مفهوم شاخص در بورس ایران

به گزارش گروه اقتصاد،حامد سلطانی نژاد در خصوص شرایط بخش کشاورزی در بورس کالا گفت: در دوران ریاست محمد فطانت بر صندلی سازمان بورس، ورود محصولات کشاورزی به بورس کالای ایران رونق بهتری گرفت.

شاخص های مهم بورس: دیگر چه شاخص هایی وجود دارد؟

مطمئناً دنبال کردن تمام بازار موقعیتی بسیار خوبی است، اما درصورتی‌که شما بخواهید بدانید که بخش خاصی از بازار چه عملکردی داشته است، چه‌کار باید بکنید؟ خب، نگران نباشید. تقریباً برای هر چیزی که شما فکر آن را بکنید یک شاخص وجود دارد. بگذارید به انواع مختلف شاخص های مهم بورس که ممکن است با آن‌ها روبه‌رو شوید نگاهی بیندازیم…

بررسی انواع شاخص های مهم بورس را در درس چهارم با شاخص کل آغاز کردیم. اولین کاری که می‌شود با شاخص کل انجام داد این است که آن را به اجزای تشکیل‌دهنده‌اش تقسیم کرد. شاخص کل نشان‌دهنده میانگین افزایش یا کاهش بازده سهام بود. همان‌طور که گفتیم بازده به دو شکل ایجاد می‌شود. آیا به خاطر می‌آورید؟

یکی افزایش قیمت سهم بود و دیگری سود نقدی پرداختی به سهامداران در طول سال. حال می‌تواند تغییرات قیمت سهم و همین‌طور سود نقدی پرداختی به سهامداران را با دو شاخص مختلف سنجید.

شاخص قیمت

شاخص قیمت فقط نشان‌دهنده میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار است و دیگر میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد؛ یعنی وقتی شاخص قیمت ۱۵ درصد رشد کرده است، میانگین قیمت سهام شرکت های بورسی ۱۵ درصد نسبت به سال قبل بیشتر بوده است و قیمت‌ها افزایش داشته است.

شاخص بازده نقدی

همان‌طور که شاخص قیمت میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت سهام را نشان می‌دهد، تغییرات شاخص بازده نقدی هم میانگین بازده ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌ها به سهامداران را نشان می‌دهد. وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، نشان‌دهنده این است که شرکت‌ها به‌طور میانگین سود کمتری را به‌صورت نقد بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند.

شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر

یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های یک سهم برای سرمایه گذاران نقدشوندگی آن است؛ یعنی سرمایه گذار هر موقع خواست سهمش را بفروشد، بلافاصله سهمش در بازار به فروش برسد و سرمایه گذار به پولش برسد.

شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، میانگین تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکتی را نشان می‌دهد که سهامشان از سایر شرکت های بورسی نقدشوندگی بیشتری دارد. سهام این شرکت‌ها روزانه به تعداد فراوان خریدوفروش می‌شود و سهامداران این شرکت‌ها مشکلی برای فروش آن‌ها ندارند. ناظران و مدیران بورس، هر سه ماه یک‌بار، شرکت های بورسی را بررسی می‌کنند و ۵۰ شرکت فعال‌تر را انتخاب کرده و شاخص قیمتی آن را محاسبه و اعلام می‌کنند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

این شاخص میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد. اندازه شرکت‌ها از طریق ارزش روز بازار سهم تعیین می‌شود و همان‌طور که قبلاً آموزش داده شد، ارزش روز بازار سهام از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست می‌آید. این شاخص تغییرات قیمت سهامی را نشان می‌دهد که اگرچه کمتر از ده درصد تعداد شرکت های بورسی را تشکیل می‌دهند اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها می‌تواند اثر بزرگی بر شاخص کل و بورس داشته باشد. این شاخص هر سه ماه یک‌بار به‌روزرسانی می‌شود.

شاخص صنعت و شاخص مالی

شرکت های بورسی در دو بخش صنعتی و مالی قرار می‌گیرند. در بخش صنعتی شرکت های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند و در بخش مالی بانک‌ها، شرکت های سرمایه گذاری، بیمه‌ها و … حضور دارند. شاخص صنعت نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش مالی است.

بخش صنعت و بخش مالی نیز می‌توانند به صنایع تشکیل‌دهنده تقسیم شوند و شاخص هر یک از این صنایع جداگانه محاسبه شود. برای مثال، شاخص صنعت سیمان متوسط تغییرات قیمت شرکت های فعال در صنعت سیمان را نشان می‌دهد.

شاخص بازار اول و بازار دوم

بورس اوراق بهادار تهران ویژگی‌ها و مؤلفه‌هایی را تعیین کرده است و بر مبنای آن شرکت های بورسی را دسته‌بندی می‌کند. برخی از این مؤلفه‌ها عبارت‌اند از میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خریدوفروش می‌شود (اصطلاحاً سهام شناور آزاد) و …

شرکت هایی که شرایط بهتری داشته باشند در بازار اول و شرکت های دیگر در بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. در بازار اول شرکت‌ها در دو دسته دیگر جای می‌گیرند که عبارت است از تابلو اصلی و تابلو فرعی.

در زیر خلاصه ویژگی شرکت‌ها برای حضور در این گروه‌ها آورده شده است:

شرایط	تابلو اصلی بازار اول	تابلو فرعی بازار اول	بازار دوم
حداقل سرمایه	۱۰۰۰ میلیارد ریال	۵۰۰ میلیارد ریال	۲۰۰ میلیارد ریال
حداقل سهامداران	۱۰۰۰ سهامدار	۷۵۰ سهامدار	۲۵۰ سهامدار
حداقل سهام شناور آزاد	۲۰ درصد	۱۵ درصد	۱۰ درصد
حداقل مدت‌زمان سودآوری	۳ دوره متوالی	۲ دوره متوالی	۳ دوره متوالی

حال برای هر یک از این گروه‌ها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند. این دو شاخص هم جزء شاخص های مهم بورس هستند.

شاخص آزاد شناور

در هر شرکت می‌تواند تعدادی سهامدار حقیقی و تعدادی سهامدار حقوقی وجود داشته باشد. سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذ شرکت هستند و معمولاً درصد بالایی از سهام شرکت متعلق به این شرکت‌هاست. به میزان سهامی که معمولاً در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خریدوفروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. هرچقدر میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایه گذاران حقیقی جذابیت بیشتری دارد. این شاخص نیز از همین مفهوم استفاده کرده و تغییرات قیمت آن بخش از سهام را می‌سنجد که توسط سهامداران حقیقی خریدوفروش می‌کند.

در این درس شما با شاخص های مهم بورس آشنا شدید. در درس بعدی با یک مطالعه موردی همراه شما خواهیم بود.

(پایان درس پنجم دوره آموزشی آشنایی با شاخص ها)

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

پیشنهاد تعریف شاخص برای بورس کالا

مدیرعامل بورس کالای ایران از رئیس جدید سازمان بورس اوراق بهادار خواستار تعریف شاخص برای بورس کالا شد.

به گزارش گروه اقتصاد،حامد سلطانی نژاد در خصوص شرایط بخش کشاورزی در بورس کالا گفت: در دوران ریاست محمد فطانت بر صندلی سازمان بورس، ورود محصولات کشاورزی به بورس کالای ایران رونق بهتری گرفت.

وی افزود: بورس کالا محل عرضه طرح های ملی است و بر این اساس باید از ظرفیتهای آن برای توسعه بخش واقعی اقتصاد کشور استفاده شود.

مدیرعامل بورس کالای ایران اضافه کرد: همچنین این بورس محل شفافی برای معاملات و تقاطع عرضه و تقاضاست که بر این اساس مقاومتهایی نیز در این زمینه اعمال و ابراز می شود.

وی اذعان داشت: یکی از مشکلاتی که در سالهای گذشته در این بورس حل شد، عرضه محصولات پتروشمیی و افزایش معاملات آن است به طوری که در ۴ ماه گذشته حجم معامله محصولات پتروشیمی نسبت به سایر گروه‌ها از افزایش بیشتری برخوردار بوده است و این موضوع مورد استقبال بخش پایین دستی نیز قرار گرفته است.

سلطانی نژاد در ادامه از رئیس جدید سازمان بورس خواستار تعریف شاخص برای بورس کالا شد و گفت: در حال حاضر بورس کالا در دوران کودکی خود به سر می برد و در نسل های اول بورس کالایی قرار دارم.

وی افزود: در کشوری همچون چین با وجود اقتصاد کمونیستی، بزرگترین بورس های کالایی در این کشور فعالیت می کنند و بر این اساس باید تلاش کنیم نا نقش بورس کالا در بازار سرمایه افزایش پیدا کند.

مدیرعامل بورس کالای ایران اظهار داشت: توسعه معاملات مشتقه و اهرمی برای مدیریت ریسک های بازار سرمایه از جمله موضوعاتی هستند که باید به آن پرداخته شود.

وی گفت: در سال گذشته تامین مالی سلف عادی و سلف موازی در بورس کالای ایران حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان بود که از این میزان ۱۰.۳ میلیاردتومان مربوط به معاملات سلف عادی و ۷۰۰ میلیارد تومان مربوط به اوراق سلف موازی بوده است.

پایان‌نامه
بررسی کارآیی شاخص بورس اوراق بهادار تهران

چکیده:
عنون تحقیق حاضر "بررسی کارآیی شاخص بورس اوراق بهادار تهران" است . شاخص‌های بورس اوراق بهادار ممکن است بخاطر مالیاتها، محدودیتهای فروش سهام استقراضی، انتظارات ناهمگن و نامتجانس و مجموعه فرصتهایی که در میان سرمایه‌گذران متفات است کارآ نباشد. در اینجا کارآیی میانگین - واریانس شاخص در سال 74 و 75 مورد سنجش قرار می‌گیرد. در فصل اول، بیان مسئله، اهداف تحقیق، فرضیات تحقیق، قلمرو تحقیق و ادبیات موضوع گنجانده شده است . ادبیات موضوع شامل پنچ بخش است . در بخش نخست ، کارآیی بازارهای مالی و همچنین فرضیه بازارهای کارآمد بحث قرار می‌گیرد. بخش دوم به تئوری‌های تنوع‌سازی و تحلیل پرتفوی و چگونمگی انتخاب سهام در آن می‌پردازد. بخش سوم با توجه به کارهای انجام شده مفهوم شاخص کارآ و چگونگی پیش‌بینی واریانس (ریسک) پرتفوی را بررسی می‌کند. نحوه بهینه‌کردن پرتفوی و سنجش کارایی شاخص از این طریق، که در سالهای اخیر شدیدا مورد استفاده قرار گرفته، مفهوم شاخص در بورس ایران موضوع بخش چهارم می‌باشد و در بخش پنجم به تحقیق انجام شده در ایران، در رابطه با کارآیی شاخص از طریق آزمونهای فیشر، اشاره می‌کنیم. در فصل دوم شاخص و انواع آن بطور جامع مورد بررسی قرار می‌گیرد. در فصل سوم شاخص بورسهای جهان و نحوه محاسبه آن بیان شده و در فصل چهارم بطور مفصل به تاریخچه، نحوه محاسبه و تعدیلات شاخص بورس تهران پرداخته می‌شود. در فصل پنجم که تجزیه و تحلیل اطلاعات است ابتدا مدلی جهت بهینه کردن پرتفوی معرفی می‌شود. سپس نحوه جمع‌آوری اطلاعات ، تعدیل اطلاعات و محاسبه اجزا مدل تشریح می‌گردد. مدل برای سالهای 74 و 75 انجام می‌شود. مقایسه میانگین واریانس پرتفوی بهینه با میانگین و واریانس شاخص منجر به سنجش کارآیی شاخص می‌گردد. در فضای بازده و ریسک ، بازده شاخص از بازده پرتفوی بهینه کمتر و ریسک آن از ریسک پرتفوی بهینه بیشتر است . بنابراین شاخص نمی‌تواند روی مرز کارآیی واقع شود یعنی کارآیی میانگین - واریانس ندارد و تنها یک میانگین وزنی است .

افت ۷۴۵ واحدی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران

پرداخت برتر : براساس اطلاعات مندرج در سامانه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در پایان معاملات امروز چهارشنبه ۳۰ آبان ۹۷ شاخص کل بورس اوراق بهادار با ۷۴۵ واحد افت به رقم ۱۷۵ هزار و ۷۱۳ واحد رسید.

ارزش روز بازار به بیش از ۶۶۸ هزار میلیارد تومان رسیده است.

امروز معامله‌گران بورس اوراق بهادار بیش از یک میلیارد و ۸۴۴ میلیون برگ بهادار سهام، حق تقدم و اوراق در قالب ۱۶۱ هزار و ۸۴۸ نوبت معامله و به ارزش ۵۹۲ میلیارد تومان داد و ستد کردند.

امروز شاخص قیمت با معیار وزنی ارزشی با کاهش ۲۱۷ واحد به رقم ۵۱ هزار و ۱۷۲ واحد رسید.

شاخص قیمت با معیار هم‌وزن ۱۳۲ واحد رشد کرده و به ۱۹ هزار و ۸۵۷ واحد رسید، شاخص آزاد شناور با ۱۴۴ واحد افت به رقم ۱۸۷ هزار و ۴۸۴ واحد رسید، شاخص بازار اول با ۳۳۰ واحد کاهش به رقم ۱۲۹ هزار و ۹۶۰ واحد رسید و شاخص بازار دوم با ۲ هزار و ۵۴۶ واحد کاهش به رقم ۳۴۷ هزار و ۵۵۷ واحد رسید.

نماد هایی که بیشترین اثر مثبت را داشته اند

امروز نمادهای شپنا، کگل، شبندر، شتران، فارس، پارس در کاهش شاخص بورس بیشترین اثرات را داشته و وبملت بیشترین اثر مثبت را در شاخص بورس داشته‌ است.

پربیننده ترین نمادها

امروز نمادهای پربیننده مربوط به شرکت‌های سایپا، بانک ملت، بانک تجارت، پالایش نفت اصفهان، کشت و صنعت و دامپروری پارس، فولاد مبارکه و پتروشیمی پارس و دادگستر عصر نوین بودند.

به گزارش فارس، امروز در فرابورس ایران شاخص کل ۷ واحد عقب‌نشینی کرده و به رقم هزار و ۹۰۷ واحد رسید. امروز ارزش روز بازار اول و دوم فرابورس به ۱۱۲ هزار میلیارد تومان رسید.

فرا بورس

معامله‌گران فرابورس ایران امروز بیش از ۶۶۰ میلیون برگ بهادار و اوراق در قالب ۷۹ هزار نوبت معامله و به ارزش ۳۸۸ میلیارد تومان داد و ستد کردند.

امروز نمادهای زاگرس، میدکو، شراز، شاوان، هرمز در کاهش شاخص بورس اثرگذار بوده و نمادهای کگهر، ماروندر تقویت شاخص فرابورس اثر داشتند.

نمادهای پربیننده فرابورسی امروز مربوط به شرکت‌های گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی، سنگ آهن گهرزمین، داروسازی آوه سینا، تجارت الکترونیک پارسیان کیش، ریل‌پرداز سیر، تولید و صادرات ریشمک، پتروشیمی غدیر و پتروشیمی زاگرس بودند.

جزئیات خبر

شاخص، در مفهوم کلی، معیاری است که براساس آن می‌توان چیـزی را تشخیص داد.

در بورس هم، شاخص‌ها، در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را ارزیابی و حتی احتمالات را در روند آینده بورس بررسی کرد. بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص بازار و شاخص‌های بورس مفهوم شاخص در بورس ایران در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.

سرمایه‌گذاران حتما باید توجه داشته باشند که شاخص‌ها به تنهایی معیاری مناسب برای خرید و فروش سهام به حساب نمی‌آیند. مثلا تنها معیار خرید سهام نباید این باشد که شاخص در یک هفته اخیر مثبت بوده است.

نباید با منفی یا مثبت بودن شاخص کل بورس به این نتیجه رسید که وقت مناسبی برای خرید یا فروش سهام است.

البته درک این موضوع ممکن است برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بازار سرمایه اندکی سخت باشد و به همین دلیل ممکن است دست به خرید و فروش‌های هیجانی بزنند.

1. شاخص کل بورس

این همان شاخصی است که بارها در تلویزیون، رادیو و سایر رسانه‌ها از رشد و افت آن صحبت می‌شود.

به این شاخص، شاخص قیمت و بازده نقدی نیز می‌گویند که بیان کننده سطح عمومی قیمت‌ها و سود نقدی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

در واقع این شاخص بیان‌کننده میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.

به عنوان مثال اگر قیمت سهامی در ابتدای سال 500 تومان باشد و در انتهای سال به 600 تومان برسد و در مجمع عادی سالیانه نیز سود نقدی 70 تومانی تقسیم کند، بازدهی سهم در طول یک سال به 34 درصد می‌رسد.

این شیوه محاسبه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح 450 هزار واحد و در پایان سال به 950 هزار واحد برسد، نشان‌دهنده این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت‌ها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال تقریبا 111 درصد بوده است.

نکته‌ای که باید در بررسی بازدهی شاخص کل مد نظر قرار دهیم این است که افزایش شاخص کل بورس، نشان‌دهنده سودآوری همه شرکت‌ها در بورس نیست چرا که شاخص نشان‌دهنده میانگین بازدهی کل شرکت‌هاست.

به عبارت دیگر، ممکن است برخی از شرکت‌ها در طول سال با وجودیکه شاخص افزایش داشته، کاهش قیمت زیادی داشته باشند. یا بالعکس، ممکن است سهام برخی از شرکت‌ها در زمانی که شاخص در حال نزول است، رشد خوبی را تجربه کنند.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص کل در سایت tsetmc.com در پایان روز معاملاتی است که روی عدد 1,662,215 واحد تثبیت شده و نسبت به روز گذشته کاهش 65023 واحدی داشته است.

در بررسی شاخص کل باید به این نکته توجه داشت که شرکت‌های بزرگتر (شرکت‌های با سرمایه بالاتر و ارزش بازار بیشتر)، اثر بیشتری بر رشد یا افت شاخص کل بورس دارند.

به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی با وجودیکه قیمت در بسیاری از نمادهای بازار، منفی و متعادل است، مثبت بودن چند نماد بزرگ بازار مانند فارس، فولاد، فملی، خودرو، تاپیکو باعث رشد شاخص بورس شود. یا بالعکس.

این نکته، ضعف شاخص کل بورس را در بیان حقایق بازار نشان می‌دهد. زیرا شاخص می‌تواند با تغییرات قیمت چند شرکت بزرگ بازار، منفی یا مثبت شود.

در تصویر زیر تاثیر نمادهای بزرگ بازار بر شاخص بورس را مشاهده می‌کنید:

گاهی اوقات با تشکیل سبد سهام از شرکت‌های با اندازه بزرگ بازار (خرید سهام شرکت‌هایی که ارزش بازار بالایی دارند) می‌توان بازدهی سبد را به بازدهی شاخص کل بورس نزدیک‌تر کرد.

در دنیا برخی از صندوق‌های شاخصی وجود دارد که بازدهی آنها برابر با بازدهی شاخص بورس است.

صندوق‌های شاخصی نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند که در آن، مدیران صندوق در تلاشند تا سبدی از اوراق بهادار با ترکیب و وزن‌های متناسب با یک شاخص مبنا را تشکیل دهند.

در ایران نیز صندوق‌های کارآفرین، فیروزه و کاردان نیز به عنوان صندوق‌های شاخصی در حال فعالیت هستند و در آینده نیز شاهد تاسیس صندوق‌های بیشتری از این نوع خواهیم بود.

2. شاخص کل هم‌وزن

در شرح شاخص کل بورس اشاره شد که سهام شرکت‌های بزرگ‌تر و با ارزش‌ بازار بالاتر، اثر بیشتری بر مقدار شاخص کل دارند که این به نوبه خود ضعف این شاخص را نشان می‌دهد.

اما در کنار شاخص کل، شاخص دیگری به نام شاخص هم‌وزن وجود دارد که اندازه شرکت‌ها در محاسبه آن تاثیری ندارد و وزن همه شرکت‌ها یکسان در نظر گرفته می‌شود.

به عنوان مثال در گروه شیمیایی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکتی با اندازه بزرگ و ارزش بازار بالاست و از طرفی در همین گروه، نماد شکربن (شرکت کربن ایران) شرکتی بسیار کوچک‌تر با ارزش بازار پایین‌تر است.

اگر شاخص کل بر مبنای هم‌وزن محاسبه شود، معاملات این دو سهم در بازار تاثیر یکسانی روی شاخص هم‌وزن دارد.

در شکل زیر شاخص هم‌وزن را صفحه اصلی سایت tsetmc.com مشاهده می‌کنید که روی 465,120 واحد قرار گرفته است.

سرمایه‌گذاران در کنار بررسی شاخص کل بورس، باید شاخص هم‌وزن را هم مورد بررسی قرار دهند.

چرا که شاخص هم‌وزن بهتر می‌تواند وضعیت بازار سرمایه را نشان دهد.

به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی، شاخص کل منفی ولی شاخص هم‌وزن مثبت باشد. این اتفاق نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگتر بازار در آن روز معاملاتی وضعیت مناسبی نداشتند ولی برعکس نمادهای کوچک‌تر مورد توجه بازار بوده‌اند و افزایش قیمت داشتند.

از شاخص کل بورس برای پیش‌بینی وضعیت آینده بازار نیز می‌توان استفاده کرد، به همین دلیل تحلیل تکنیکال شاخص کل بورس به عنوان یکی از روش‌های رایج تحلیلی توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته این روزها سرمایه‌گذاران از تحلیل تکنیکال شاخص هم‌وزن نیز در کنار شاخص کل برای پیش‌بینی آینده بازار استفاده می‌کنند.

3. شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)

شاخص قیمت در بورس، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. به عنوان مثال اگر شاخص قیمت در انتهای سال در مقایسه با ابتدای سال، 30 درصد رشد کند به این معناست که میانگین قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه، به طور متوسط 30 درصد افزایش داشته است.

پس فرق شاخص کل با شاخص قیمت در این است که شاخص کل علاوه بر افزایش قیمت مفهوم شاخص در بورس ایران سهام، سود نقدی آنها را نیز در محاسبه لحاظ می‌کند.

ولی در شاخص قیمت، سود نقدی لحاظ نمی‌شود و صرفا تغییرات قیمت سهام، مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.

البته این شاخص نیز میانگین است و نشان‌دهنده‌ی بالا رفتن دسته‌جمعی نمادها نیست. ممکن است قیمت سهام شرکت‌های کوچک بازار افزایش و شرکت‌های بزرگتر کاهش داشته و در نتیجه شاخص قیمت منفی شود.

در شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)، معیار ارزش شرکت‌هاست و شرکت‌های بزرگتر بیشتر شاخص را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

بدین ترتیب تغییرات شاخص عمدتا پیرو شرکت‌های بزرگ بازار است و شرکت‌های کوچک تاثیر ناچیزی بر شاخص دارند.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص قیمت (وزنی مفهوم شاخص در بورس ایران – ارزشی) در صفحه اصلی مدیریت سایت tsetmc.com است که نشان‌ می‌دهد این شاخص روی 436,418 واحد قرار دارد.

4. شاخص قیمت (هم‌وزن)

گفتیم که شاخص قیمت، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یا به تعبیر بهتر، میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت سهام است.

از طرفی در شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)، گفتیم که تاثیر شرکت‌های بزرگتر بر شاخص بیشتر و تاثیر شرکت‌های کوچکتر کمتر است.

اما در شاخص قیمت (هم‌وزن)، وزن تمام شرکت‌ها در محاسبه شاخص یکسان در نظر گرفته می‌شود و تغییرات شاخص گویاتر است و بهتر می‌توان وضعیت عمومی بازار را درک کرد.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص قیمت (هم‌وزن) ذر صفحه اصلی سایت tsetmc.com است که روی 305,135 واحد آرام گرفته.

5. شاخص آزاد شناور

شاخص آزاد شناور، شاخص قیمت را بر مبنای تعداد سهام شناور موجود در بازار نشان می‌دهد.

هدف از انتشار شاخص آزاد شناور، تحلیل رفتار بخشی از بازار است که نقدشوندگی بیشتری دارد زیرا در بررسی این شاخص، فقط ارزش سهامی که در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دارد و همواره در حال معامله است محاسبه می‌شود و آن بخش از سهام که در اختیار سهامداران عمده است و قابلیت خرید و فروش ندارد محاسبه نمی‌شود.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص آزاد شناور در صفحه اصلی سایت tsetmc.com است که نشان می‌دهد این شاخص روی 2,259,713 واحد قرار دارد.

6. شاخص بازار اول و بازار دوم

به طور کلی شرکت‌هایی که وارد بازار اول بورس می‌شوند به لحاظ سرمایه، وضعیت سودآوری و همچنین درصد سهام شناور آزاد در وضعیت مناسب‌تری قرار دارند و شرکت‌هایی که از نظر این معیارها در شرایط پایین‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس پذیرش می‌شوند.

پس شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار اول بورس پذیرش شده‌اند و شاخص بازار دوم نیز بیانگر سطح عمومی قیمت‌هایی است که در بازار دوم بورس پذیرش شده‌اند.

در تصویر شاخص بازار اول و دوم را مشاهده می‌کنید:

سخن آخر

در خصوص شاخص باید گفت که نیازی به بررسی تمامی شاخص‌های ذکر شده در این بخش نیست و از میان آنها باید شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن بورس را تجزیه و تحلیل کرد.

البته این نکته را مجدد تکرار می‌کنیم که خرید و فروش سهام شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری در بورس نباید صرفا با توجه به تغییرات روزانه شاخص باشد.