معامله فضولی باطل

مرتضی واحدی پور- وکیل پایه یک دادگستری

معامله به مال غیر بدون اذنِ مالک را معامله فضولی گویند، اعم از اینکه معامله نسبت به کل مال باشد یا قسمتی از آن. نفوذ و اعتبار این معامله منوط به اجازه و تأیید بعدی مالک می­باشد. پس اگر مالک، معامله را رد کند و نپذیرد دیگر اثری بر آن مترتب نخواهد بود.

قانونگذار قواعد مربوط به معامله فضولی را در مواد 247 لغایت 263 قانون مدنی به تفصیل بیان داشته است. مطابق مادۀ 247 این قانون، « معامله به مال غیر جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت نافذ نیست ولو اینکه صاحب مال باطناً راضی باشد ولی اگر مالک یا قائم مقام او پس از وقوع معامله آن را اجازه نمود در این صورت معامله صحیح و نافذ می شود.» درنتیجه، هرگاه معامله کننده، شخصی غیر از مالک یا ولی یا وصی یا وکیل باشد، معامله فضولی بوده و بدون اجازه و تأیید بعدی مالک معتبر نخواهد بود. البته در چنین مواردی بحث انتقال مال غیر که وصف کیفری و مجازات نسبتاً شدیدی در پی دارد نیز به میان خواهد آمد. از این رو، هرگاه انتقال دهنده با سوءنیت مالِ غیر را انتقال دهد، مطابق ماده 1 قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر مصوب فروردین ماه سال 1308 مستوجب مجازات کلاهبرداری خواهد بود.

مطابق ماده 248 قانون مدنی، اجازه مالک نسبت به معامله فضولی به هر نحو که حاکی از رضای او باشد معتبر است، چه با لفظ باشد و چه با عمل. مانند اینکه، مالک با لبخند به خریدار تبریک گفته و یا بگوید خدا به تو خیر بدهد یا شخصاً مال را به خریدار تحویل دهد. در هر صورت، فعل یا عملِ انجام شده باید کاشف از قصدِ مالک مبنی بر اجازه باشد. درنتیجه سکوت مالک هرچند در حضور او معامله صورت گیرد، اجازه محسوب نمی شود (ماده 249 قانون مدنی). همچنین مالک می تواند به هر لفظ یا فعلی معامله را رد کند. مثلاً هرگاه مالک پس از اطلاع از معامله، خشمگین شده و فروشنده یا خریدار را لعن و نفرین کند یا مال را از ید خریدار خارج کند، قطعاً اینگونه واکنش نشان از عدم اجازه وی و به منزلۀ بی اعتباری معامله می باشد. نکته حائز اهمیت در این خصوص اینکه، هرگاه شخصی که بدواً معامله را رد کرده، سپس آن را تنفیذ کند، تنفیذ او اثری ندارد و همان ردِ اولیه معتبر خواهد بود. زیرا با رد اولیه، معامله اعتبار خود را از دست داده و دیگر معامله ای نمانده تا بتوان آن را تنفیذ مجدد کرد. در معاملات فضولی اجازه یا رد معامله فوریت ندارد و مالک می تواند مدت ها در قبال آن سکوت کند و حتی اگر مالک قبل از رد یا اجازه معامله فوت نماید، حق اجازه یا رد معامله به وراث او منتقل می شود.

مطابق مقرره ماده 256 قانون مدنی «هرگاه کسی مال خود و غیر را به یک عقد منتقل کند یا انتقال مالی را برای خود و دیگری قبول کند معامله نسبت به خود او نافذ و نسبت به غیر فضولی است.» همچنین هرگاه مالی که مورد معامله فضولی بوده قبل از رد یا اجازۀ مالک مورد معامله واقع شود مالک می تواند هر یک از معامله یا معاملات را که مایل است تنفیذ کند. در این صورت معاملاتِ بعد از آن صحیح و نافذ و معاملات قبل از آن باطل و بلااثر تلقی می گردد.

هرگاه کسی به عنوان معامله فضولی مال خود را به تصور اینکه مال غیر است به دیگر انتقال دهد یا به خیال اینکه ملکِ کسی بوده که می توانسته به ولایت یا وکالت از او معامله کند، سپس متوجه شود که مالِ خودش بوده است، در این صورت صحت معامله منوط به اجازۀ خودش می باشد و اگر پس از مطلع شدن، معامله را رد کند، معامله بی اعتبار می گردد. نکته پایانی اینکه، هرگاه در معامله فضولی، مال به تصرف انتقال گیرنده داده شده باشد او ضامن عین و منافع آن مال می باشد. اما در فرض عدم آگاهی از مالِ غیر بودن، می تواند تمام خسارات خود را از معاملِ فضولی مطالبه کند و چنانچه آگاهانه مالِ غیر را معامله کرده باشد فقط می تواند ثمن خود را مطالبه کند (ماده 263 قانون مدنی).

شما کاربر محترم می توانید در صورت نیاز به مشاوره اعم از حقوقی یا کیفری سوال خود را مطرح نموده و از همین وبلاگ جواب خود را دریافت نمایید. // همچنین در صورت لزوم یا تمایل می توانید مشاوره حضوری دریافت نمایید به آدرس: استان گیلان- شهرستان فومن- میدان آناهیتا- ابتدای خیابان شهدا- برج آوین- طبقه سوم- .شماره تماس: 01334739252

معامله فضولی باطل

تایید بطلان معامله فضولی چگونه است؟
یکی از موضوعات مهم در خصوص تفاوت معامله فضولی و فروش مال غیر بحث سوء نیت است فلذا تصمیم داریم با موضوع تایید بطلان معامله فضولی همراه شما عزیزان باشیم.
معامله فضولی به معامله ای گفته می شود که فروشنده مالک آن مال نباشد. با این وصف مشخص است که معامله فضولی غیر نافذ است و برای بقای خود به تنفیذ فروشنده نیاز دارد.
اما در غالب موارد فروشنده معامله را تنفیذ نمی کند و در اصطلاح اقدام به رد این معامله می نماید.
رد معامله فضولی به معنای بطلان آن می باشد.
مواردی که در خصوص بطلان معامله فضولی می بایست مد نظر قرار دهیم عبارت است از
• معامله فضولی چیست؟
• رد معامله فضولی چگونه است؟
• دعوی تایید بطلان معامله فضولی چگونه است؟
• مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی تایید بطلان معامله فضولی کجا است؟
• وکیل تنفیذ معامله فضولی کیست؟
چنانچه با مطالعه مطلب پیش رو پاسخ سوالات و مشکل حقوقی خود را دریافت ننمودید می توانید هر زمان با شماره های اعلامی در سایت با وکیل متخصص در موضوع خود مشاوره اخذ نمایید.
گفتیم که معامله فضولی در ادامه دچار دو سرنوشت متفاوت می شود یا از جانب مالک تنفیذ می شود و ادامه پیدا می کند و یا معامله توسط مالک رد می شود.
برای رد معامله فضولی که منتج به بطلان معامله فضولی است ابتدا مالک بایستی عدم رضایت خود را توسط اظهار نامه به فروشنده فضولی اعلام می دارد.
البته عدم رضایت مالک به هر نحو و عملی که نافی معامله باشد نیز میسر است.
رد معامله فضولی چگونه به عمل می آید؟
به محض عدم رضایت مالک و نیز اعلام اراده او در زمینه عدم تنفیذ معامله، معامله باطل می گردد. اما انعقاد قانونی این بطلان مستلزم درخواست تایید بطلان آن از سوی دادگاه می باشد که با ارائه دادخواست انجام پذیر است.
ممکن است شخص از ابتدا برای فروش از سوی مالک نمایندگی نداشته باشد و ممکن است ابتدا مأذون بوده و وکالت داشته اما بعد وکالت او زائل یا باطل گردد و او با همان وکالتنامه بی اعتبار مال را به فروش برساند.
در این فرض نیز معامله فضولی و غیر نافذ می باشد.
پس از ابراز عدم تنفیذ معامله و رد آن، خواهان بطلان معامله بایستی دادخواست تایید بطلان معامله به جهت فضولی بودن را به دادگاه تقدیم کند.

طرفین دعوی تایید بطلان معامله چه کسانی هستند؟
طرفین دعوی تایید بطلان معامله به طرفیت خریدار و فروشنده فضولی مطرح می شود.
پس خواهان دعوای تایید بطلان معامله بایستی دعوی خود را به طرفیت فروشنده فضولی و خریدار مال فضولی هر دو مطرح نماید.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی بطلان معامله کجاست؟
مرجع صالح برای رسیدگی به تایید و تنفیذ بطلان معامله فضولی در مورد دعاوی مربوط به املاک دادگاه محل وقوع ملک و در مورد سایر اموال دادگاه محل اقامت خوانده می باشد.

مدارک لازم برای طرح تایید دعوی تایید بطلان معامله فضولی چیست؟
- مدارک شناسایی خواهان که می تواند کارت ملی، شناسنامه و یا.
- مدارک دال بر مالکیت مانند سند رسمی
- مدارک مثبته انجام معامله از سوی خواندگان مانند مبایعنامه، شهادت شهود، تحقیقات محلی و تامین دلیل

نحوه رسیدگی به دعوی تنفیذ بطلان معامله چگونه است؟
دادگاه پس از ثبت دادخواست به بررسی مدارک و مستندات خواهد پرداخت، با اثبات مالکیت خواهان و وقوع معامله مال خواهان توسط خوانده ،معامله فضولی محرز شده و دادگاه بطلان معامله را تایید خواهد کرد.

نحوه اجرای رای بطلان معامله چگونه است؟
رای به بطلان معامله اعلامی بوده و نیاز معامله فضولی باطل به اجرا ندارد و دادگاه تنها بطلان معامله را تایید می کند.

برای بطلان معامله به چه مواردی باید توجه نمود؟
سکوت مالک در هنگام عقد معامله فضولی نشانه رضایت نیست و او می تواند معامله را رد کند.
معامله فضولی ممکن است به عین یا معامله فضولی باطل منافع صورت پذیرد، بنابریان در مورد منافع نیز معامله فضولی محقق می گردد.
معامله بعدی مالک که بعد از وقوع معامله فضولی انجام می شود رد ضمنی معامله انجام شده است و معامله اول رد شده و باطل است.
رد یا قبول معامله فوری نیست، در این صورت اگر خریداراز عمل مالک متضرر شود می تواند معامله را فسخ کرده یا الزام مالک به بطلان معامله را بخواهد.
با فوت مالک حق رد یا تنفیذ معامله به وراث میرسد.
اگر ملک مورد نظر در ید خریدار خسارت دیده باشد، مالک می تواند خریدار را به عنوان متصرف عین یا منفعت طرف دعوی خسارت قرار دهد، خریدار بی اطلاع نیز برای جبران خسارت می تواند به فروشنده فضولی مراجعه کند.
اگر فروشنده با علم به تعلق ملک به دیگری آن را فروخته باشد مرتکب جرم فروش مال غیر شده است.
تجاوز وکیل از حدود قانونی عنوان معامله فضولی می باشد.
عدم رعایت غبطه موکل توسط وکیل می تواند معامله فضولی باشد.
دادخواست بایستی تحت عنوان تایید بطلان معامله فضولی تقدیم شود و نه بطلان معامله فضولی.
اگر معامله فضولی به وسیله سند رسمی انجام شده باشد، خواهان بایستی پس از تایید بطلان معامله فضولی تقاضای ابطال سند رسمی را نیز از دادگاه بخواهد.
موسسه حقوقی وکلای رسمی مفتخر به ارائه کلیه خدمات حقوقی در زمینه دعاوی املاک و اموال غیر منقول و منقول و قراردادها و بطلان و فسخ آنها می باشد.

معامله فضولی به چه معناست؟

در قانون از جمله شروط اصلی برای تائید معامله این است که مالک از فروش یا واگذاری، رضایت کامل داشته باشد.

معامله‌ فضولی، معامله‌ای است که در آن، مالک از انجام معامله رضایت نداشته و یا از آن بی‌خبر است. به‌عبارتی در این نوع معامله، فردی که صاحب اموال نیست و یا از صاحب آن اجازه و وکالت نگرفته، اقدام به فروش آن اموال می‌کند.

بطور کلی رضایت مالک برای انجام معامله الزامی است. حال اگر معامله‌ای بدون رضایت مالک انجام شود، غیرنافذ بوده و از نظر قانونی نیز صحیح نیست.

انواع معامله فضولی:

• معامله فضولی تملیکی: در معامله‌ تملیکی شخص، اقدام به فروش مالی بدون رضایت صاحب مال به دیگری می‌کند.
• معامله عهدی: در این نوع معامله شخص متعهد می‌شود که معامله‌ای را برای شخص دیگر انجام دهد.

حکم این معامله چیست؟

• معامله‌ صحیح
• باطل
• غیرنافذ

در چه صورت معامله‌ فضولی، باطل است؟

1. اگر مالک بعد از در جریان قرار گرفتن از معامله مربوطه، عدم رضایت خود را اعلام کند.
2. در صورتی که وکالتی که شخص وکیل برعهده گرفته است بنا به دلایلی باطل شده باشد و بعد از آن اقدام به معامله کند، معامله‌ی انجام گرفته باطل می‌شود.

معامله غیرنافذ

معامله‌ای که در آن نقصی وجود داشته باشد، معامله غیرنافذ است. به‌عبارتی این نوع معامله نه صحیح است نه باطل. در صورتی که نقص مربوطه رفع شود، معامله قابل انجام است.

چه افرادی در معامله‌ فضولی دخیل هستند؟

• مالک: صاحب واقعی اموال که از انجام معامله بی‌خبر بوده یا رضایت ندارد.
• فضول: شخصی که اقدام به فروش اموال فرد دیگری را کرده است.
• اصیل: فردی که با فضول معامله می‌کند.

پیشنهاد مطالعه: مطلب حقوقی «آیا فروش مال غیر، مجازات دارد؟» از دلتا مگ بخوانید.

مراقب افراد «فضول» در معاملات باشید!

فضول بهترین لفظ برای نامیدن کسانی است که در زندگی دیگران سرک می‌کشند. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید در قانون مدنی ایران به کسی که در دارایی دیگران بدون اجازه آنها دخالت و تصرف می‌کند، فضول گفته می‌شود؛ یعنی قانونگذار، همین اصطلاح رایج بین مردم را بدون تغییر در قانون استفاده کرده است. در واقع با وجود اینکه در دنیای حقوق همیشه از کلمات سنگین و دشوار استفاده می‌شود، کلمه فضول و معاملات فضولی به آنچه در کوچه و بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیار نزدیک است.

اگر شما هم جزو کسانی هستید که شخصی بدون اجازه با اموال شما معامله کرده یا اینکه می‌خواهید بدون اجازه با اموال شخص دیگری معامله‌ای انجام دهید، بدانید که قانون بدون هیچ تعارفی اسم شما را «فضول» گذاشته و عواقب سختگیرانه‌ای هم برای این آدم فضول، پیش‌بینی کرده است.
مثلا اگر می‌خواهید ماشین همسر خود را بدون اجازه او بفروشید، قانون با شما که بدون اطلاع و اجازه همسر خود اقدام به انجام معامله برای او کرده‌اید، برخورد می‌کند.
در قانون به شما، فضول گفته می‌شود و معامله‌ای که از طرف شما واقع می‌شود، معامله فضولی می‌نامند.
دلیل اینکه به این معامله‌ها فضولی گفته می‌شود، این است که فرد معامله‌کننده از طرف صاحب مال اذن یا همان اجازه انجام معامله را ندارد بنابراین نباید اشتباه کنید. در موردی که مثلا فردی به برادر خود وکالت کاری می‌دهد که ماشینش را بفروشد چون به او اجازه داده، معامله‌ای که انجام می‌شود، صحیح است و فضولی نیست.

تکلیف خریدار در معامله فضولی
شاید در نگاه اول به نظر برسد اگر کسی با مال دیگری معامله کند این معامله حتما باطل خواهد بود.
باید بدانید که قانونگذار چنین نگاهی به معاملات فضولی ندارد، ولی از طرف دیگر باید به این موضوع هم توجه داشته باشید که این بدان معنا نیست که چنین معامله‌ای را صحیح هم بدانیم.
در واقع قانونگذار معاملات فضولی را بین زمین و آسمان نگه داشته است. این معاملات نه باطل هستند و نه صحیح و تعیین تکلیف آنها به اجازه صاحب مال وابسته است.
اهالی حقوق اصطلاحا این معاملات را غیرنافذ می‌دانند؛ یعنی اینکه این معامله ناقص و نیازمند به تأیید صاحب مال است و اصطلاحا نفوذ حقوقی ندارد و منتظر یک اتفاق دیگر است که به یکی از دو دنیای بطلان یا صحت اضافه شود.

مشکلات و دردسرهای معامله فضولی برای خریدار
اگر شما جزو کسانی هستید که طعمه معامله با فضول شده‌اید، در حالی‌که از فضولی بودن معامله طرف خود روحتان هم خبر نداشته، بدانید که در مخمصه گیر افتاده‌اید و دردسرهای بی‌دقتی آن شخص، دامن شما را هم می‌گیرد.

اصیل کیست؟
قرارداد یک طرف دیگر هم دارد و او کسی است که معامله فضولی با او بسته شده است. به عنوان مثال شخصی که بدون اطلاع و اجازه همسرش ماشینش را می‌فروشد، فضول محسوب می‌شود. همسر او مالک ماشین است و شوهرش به جای او در قرارداد دخالت کرده است.
در این میان کسی را نیز که ماشین را خریده است، نباید فراموش کنیم او همان طرف سوم است که در اصطلاح حقوقی اصیل نامیده می‌شود و قرارداد بیشتر از همه گریبان او را می‌گیرد و او را به دردسر می‌اندازد.
بنابراین اگر شما از روی بدشانسی با یک «فضول» معامله کرده‌اید، چاره‌ای ندارید جز اینکه منتظر بمانید تا تکلیف قرارداد روشن شود.
در واقع سرنوشت قرارداد شما به دست خودتان نیست و باید در انتظار رد یا قبول قرارداد از سوی صاحب مال باشید.
شما تا آن زمان در بلاتکلیفی به سر خواهید برد ولی می‌توانید برای روشن شدن هرچه بهتر جوانب امر و تصمیم عادلانه و منصفانه مالک اصلی، با او مذاکراتی را انجام دهید.
برای توضیح بیشتر به مثال خودمان برمی‌گردیم. اگر در آنجا همسری که ماشینش فروخته شده، کار شوهر خود را تأیید کرد، معامله صحیح خواهد شد و در واقع اصیل، مالک ماشین می‌شود.
اما اگر همسر کار فضولی شوهرش را رد کند، مثلا بگوید که اصلا قصد فروش ماشین خود را ندارد، معامله به دنیای بطلان وارد خواهد شد و اثری نخواهد داشت. گویی از ابتدا قراردادی به وجود نیامده است.

اگر مالک حاضر به قبول معامله فضولی نشد چه باید کرد؟
گفتیم که قرارداد فضولی تا زمانی که صاحب مال تصمیم نهایی خود را درباره عمل فضول نگرفته است، بلاتکلیف می‌ماند.
پرسشی که ممکن است پیش آید، این است که این بلاتکلیفی تا چه زمانی قرار است ادامه داشته باشد؟ قانون در این خصوص هیچ مهلتی مشخص نکرده است و هیچ لزومی هم ندارد که مالک مال، فورا اجازه یا رد معامله را اعلام کند و فرصت کافی در اختیار دارد.
در حقیقت قانون این حق را به مالک می‌دهد که با سبک و سنگین کردن اوضاع و احوال معامله، تصمیم نهایی را در مورد مالش بگیرد.
بنابراین مالک می‌تواند معامله انجام‌شده را بررسی کند و تمام جوانب آن را بسنجد و در نهایت اگر به این نتیجه رسید که انجام این معامله که بدون رخصت و اجازه او انجام شده، به سودش است، آن را تأیید کند و اگر هم متوجه شد که معامله به ضررش خواهد بود، می‌تواند تن به این کار ندهد و معامله را رد کند. اما اگر مالک، معامله فضولی را رد کند در این صورت تکلیف معامله چه خواهد شد؟
ممکن است مالک، معامله فضولی را رد کند، در این صورت عقد برای همیشه از بین می‌رود و هیچ گونه اثری از آن در این دنیا نمی‌ماند.
حتما شمایی که دیگری، مالتان را با شخصی معامله کرده است، می‌خواهید بدانید چگونه می‌توانید مال را از چنگ خریدار در بیاورید؟
قانون مدنی در ماده ۲۵۱ به این حق شما پرداخته است و می‌گوید: «رد معامله فضولی حاصل می‌شود به هر لفظ یا فعلی که دلالت بر عدم رضای به آن کند.»
نگران نباشید؛ از چندین راه می‌توانید مال خود را از خریدار پس بگیرید؛ ممکن است شما کتبا به طرف خریدار اعلام کنید که قصد انجام معامله را ندارید یا شفاهی بگویید که معامله را قبول ندارم زیرا به ضررم تمام می‌شود.
گاهی هم، مستقیم اراده و نیت درونی خود را بیان نمی‌کنید، بلکه کاری می‌کنید که مفهومش رد کردن معامله فضولی باطل معامله فضولی باطل معامله فضول است.
برای مثال ماشین‌تان را که یک بار به صورت فضولی به فردی فروخته شده است، بعد از اطلاع از معامله فضولی به شخص دیگری می‌فروشید. در واقع شما با این کار خود، به طور ضمنی معامله‌ای که قبلا فضول بر روی ماشین‌تان انجام معامله فضولی باطل داده است را رد کرده‌اید.
پرسش دیگری که مطرح می شود، این است که اگر مالک، معامله فضولی را رد کند، در این صورت تکلیف معامله چه خواهد شد؟
در پاسخ باید گفت با وجود حقوق فراوانی که قانون برای مالک در نظر می‌گیرد او حق ندارد از امتیازات قانونی خود سوءاستفاده کند.
در واقع استفاده از این فرصت دوگانه نباید از حد معمول و متعارف خارج شود چون این کار ممکن است باعث زیان طرف اصیل از معامله شود و به نوعی شکل سوءاستفاده به خود بگیرد.
هرگز قانون به شما معامله فضولی باطل اجازه نخواهد داد که با رفتار خود به حقوق دیگران لطمه وارد کنید. پس اگر مالک تعیین تکلیف قرارداد را آن‌قدر طول بدهد که موجب ضرر و زیان اصیل شود، در این صورت قانون به او حق می‌دهد که قرارداد را به هم بزند. بنابراین کمی ‌هم به حقوق اصیل توجه شده است.
اما موضوعی که بیشتر از هر چیز می‌تواند به اصیل کمک کند، طرح شکایت از فضول است.
اگر اصیل هم نمی‌دانست که شخص فضول مالک اصلی مال نیست و ندانسته با او معامله کرده است، بعدا می‌تواند علاوه بر مقدار پولی که داده، خسارت هم بگیرد.
اما اگر می‌دانست که فروشنده مالک نیست و با این حال با او معامله کرد، دیگر نمی‌تواند خسارت بگیرد.

شکایت اصیل از فضول چگونه خواهد بود؟
معامله فضولی یک روی سکه است و روی دیگر آن جرم معامله مال غیر است. یعنی اگر شخصی با علم و اطلاع از اینکه مالی که می‌فروشد متعلق به دیگری است عمل فروش را انجام دهد، علاوه بر اینکه معامله فضولی انجام داده است، ممکن است تحت عنوان جرم فروش مال غیر مورد تعقیب قرار بگیرد.
این جرم در حکم کلاهبرداری است و مجازات سنگینی به دنبال دارد. به کسانی که در نتیجه دخالت نابه‌جای یک شخص فضول ضرر دیده‌اند توصیه می‌کنیم که شکایت معامله با مال غیر را مطرح کنند.
در صورت اثبات سوءنیت فضول، دادگاه او را مجازات خواهد کرد و علاوه بر این اگر مالک هم از ماجرا باخبر باشد به مجازات قانونی محکوم خواهد شد.

وکیل معامله فضولی | معاملات فضولی

وکیل معامله فضولی یا همان وکیل دعاوی ملکی با توجه به سوالات مطرح شده از سوی شما عزیزان در خصوص معامله فضولی و تفاوت های آن با انتقال مال غیر قصد دارد در مقاله حاضر به تشریح کامل معامله فضولی بپردازد.

معامله فضولی چیست؟

وکیل معامله فضولی و انتقال مال غیر با بررسی قوانین و مقررات موجود در این زمینه و نظریه دکترین معامله فضولی را به شرح ذیل تعریف می کند:

انجام معامله اصولا از سوی مالک اموال صورت می پذیرد و مالک مال می تواند مال خویش را به هر کس که تمایل داشته باشد بفروشد. در حالتی ممکن است که مالک مالی، به شخصی نمایندگی دهد برای فروش مال خود در این صورت این فرد با داشتن نمایندگی از سوی مالک مال اقدام به فروش مال مورد نظر می نماید. اما مشکل زمانی به وجود می آید که فردی بدون داشتن نمایندگی از سوی مالک مال اقدام به فروش مال مورد نظر نماید. در این حالت به شخصی که بدون نمایندگی در اموال دیگران دخالت کرده است فضول گفته می شود و معامله ای که از سوی او انجام شده است را معامله فضولی می گویند.

معامله فضولی در چه صورتی صحیح می شود؟

وکیل پرونده معامله فضولی در پاسخ به این سوال با توجه به قوانین معامله فضولی باطل مرتبط و نظر دکترین چنین بیان می دارد که معامله فضولی با توجه به اینکه رضای مالک در آن مفقود است در واقع یک معامله ناقص است و غیر نافذ محسوب می شود.

برای اینکه یک معامله فضولی کامل شود نیاز است که مالک اصلی که اصیل نامیده می شود معامله را تنفیذ کند.

اجازه یا تنفیذ مالک باید دارای شرایطی باشد:

۱- وکیل معامله فضولی و شرح شرط اول، اعلام رضایت مالک

باید توجه داشت که ممکن است مالک در جلسه انجام معامله حاضر باشد اما نسبت به انجام معامله سکوت کند در این صورت این سکوت رضایت محسوب نمی شود و معامله همچنان غیر نافذ است. رضایت اصیل یا مالک نسبت به معامله با هر لفظ یا اشاره ای که دلالت بر رضایت کند حاصل می شود. یعنی اگر مالک مال در جلسه معامله حاضر باشد و رضایت خود را با فعلی اعلان نماید معامله صحیح واقع شده است. هرچند از نظر عملی و در مقام اثبات این امر کار بسیار دشواری که مدعی بتواند این رضایت را اثبات کند.

۲- وکیل معامله فضولی و شرط دوم، اعلام رضایت مالک مسبوق به رد نباشد

اعلام رضایت نباید بعد از رد باشد یعنی اگر مالکی از انتقال مالش از سوی شخص ثالثی آگاه شود و آن را رد کند ولی بعد از مدتی مجددا آن را تنفیذ کند این تنفیذ تاثیری ندارد چرا که معامله غیر نافذ با یک بار رد مالک از بین رفته است و اثر حقوقی خود را از دست داده است.

۳- وکیل معامله فضولی و شرط سوم، مالک مال باید معامله را در مقام مالک تنفیذ کند

این شرط که در ماده ۲۵۵ قانون مدنی پیش بینی شده به این معنی است که، ممکن است شخصی مال غیر را به عنوان فضول معامله نماید و بعد از این کار مال مورد معامله به نحوی به خود او انتقال پیدا کند در این صورت معامله فوق همچنان غیر نافذ است چرا که فرد فضول در زمان انجام معامله مالک نبوده است و به عنوان فضول معامله کرده است در حال حاضر که او مالک مال شده است باید معامله را تنفیذ کند تا معامله کامل شود.

۴- وکیل معامله فضولی تاکید می کند، مالک اهلیت انجام معامله را داشته باشد

اجازه یا تنفیذ معامله فضولی یک عمل معامله فضولی باطل حقوقی است. برای انجام عمل حقوقی نیز نیاز به اهلیت است یعنی مالک می بایست اهلیت تصرف در اموال خویش را داشته باشد. به همین جهت اگر مالک محجور باشد اجازه ولی یا قیم او نیاز است.

وکیل خوب معامله فضولی اولین نکته ای که باید بدان توجه کند این است که مراجعه کننده کدام یک از طرفین دخیل در معامله فضولی است. سپس با بررسی مدارک ابرازی و تطبیق آن با قوانین حاکم و رویه قضایی موجود در دادگاه ها به دنبال یافتن بهترین راه حل در جهت رسیدن به مقصود مورد نظر موکل خویش اقدام نماید. این نکته بسیار حائز اهمیت است که وکیل معامله فضولی بررسی نماید که آیا معامله صورت گرفته مشمول انتقال مال غیر نیز می شود یا خیر چرا که در این صورت شکل دعوی مطروحه به کلی تغییر کرده و نیازمند در نظر گرفتن راه های جدید در جهت رسیدن به مقصود می باشد.

اثر اجازه در معامله فضولی از دیدگاه وکیل معامله فضولی

وکیل معامله فضولی در تحلیلی که از معامله فضولی ارائه داد عنوان کرد که معامله فضولی به جهت عدم اجازه مالک ناقص است. در نتیجه هرگاه مالک معامله فضولی را تنفیذ کند به این معنی است که عمل فضول را به عنوان وکیل خود پذیرفته است.

اجازه از منظر حقوقی می تواند دو اثر داشته باشد که می بایست به تحلیل هر دو اثر پرداخت. ۱- اثر کاشف ۲- اثر معامله فضولی باطل ناقل

۱- وکیل معامله فضولی اثر کاشف را به شرح ذیل بیان می دارد:

اثر کاشف به این معنی است که وقتی مالک معامله را تنفیذ می کند اثر آن به ابتدای انعقاد معامله برگردد و در واقع انگار که مالک از ابتدا معامله را قبول داشته است. در این صورت تمامی آثار معامله از ابتدا حاکم میشود از جمله منافع و…

۲- وکیل معامله فضولی اثر ناقل را بدین شرح تحلیل می نماید:

اثر ناقل به این معناست که وقتی مالک معامله را تنفیذ می کند و اجازه می دهد اثر آن از زمان اجازه فعال می شود بدین معنی که عقد منعقد شده از ابتدا تا کنون هیچ اثری نداشته است.

وکیل معامله فضولی با عنایت به قوانین حاکم و نظریه دکترین نتیجه امر را چنین بیان می دارد که با توجه به ماده ۲۵۸ قانون مدنی بیان می دارد اثر اجازه یا رد از زمان عقد جریان پیدا می کند. بدین معنا که وقتی مالک معامله ای را تنفیذ می کند هر اثری که معامله دارد از زمان انعقاد صحیح بوده است.

تفاوت بین معامله فضولی و انتقال مال غیر

وکیل معامله فضولی بیان میدارد: معامله فضولی و انتقال مال غیر بسیار به هم نزدیک هستند چرا که در هر دو معامله عقدی واقع می شود که مالک اصلی مال از آن آگاه نیست و از این جهت این عقد ناقص است. اولین تفاوتی که میان انتقال مال غیر و معامله فضولی باطل معامله فضولی وجود دارد این است که در انتقال مال غیر انتقال دهنده با سوء نیت و با نیت مجرمانه اقدام به فروش مال غیر می نماید. برای اینکه فردی به انتقال مال غیر محکوم شود اثبات این سوء نیت از اهمیت بالایی برخوردار است.

و اما تفاوت دیگر و در واقع مهمترین تفاوت میان این دو معامله این است که در انتقال مال غیر فرد انتقال دهنده با مانور متقلبانه خود را مالک مال معرفی می نماید و به عنوان مالک مال مورد نظر را به نام خود به شخصی انتقال می دهد. به بیان ساده تر در انتقال مال غیر فرد انتقال دهنده در قرارداد انتقال نام خود را به عنوان مالک درج می کند. اما در معامل فضولی فرد فضول در قسمت مالک نام مالک اصلی را درج می کند و این مهمترین تفاوت موجود در این دو معامله می باشد.

وکیل متخصص معامله فضولی در تهران

دعاوی مربوط به املاک از جمله مهمترین و رایج ترین دعاوی موجود در دادگاه ها می باشد. به جهت اهمیت ملک به عنوان یکی از مهمترین دارایی های افراد، لازم است تا در انعقاد قراردادهای فروش و همچنین خرید املاک دقت نظر بالایی طرفین معامله داشته باشند. به همین جهت توصیه می گردد قبل از خرید هر گونه ملک یا فروش آن برای تنظیم قرارداد با یک وکیل پایه یک دادگستری متخصص در این زمینه مشورت نمایید. موسسه حقوقی و معامله فضولی باطل داوری امین عدالت کبریا با کادری مجرب از وکلای پایه یک متخصص در دعاوی ملکی و تنظیم قرارداد ها تلاش دارد تا، بهترین خدمات را در این زمینه به شما عزیزران ارائه نماید. جهت انجام مشاوره با وکیل معامله فضولی در تهران با ما تماس بگیرید.