمتی به این معناست که اولاً نمیخواهیم یا نمیتوانیم بازارها را به حال خود رها کنیم و ثانیاً همزمان به نیروهای عرضه و تقاضای بازار نیز ارج مینهیم.
پیشنهاد رییس کمیسیون اقتصادی مجلس برای تامین .
2020-8-29 ایمیدرو ایدرو سازمان توسعه تجارت سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان سازمان صنایع .
بازار ثانویه چیست؟ ساماه آگاهی و تحلیل بازار .
2022-6-24 بازار ثانویه (secondary markets) مکانیزمی کاربردی را ايجاد ميكند تا بعد از اینکه در مرحله پذیرهنویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایهگذاران بتوانند آنها را مجددا خریدوفروش کنند.
بازار اولیه و ثانویه و بررسی مزایا، معایب و .
بازار اولیه، بازاری است که در آن اوراق بهادار شرکتها برای درک بازار ثانویه بورس اولین بار به سرمایه گذاران عرضه و به آنها فروخته می شود و در مقابل، بازار ثانویه بازاری است که دارایی هایی که یک بار در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته اند .
چرا بازار ثانویه نتوانست ثبات را به نرخ ارز .
2018-7-23 چرا بازار ثانویه نتوانست ثبات را به نرخ ارز بازگرداند؟ گروه اقتصادی الف، ۱ مرداد ۱۳۹۷، ۱۱:۴۱ 3970501093 ۲ نظر، ۰ در صف انتشار و ۰ تکراری یا غیرقابل انتشارکارشناس مسائل ارزی و بانکی با اشاره به جو روانی کوتاه مدت بازار ثانویه .
چرا بازار ثانویه نتوانست ثبات ارز را بازگرداند .
به گزارش مشرق ، بازار ثانویه ارزی با هدف شفاف سازی و تعادل عرضه و تقاضا ارز از نوزدهم تیرماه شروع به فعالیت کرده است و بر اساس دو سامانه نیما و سماصا امکان انتقال ارز و امتیاز واردات در قبال صادرات وجود دارد اما این بازار .
بازار اولیه و بازار ثانویه - گروه خبره کسب و کار .
در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می فروشند. اما دربازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می کنند. در .
رفاتیچ • بازار اولیه و ثانویه را بشناسید بلاگ
2022-4-24 بازار اولیه اشاره به بازاری دارد که در آن اوراق بهادار ایجاد می شوند، در حالی که در بازار ثانویه، این اوراق بین سرمایه گذارها معامله می شوند. داشتن شناخت و دانش از نحوه ی عملکرد این بازارها، نکته مهمی در درک معاملات سهام .
نحوه تعیین نرخ ارز در بازار ثانویه اعلام شد .
2018-7-9 به گزارش مشهد فوری، مهدی کسرایی پور درخصوص تقسیم بندی کالاهای دریافت کننده ارز و چگونگی تخصیص آن به هر کدام از گروه های کالایی افزود: طبق اعلام رییس کل بانک مرکزی در چهارشنبه هفته گذشته، بازار ثانویه ارز تشکیل شده است و .
سکههای فروخته شده به تدریج وارد بازار میشود .
به گزارش جهان نيوز، عبدالناصر همتی رئیسکل بانک مرکزی در حاشیه جلسه هیئت دولت امروز (چهارشنبه24مرد
شروط استفاده از کریدور قیمتی برای مدیریت نرخ .
مدیریت قیمت در یک بازار با استفاده از ابزار کریدور قیمتی به این معناست که اولاً نمیخواهیم یا نمیتوانیم بازارها را به حال خود رها کنیم و ثانیاً همزمان به نیروهای عرضه و تقاضای بازار نیز ارج مینهیم.
پیشنهاد رییس کمیسیون اقتصادی مجلس برای تامین .
2020-8-29 ایمیدرو ایدرو سازمان توسعه تجارت سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان سازمان صنایع .
انواع معاملات بازار بورس کالا
در این مطلب قصد داریم شما را با انواع معاملات بازار بورس کالا که شامل بازار فرعی، بازار کالاهای فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی میشود، آشنا کنیم.
بسیاری از افراد درک روشنی از بازار بورس کالا ندارند و نمیدانند که بورس کالا چیست؟ در واقع بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران میپردازد و راهاندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامههای پیش روی خود دارد.
بورس کالای ایران در راســتای تحقق اهداف خود توانســته است علاوه بر توســعه قراردادهای نقد، نسیه و ســلف در بازار فیزیکی، ابزارهای متنوع دیگری را برای محصــولات مختلف طراحی و به بهره برداری برساند. هر ابزار با ویژگیهای منحصر به فردی که دارا می باشد نیازهای بخشی از فعالان اقتصادی را پوشش میدهد.
برای شروع یک سرمایهگذاری دقیق و مطمئن ، شناخت کامل بخشهای مختلف بازار ضروری است. بازارهای بورس ایران متشکل از بورس اوراق بهادار (معاملات سهام و سایر اوراق بهادار)، بورس کالا و بورس انرژی است.
انواع معاملات بورس کالای ایران
معاملات بورس کالای ایران در حال حاضر در قالب چهار گروه زیر که هر کدام از این قالبها دارای ابزارهای خاص خود هستند، در حال انجام میباشد.
1. بازار کالاهای فیزیکی
یکی از بازارهای بسیار مهم بورس کالا بازار فیزیکی آن است. ماهیت این بازار از حیث تحویل کالا شبیه به بازار سنتی است؛ البته با این تفاوت که قوانین و سازوکارهای مخصوص و مشخص خود را دارد. معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام میشود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته میشود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام میکند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد میکنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته میشود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارشهای خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:
- قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام میشود.
- قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت میگردد.
- قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت میگردد.
معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.
- رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
- رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف بینالمللی است.
2. بازار فرعی
در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضهکننده امکانپذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله میباشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراوردههای نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.
یا به بیانی سادهتر، کالاهایی که امکان عرضه در بازار فرعی را دارند آنهایی هستند که معمولا شرایط عرضه در بازار فیزیکی را ندارند. برای مثال محصولاتی از قبیل: فولاد، ضایعات، پلیمر، شیمیایی، روی، مواد معدنی، سولفات، آهک، صنعتی، مس و اموال غیرمنقول، شامل املاک و مستقلات اداری تجاری مسکونی و اراضی کشاورزی.
3. بازار مشتقه
این بازار درک بازار ثانویه بورس شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله میباشد:
- قرارداد آتی: فروشنده متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد میشوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان میباشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش میرسد.
- قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفتهاست) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد میشود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شدهاست) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس قرار میدهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش میباشند. اوراق اختیار معامله میتواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.
4. بازار مالی
-
درک بازار ثانویه بورس
- قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت میکند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق میتواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش برساند.
- گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر مینماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، میتواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر میشود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست میتواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
- صندوق سرمایهگذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایهگذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراقبهادار مبتنی بر کالا سرمایهگذاری میکند. صندوق کالایی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینههای حمل و نقل، انبارداری و خسارتهای احتمالی آن، اوراق این صندوقها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوقها بخش قابل ملاحظهای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایهگذاری در کالایی خاص اختصاص میدهند و علاقهمندان به سرمایهگذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوقها میکنند.
ساختار کلی بازارهای بورس کالای ایران
به صورت کلی ساختار کلی بازارهای بورس ایران در 4 قالبی که عنوان شد دستهبندی میشوند. هر کدام از این بازارها مجموعهای از محصولات و کالاهای خاصی را دربرداشته و متناسب آن هدف کلی و تعریف شدهای را دارا میباشند؛ که توضیح داده شد.
انواع محصولات معامله شده در بورس کالای ایران
آشنایی با اصول و ساختارهای اولیه بورس یقیناً یکی از ملزومات اولیه مشارکت فعالان حوزه اقتصادی در این بازار نوپا محسوب میشود. از اینرو به جهت اهمیت آشنایی هرچه بیشتر شما با محصولات پذیرفته شده در بورس کالا اقدام به انتشار لیست مربوط به محصولات پذیرفته شده کردیم که به تفکیک در زیر میآید:
دیدگاه شما