استفاده از نسبت های مالی

شتران 96 = 68.77 و شتران 97= 1428

نسبت فعالیت چیست؟ انواع نسبت های فعالیت

در مطلب پیشین با موضوع نسبت‌های مالی، در خصوص ماهیت، کاربرد و طبقه‌بندی انواع آن پرداختیم و در توضیح ۲ گروه از این نسبت‌ها (نسبت‌های مالی: سودآوری و نقدینگی) مطالبی در بلاگ قرار داده شده است. در این مطلب سعی بر این است گروه استفاده از نسبت های مالی دیگری از این نسبت‌ها را با عنوان نسبت‌های فعالیت شرح دهیم.

نسبت فعالیت چیست؟

نسبت فعالیت یا کارآیی ابزاری است که برای سنجش کاربرد دارایی‌های شرکت استفاده شده و از طریق ارزیابی میزان فروش و تأثیر دارایی‌ها بر آن، اندازه‌گیری می‌شود. این گروه از نسبت‌ها، حجم فروش شرکت را با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف مانند موجودی کالا، دارایی ثابت و … مقایسه کرده و میزان به‌کارگیری مؤثر منابع شرکت و راندمان عملیات آن را در دوره عملیات ارزیابی می‌کند.

کاربرد نسبت‌های فعالیت

مهم‌ترین عملکرد نسبت‌های گروه فعالیت این است که اقلام ترازنامه را با صورت سود و زیان مرتبط می‌سازد. یکی از نکاتی که در اینجا باید موردتوجه قرار گیرد این است که اقلام ترازنامه در لحظه محاسبه می‌شوند اما اقلام سود و زیان مربوط به یک دوره زمانی خاص هستند که در محاسبه و تحلیل این نسبت، اغلب این موضوع در نظر گرفته نمی‌شود.

انواع نسبت‌های فعالیت

انواع نسبت‌هایی که در این گروه قرار دارند شامل موارد زیر است؛

• دوره گردش موجودی کالا
• دوره وصول مطالبات
• دوره گردش مواد و کالای نیم ساخته
• دوره واریز بستانکاران
• دفعات گردش سرمایه جاری
• دفعات گردش سرمایه ثابت
• دفعات گردش دارایی
• درصد تغییر فروش

۱-دوره گردش موجودی کالا

دوره گردش موجودی کالا، بازه زمانی را نشان می‌دهد که در آن دفعات گردش کالا اتفاق افتاده است. برای محاسبه این نسبت ابتدا به توضیح مفهوم گردش موجودی کالا یا دفعات گردش کالا می‌پردازیم.

گردش موجودی کالا بیانگر این است که موجودی کالا و مواد اولیه شرکت، در یک بازه زمانی مشخص (به‌عنوان‌مثال یک سال مالی) چند بار به فروش رسیده و جایگزین شده است.

درنتیجه مفهوم دوره گردش موجودی کالا، بازه زمانی موردنیاز برای اینکه یک کالای ساخته‌شده، فروخته شود را نمایش می‌دهد.

نحوه محاسبه نسبت گردش مربوط به موجودی اقلام:

به‌منظور محاسبه نسبت گردش موجودی کالا باید به شیوه زیر عمل نماییم:

فرمول دفعات گردش کالا:

فرمول متوسط موجودی کالا:

• موجودی کالا در ابتدا و انتهای دوره و همچنین بهای تمام‌شده کالای فروش رفته از صورت سود و زیان قابل‌استخراج است.

تجزیه و تحلیل نسبت گردش مربوط به موجودی اقلام:

بالا بودن نسبت دوره گردش کالا، به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

• فروش شرکت نسبت به موجودی کالا، افزایش بیشتری داشته و شرکت از کارایی عملیاتی بالایی برخوردار است.
• سرمایه‌گذاری‌ شرکت در موجودی کالا کاهش‌یافته است.
• چرخه عملیاتی تبدیل مواد و موجودی کالا به وجه نقد، کوتاه است.
• دوره رکود موجودی کالا در انبار کوتاه است.

پایین بودن نسبت گردش موجودی کالا به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

• نگهداری میزان زیادی از موجودی‌ کالا در شرکت (انبار شدن کالاها)
• پایین بودن سطح فروش در شرکت
• بالا بودن هزینه‌های نگهداری موجودی کالا در شرکت
• احتمال بروز مشکل در تأمین مالی شرکت به دلیل پیش‌بینی پایین بودن وجوه نقد آن
• ایجاد خط تولید جدید و عدم تبلیغات برای فروش محصولات آن.

مثال: نسبت گردش موجودی کالا در طی ۵ سال متوالی برای شرکت الف به شرح زیر است:

سال مالی	۱۳۹۰	۱۳۹۱	۱۳۹۲	۱۳۹۳	۱۳۹۴
نسبت گردش موجودی	۳۳۹٫۸۰	۲۳۳٫۹۳	۱۷۸٫۶۸	۱۲۰٫۸۷	۱۱۳٫۱۶

با توجه به اطلاعات جدول بالا، دوره گردش موجودی کالا در طی ۵ سال، بهبودیافته است. در سال ۱۳۹۴ نسبت به سال ۱۳۹۰ یک بهبود ۲۲۷ روزه وجود دارد. این موضوع بیانگر بهبود حجم موجودی کالا در مقایسه با تولید شرکت و استفاده بهینه از موجودی‌ها است. تعدیل این نسبت گویای استفاده بهینه از موجودی کالا در شرکت است. با توجه به مثال بالا شرکت الف موفق شده پتانسیل موجود خود را به بهترین نحو استفاده کند.

۲-نسبت گردش دارایی چیست؟

این نسبت میزان تأثیرگذاری گردش دارایی ها را در کسب درآمد شرکت نشان می‌دهد و بیانگر این است که چگونه دارایی‌های شرکت برای ایجاد درآمد بکار گرفته می‌شود. با مقایسه این نسبت در دوره‌های گذشته می‌توان به این نتیجه رسید که افزایش دارایی‌ها در کسب درآمد بیشتر توسط شرکت، تأثیرگذار بوده است یا خیر.

نحوه محاسبه نسبت گردش دارایی

این نسبت حاصل تقسیم فروش شرکت بر کل دارایی‌های آن است.

مثال: نسبت گردش دارایی های شرکت الف در ۵ سال متوالی به شرح زیر است:

سال مالی	۱۳۹۰	۱۳۹۱	۱۳۹۲	۱۳۹۳	۱۳۹۴
نسبت گردش دارایی	۰٫۴۷	۰٫۵۳	۰٫۵۵	۰٫۷۴	۰٫۹

روند نسبت گردش دارایی ها، فاصله بین فروش و دارایی‌ها را در شرکت الف نشان می‌دهد. با توجه به کم شدن این فاصله می‌توان نتیجه گرفت افزایش مجموع دارایی‌ها (ثابت و جاری) موجب افزایش درآمد شرکت شده است. این موضوع به معنای مدیریت بهینه کل دارایی‌های مجموعه است.

تجزیه و تحلیل نسبت گردش دارایی

بالا بودن نسبت گردش دارایی ها، توانایی شرکت را در استفاده موفق از مجموع دارایی‌ها و امکانات خود نشان می‌دهد.

چنانچه دارایی‌های شرکت افزایش فراوانی داشته باشد اما از طرف دیگر درفروش شرکت رشد چندانی مشاهده نشود، می‌توانیم در مورد فروش و دارایی‌های آن به نتایج زیر دست یابیم:

• افزایش در دارایی‌های جدید بدون برنامه‌ریزی دقیق صورت گرفته است و درنتیجه شرکت دچار تورم در بخش دارایی‌ها شده است.
• شرکت دارای مشکل بازاریابی در فروش محصولات خود است؛ یعنی بازار محصول اشباع‌شده و شرکت باید به دنبال بازارهای جدید باشد.

۳-نسبت گردش دارایی‌های ثابت

این نسبت بیانگر میزان تأثیرگذاری دارایی‌های ثابت شرکت بر کسب درآمد آن است.

نحوه استفاده از نسبت های مالی محاسبه نسبت:

نسبت گردش دارایی‌های ثابت از تقسیم میزان فروش خالص شرکت بر متوسط دارایی‌های ثابت آن، به دست می‌آید.

تجزیه‌وتحلیل نسبت:

بالا بودن نسبت گردش دارایی‌ ثابت نشان می‌دهد شرکت در استفاده از این دسته از دارایی‌های خود به‌عنوان یکی از عوامل تولید، موفق بوده است. از سوی دیگر پایین بودن این نسبت ناشی از سرمایه‌گذاری بیش‌ازحد در دارایی‌های ثابت و پایین بودن درآمد شرکت، نسبت به آن است. این امر می‌تواند به‌منزله عدم کارایی دارایی‌های ثابت شرکت باشد.

مثال: نسبت گردش دارایی‌های ثابت شرکت الف در ۵ سال متوالی به شرح زیر است:

سال مالی	۱۳۹۰	۱۳۹۱	۱۳۹۲	۱۳۹۳	۱۳۹۴
نسبت گردش دارایی‌های ثابت	۸٫۶۸	۷	۶٫۵۵	۴٫۶۳	۶٫۱۸

با توجه به روند کاهشی این نسبت در شرکت فوق، می‌توان گفت کارایی آن در طول سال‌ها برای استفاده از دارایی‌های ثابت به‌عنوان یکی از عوامل تولید کالا، کاسته شده است و شرکت بدون برنامه‌ریزی برای افزایش فروش خود، اقدام به افزایش سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت خود کرده است.

۴-دوره وصول مطالبات

هدف از بررسی مطالبات شرکت، آنالیز کیفی حساب‌ها و اسناد دریافتنی است. نسبت استفاده از نسبت های مالی دوره وصول مطالبات، به دوره زمانی گفته می‌شود که با فرآیند فروش آغاز و تا وصول وجوه مربوطه ادامه می‌یابد.

با بررسی این نسبت درمی‌یابیم شرکت درآمد فروش خود را در چه بازه زمانی به چرخه عملیاتی بازمی‌گرداند.

نحوه محاسبه نسبت:

برای تعیین دوره وصول مطالبات لازم است ابتدا گردش مطالبات را به‌صورت زیر تعیین نماییم:

فرمول گردش مطالبات:

فرمول دوره وصول مطالبات:

تجزیه‌وتحلیل نسبت:

چنانچه دوره وصول مطالبات شرکت کوتاه باشد به این معناست که شرکت برای تأمین اعتبار خود و افزایش سرمایه در گردش، بار مالی کمتری دارد و این امر موجب افزایش درآمد شرکت نیز می‌شود. حال بالا بودن دوره وصول مطالبات بیانگر آن است که شرکت برای فروش کالاهای خود، از شرایط نسیه بسیار زیاد استفاده کرده و یا اینکه برنامه منظمی برای وصول مطالبات خود از بدهکاران ندارد.

دوره وصول مطالبات معیار اندازه‌گیری مدت زمان لازم برای جمع‌آوری وجوه حاصل از فروش به مشتریان است.

مثال: دوره وصول مطالبات شرکت الف در طی ۵ سال، به شرح زیر است:

سال مالی	۱۳۹۰	۱۳۹۱	۱۳۹۲	۱۳۹۳	۱۳۹۴
دوره وصول مطالبات	۲۱۷٫۴۷	۱۵۷٫۰۵	۱۳۱٫۲۱	۹۵٫۵۷	۷۱٫۸۵

همان‌طور که مشاهده می‌شود، دوره بازگرداندن عواید حاصل از فروش شرکت الف، در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۰، ۱۴۵٫۶۲ روز کاهش داشته است. این به معنای بهبود ۶۶٫۹۷ درصدی در این نسبت است.

۵-دوره گردش عملیات

دوره گردش عملیات، دوره‌ای است که طی آن شرکت مواد اولیه را خریداری و کالایی را تولید کرده و به دست مشتری می‌رساند و درنهایت وجه نقد را از وی دریافت می‌کند. به بیان ساده دوره گردش عملیات را بر اساس سایر نسبت‌های فعالیت با مجموع دوره وصول مطالبات و گردش موجودی کالا برابر است.

نحوه محاسبه نسبت:

فرمول دوره گردش عملیات برای محاسبه نسبت دوره گردش عملیات در شرکت‌های غیرتولیدی با شرکت‌های تولیدی متفاوت است.

در شرکت‌های غیر تولیدی:

دوره گردش موجودی کالا+ دوره وصول مطالبات= دوره گردش عملیات

در شرکت‌های تولیدی:

دوره گردش موجودی کالا+ دوره وصول مطالبات+ دوره تولید کالا = دوره گردش عملیات

• دوره تولید کالا: به مدت‌زمانی که مواد اولیه به کالای ساخته‌شده تبدیل می‌شود، دوره تولید گفته می‌شود. به‌عنوان‌ مثال چنانچه دوره تولید کالا در شرکت تولیدی، ۲۲۰ روز باشد یعنی وجوه نقد شرکت به مدت ۲۲۰ روز در پروسه موجودی‌ها، کالای در جریان ساخت و حساب‌های دریافتنی، قرار خواهد گرفت.

تجزیه‌وتحلیل نسبت:

برای تحلیل این نسبت با یک مثال شروع می‌کنیم. فرض کنید دوره گردش عملیات در شرکتی ۹۰ روز است. این یعنی ۹۰ روز طول می‌کشد تا کالاهای خریداری‌شده و موجود در انبار به فروش رسیده و وجوه ناشی از حساب‌های دریافتنی جمع‌آوری و وصول شوند.

شرکتی که دوره گردش عملیات کوتاهی دارد، نیازمند سرمایه در گردش کمتری است. به دلیل اینکه دوره وصول مطالبات پایین‌تری داشته و زمان کمی طول خواهد کشید تا کالای تولیدشده به وجه نقد تبدیل شود. لذا برای بدهی جاری نیاز به افزایش دارایی جاری وجود ندارد.

۶-نسبت موجودی کالا به سرمایه در گردش

همان‌طور که قبلاً گفته‌شده، سرمایه در گردش تفاوت دارایی جاری از بدهی جاری شرکت است. با توجه به اینکه یکی از اجزای تشکیل‌دهنده دارایی جاری موجودی کالا است، نسبت موجودی کالا به سرمایه در گردش نشان‌دهنده آن است که چه مقدار از سرمایه در گردش شرکت را موجودی کالا تشکیل داده است.

نحوه محاسبه نسبت:

برای محاسبه نسبت موجودی کالا به سرمایه در گردش، باید موجودی کالا را بر سرمایه در گردش تقسیم نماییم.

بدهی جاری- دارایی جاری = سرمایه در گردش

تجزیه‌وتحلیل نسبت:

بالا بودن نسبت موجودی کالا به سرمایه در گردش، نشان‌دهنده این است که شرکت در عملیات جاری خود دارای مشکل است. تولید موجودی کالا به معنای تبدیل یک دارایی مولد (جاری) به یک دارایی غیر مولد است و تا زمانی که این دارایی به فروش نرسد و وجوه نقد حاصل از آن به چرخه تولید بازنگردد نمی‌توان از عملیات شرکت انتظار بازدهی داشت. بزرگ بودن این نسبت می‌تواند ناشی از مشکل شرکت در امر فروش و بازاریابی باشد. به عقیده برخی از تحلیلگران حداکثر مناسب برای این نسبت ۸۰ درصد است.

مثال: شرکت الف در مهروموم‌های ۹۰ تا ۹۴ دارای نسبت موجودی کالا به سرمایه گردش به شرح زیر است:

سال مالی	۱۳۹۰	۱۳۹۱	۱۳۹۲	۱۳۹۳	۱۳۹۴
نسبت موجودی کالا به سرمایه در گردش	۲٫۰۱	۲٫۰۶-	۳٫۰۸-	۲٫۸۴	۲٫۱۳-

در بررسی این نسبت در شرکت الف مشاهده می‌کنیم، در برخی از دوره‎‌های مالی به‌عنوان‌مثال سال‌های ۹۱،۹۲ و ۹۳، نسبت مقدار منفی به خود گرفته است. دلیل این امر منفی شدن بخش مخرج کسر است که سرمایه در گردش شرکت را نشان می‌دهد. در سال‌‎های مذکور بدهی‌های جاری بیشتر از دارایی‌های جاری بوده است. منفی شدن مقدار سرمایه در گردش دلایل متعددی دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• شرکت از محل اعتبارات کوتاه‌مدت برای بدست آوردن دارایی غیر جاری استفاده کرده است.
• در دوره‌هایی که نسبت منفی شده است بخشی از بدهی‌های بلندمدت که سررسید شده‌اند، موجب افزایش بدهی جاری شده است.

نکته: هنگامی‌که سرمایه در گردش شرکت مقدار منفی به خود می‌گیرد برای بررسی بهتر وضعیت شرکت بهتر است به ارزیابی نسبت‌های نقدینگی آن در دوره‌های موردنظر بپردازیم.

۷-نسبت گردش سرمایه جاری

سرمایه در گردش بخشی از خالص دارایی‌های جاری است که مستقیم یا غیرمستقیم تسهیلاتی را در چرخه تولید ایجاد می‌کنند.

نسبت گردش سرمایه جاری، تأثیر سرمایه در گردش را در فروش شرکت نشان می‌دهد.

نحوه محاسبه نسبت:

برای محاسبه نسبت گردش سرمایه جاری، باید میزان فروش شرکت را بر سرمایه در گردش آن تقسیم نماییم.

بدهی جاری- دارایی جاری = سرمایه در گردش

تجزیه‌و تحلیل نسبت:

زمانی که نسبت گردش سرمایه جاری در یک شرکت افزایش می‌یابد به ۲ دلیل است؛ یا مخرج کسر این نسبت که نشان‌دهنده سرمایه در گردش است کاهش یافته و یا صورت کسر که نمایانگر فروش است افزایش داشته است. بهتر است این نسبت در کنار نسبت دوره گردش عملیات، مقایسه و ارزیابی شود. از طرف دیگر بهتر است این نسبت در مقایسه با مقادیر خودش استفاده از نسبت های مالی در دوره‌های قبل نیز بررسی شود.

۸-نسبت بازپرداخت دوره بستانکاران

چنانچه قیمت تمام‌شده کالای خریداری‌شده در طی دوره را بر متوسط بستانکاران که برابر است با مجموع حساب‌ها و اسناد پرداختنی ابتدای دوره و انتهای دوره تقسیم بر ۲، تقسیم کنیم عدد به‌دست‌آمده تعداد دفعات پرداخت به بستانکاران را نشان می‌دهد. حال با تقسیم عدد ۳۶۵ بر نتیجه کسب‌شده (تعداد دفعات پرداخت) نسبت دوره بازپرداخت به‌دقت می‌آید.

تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی و ترازنامه

برای تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی مرتبط با ترازنامه، 18 نسبت را برای شرکت پالایش نفت تهران بررسی خواهیم کرد. نماد این شرکت در بورس اوراق بهادار “شتران” است.

کاربرد ترازنامه در تجزیه و تحلیل‌های مالی

تحلیل و بررسی این گزارش یک روش عالی برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی یک شرکت است. یک تحلیلگر به طور کلی می تواند از ترازنامه برای محاسبه نسبت‌های مالی بسیاری استفاده کند که به تعیین چگونگی عملکرد و بهره‌وری یک شرکت کمک می کند.

با استفاده از تجزیه و تحلیل ترازنامه در کنار دو صورت مالی مهم دیگر یعنی صورت حساب سود و زیان و صورت جریانات نقدی می‌توان تصوری کامل از نحوه عملکرد و سلامت یک شرکت تهیه کرد. چهار برداشت مهم و کلیدی که از ترازنامه دریافت می‌شود، به صورت زیر است:

1- نقدینگی

مقایسه دارایی‌های جاری یک شرکت با بدهی‌های جاری ان تصویری از نقدینگی شرکت ارائه می‌دهد. دارایی‌های جاری بایستی بیشتر از بدهی‌های جاری باشد تا شرکت بتواند تعهدات کوتاه مدت خود را پوشش دهد. نسبت فعلی و نسبت سریع نمونه هایی از معیارهای مالی نقدینگی هستند.

2- اهرم

با بررسی ساختار تامین مالی یک شرکت، می‌توان میزان درجه اهرم ان شرکت را محاسبه کرد. این معیار نشان می‌دهد که شرکت چه میزان ریسک مالی متحمل شده‌است. مقایسه بدهی با سهام و بدهی با کل سرمایه روش‌های متداول ارزیابی اهرم در ترازنامه است.

3-کارآیی

با استفاده از تلفیق نتایج حاصل از استفاده از نسبت های مالی صورت حساب سود و زیان و ترازنامه می‌توان میزان استفاده یک شرکت از دارایی‌های خود را ارزیابی کرد. به عنوان مثال، تقسیم درآمد به دارایی‌های ثابت نسبت گردش مالی دارایی‌ها را محاسبه می کند و میزان موثر تبدیل دارایی‌های یک شرکت به درامد را بیان می‌کند. علاوه بر این، می‌توان با بررسی چرخه سرمایه در گردش یک شرکت قدرت مدریت شرکت در کوتاه مدت را تحلیل کرد.

4- نرخ بازده

از ترازنامه می‌توان برای ارزیابی میزان سوداوری شرکت استفاده کرد. به عنوان مثال، تقسیم درآمد خالص به سرمایه سهامداران ، بازده سهام (ROE) و تقسیم درآمد خالص به کل دارایی‌ها بازده دارایی‌ها (ROA) را مشخص می‌کند. این دو شاخص در تحلیل وضعیت شرکت بسیار مهم و تاثیر گذار هستند و تحلیل دوپونت را بیان می‌کنند.

بررسی یک ترازنامه

در این بخش ترازنامه شرکت پالایش نفت تهران در دوره منتهی به سال 1397 و 1396 بررسی و تجزیه و تحلیلی می‌شوند. همچنین با بررسی شاخص‌های مهم مطرح شده وضعیت کلی شرکت و روند پیش روی ان ترسیم می‌گردد.

با توجه به ترازنامه ترسیم شده برای سال‌های 97 و 96 برقراری معادله ترازنامه در استفاده از نسبت های مالی این صورت قایل مشاهده است. به این صورت که در هر دو سال جمع کل دارایی‌ها با مجموع کل بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام برابر است. در ادامه تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی ترازنامه شتران را در سال 96 و 97 بررسی خواهیم کرد.

تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی ترازنامه

در ادامه برخی از نسبت‌های مالی مربوط به ترازنامه برای این شرکت محاسبه و تفسیر شده است.

1) نسبت جاری

معرفی نسبت: نسبت جاری نشان دهنده توان شرکت در پرداخت‌های کوتاه مدت و سریع است این نسبت مورد علاقه تامین کنندگان و وام دهنگان کوتاه مدت است.

تحلیل نسبت برای شرکت: برای شرکت شتران به دلیل اینکه نسبت جاری آن نصف شده است توان پرداخت بدهی‌های کوتاه مدت (تامین کنندگان مواد اولیه) تقریبا نصف شده است یعنی در سال 97، می‌تواند به تعداد 1.88 بار بدهی‌های خود را پوشش دهد.

2) نسبت انی

معرفی نسبت:
مفهوم نسبت آنی مانند نسبت جاری است با این تفاوت که در نسبت آنی موجودی کالا حذف شده است و در نتیجه بیانگر قدرت پرداخت آنی شرکت است.

تحلیل نسبت برای شرکت:
نسبت آنی شرکت شتران در سال 97 نسبت 96 کاهش یافته است که نشانگر کاهش قدرت پرداخت آنی بدهی های جاری شرکت است

3) نسبت نقد

معرفی نسبت:
نسبت نقد نشان دهنده توانایی شرکت در پرداخت بسیار بسیار کوتاه مدت مطالبات جاری است.

تحلیل نسبت برای شرکت:
شرکت شتران در سال 96، از نسبت نقد بالایی برخوردار بوده است اما از سال 96 تا 97 با کاهش ملموس نسبت نقد مواجه شده است.

4) نسبت سرمایه در گردش خالص

معرفی نسبت:
با توجه به اینکه این نسبت سرمایه در گردش خالص به کل دارایی ها را نشان می‌دهد معیاری برای نقدینگی محسوب می شود

تحلیل نسبت برای شرکت:
در شرکت شتران کاهشی 0.03 در سال 97 نسبت به 96 داشته است که به معنی کاهش نقدینگی شرکت است.

5) دوره استقامت

معرفی نسبت:
این نسبت بیانگر ان است که در صورت کاهش بسیار زیاد جریانات نقدی شرکت تا چه مدت می‌تواند به حیات خود (با صرف دارای‌های جاری) ادامه دهد.

تحلیل نسبت برای شرکت:
دوره استقامت شتران از 3.5 روز در سال 96 درصد با رشدی 7 برابری به 26 روز در سال رسیده است که نشان از استقامت بالاتر و البته محافظکار تر شدن شرکت است.

6) نسبت بدهی

معرفی نسبت:
این نسبت نشان دهنده ساختار سرمایه شرکت بوده و درجه اهرام را در تصمیمات مالی نشان می‌دهد.

تحلیل نسبت برای شرکت:
در شرکت شتران با افزایش 10% سهم بدهی در ساختار سرمایه نسبت به سال گذشته توازنی میان سرمایه صاحبان سهام و سرمایه وام دهندگان ایجاد کرده است.

7) ضریب مالکانه

معرفی نسبت:
یعنی به ازای هر واحد سهم چقدر دارایی وجود دارد. افزایش این نسبت به معنی افزایش دارایی‌ها نسبت به سرمایه است.

تحلیل نسبت برای شرکت:
این نسبت برای شرکت شتران افزایش یافته است که بدلیل افزایش در مقدار دارایی‌ها است.

8) نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام

معرفی نسبت:
این نسبت نیز مانند ضریب مالکانه بر این تعریف دلالت دارد که به ازای هر سهم چقدر بدهی وجود دارد.

تحلیل نسبت برای شرکت:
با توجه به این نسبت در می‌یابیم که افزایش ضریب مالکانه شرکت شتران بدلیل افزایش در بدهی‌های این شرکت بوده است.

9) نسبت بدهی بلند مدت

معرفی نسبت:
بدلیل توجه بیشتر تحلیلگران به بدهی‌های بلند مدت این نسبت بدست می‌آید و همچنین حجم حساب‌های پرداختنی بیشتر منعکس کننده رویه معاملات آن شرکت است.

تحلیل نسبت برای شرکت:
این نسبت برای شرکت شتران کاهش یافته که بدلیل افزایش در حقوق صاحبان سهام بوده است و باعث کاهش این نسبت شده ولی در مقدار بدهی تغییری ایجاد نگردیده است.

10) نسبت دفعات پوشش بهره

معرفی نسبت:
توانایی شرکت برای پوشش دادن هزینه بهره را نشان می‌دهد.

شتران 96 = 68.77 و شتران 97= 1428

تحلیل نسبت برای شرکت:
همانطور که ملاحظه می‌شود توانایی شرکت شتران در پوشش بهره در سال 97 نسبت به سال 96 بسیار زیاد افزایش یافته است. و توانایی بالای خود را در تعداد دفعات پوشش هزینه بهره خود نشان می‌دهد.

11) گردش موجودی کالا

معرفی نسبت:
عدد حاصل از این نسبت بیانگر این است که شرکت چند بار موجودی خود را به فروش رسانده است؛ هرچه این نسبت بزرگ تر باشد مدیریت موجودی کالا، کارایی بیشتری داشته است.

شتران 96 = 14.87 و شتران 97= 8.07

تحلیل نسبت برای شرکت:
در سال 97 این نسبت کاهش یافته که علت این کاهش افزایش زیاد میانگین موجودی کالا است.

12) متوسط دوره گردش موجودی کالا

معرفی نسبت:
این نسبت بیانگر مدتی است که طی آن موجودی کالای شرکت به فروش می‌رسد.
در صنعت میانگین این عدد برابر 91 روز است.
این عدد هرچه از میزان بهینه بیشتر باشد هزینه های نگهداری و انبار افزایش می‌ابد.

شتران 96 = 24.55 و شتران 97= 45.24

تحلیل نسبت برای شرکت:
در سال 97 این نسبت افزایش یافته که علت این افزایش، افزایش زیاد میانگین موجودی کالا است و نیز کاهش سرعت فروش است.

13) میانگین موجودی کالا

معرفی نسبت:
این نسبت برابر میانگین موجودی ابتدا و انتهای دوره است و هر چه بیشتر باشد هزینه های انبار داری افزایش می‌ابد.

شتران 96 = 8967.5 و شتران 97= 13691.3

تحلیل نسبت برای شرکت:
میانگین موجودی کالا در شتران افزایش دو برابری داشته که باعث افزایش هزینه‌های انبار داری شده است.

14) گردش حساب‌های دریافتنی

معرفی نسبت:
این نسبت نشان دهنده سرعت وصول مطالبات از مشتریان است و مقدار ان نشان دهنده این است که شرکت چند بار در سال مطالبات خود را وصول کرده است.

شتران 96 = 17.02 و شتران 97= 9.04

تحلیل نسبت برای شرکت:
دفعات وصول مطالبات در شرکت شتران کاهش محسوس 50% داشته است و نسبت به سال گذشته دچار افت گردیده‌ است.

15) متوسط دوره وصول مطالبات

معرفی نسبت:
این نسبت با تبدیل تعداد دفعات وصول مطالبات به روز درک بهتری از این نسبت ارائه داده است.

شتران 96 = 21.4 و شتران 97= 40.23

تحلیل نسبت برای شرکت:
مطابق نتایج شرکت شتران در سال 96 هر 20 روز مطالبات خود را وصول کرده است اما در سال 97 این زمان به 40 روز افزایش پیدا کرده است.

16) گردش سرمایه در گردش خالص

معرفی نسبت:
اگر دارائى‌هاى جارى از بدهى‌هاى جارى بيشتر شود، سرمايه در گردش خالص مثبت خواهد شد.
اگر دارائى‌هاى جارى يا بدهى‌هاى جارى مساوى شود سرمايه در گردش خالص صفرخواهد شد.

شتران 96 = 12.20 و شتران 97= 7.87

تحلیل نسبت برای شرکت:
نسبت دارایی جاری شرکت به بدهی جاری آن کاهش یافته است . این کاهش نشان دهنده استفاده از اهرم بدهی است.

17) گردش دارایی

معرفی نسبت:
گردش دارایی‌ها، راندمان شرکت در استفاده از دارایی‌ها، در جهت فروش یا کسب درآمد را اندازه‌گیری می‌کند. همچنین استراتژی قیمت گذاری شرکت را نیز نشان می‌دهد. شرکت‌ها با حاشیه سود کم، تمایل دارند گردش دارایی‌های بالایی داشته باشند. در حالی که شرکت‌ها با حاشیه سود بالا، معمولاً گردش دارایی‌های کمی دارند.

تحلیل نسبت برای شرکت:
شرکت شتران که دارای حاشیه سود خالص کمتری است، دارای گردش دارایی بیشتری است. که منطقی بوده و با افزایش حاشیه سود، کاهش یافته است.

18) حاشیه سود خالص

معرفی نسبت:
درصد حاشیه سود خالص شرکت نشان دهنده این است که از هر ۱ تومان فروش شرکت چه مقدار آن به سود خالص تبدیل شده است. به عنوان مثال اگر حاشیه سود خالص شرکت ۲۵ درصد باشد یعنی از هر ۱۰۰ تومان فروش شرکت ۲۵ تومان آن به سود خالص تبدیل شده است.

استفاده از نسبت های مالی

شتران 96 = 0.043 و شتران 97= 0.08

تحلیل نسبت برای شرکت:
حاشیه سود خالص شتران بسیار کم بوده که برای سال 97 این درصد مقدار اندکی افزایش یافته اما باز هم به 10% نمی‌رسد.

تحلیل دوپونت:

با توجه به مقادیر به دست امده ROE شرکت در دو سال پیاپی نرخ بازده حقوق صاحبان سهام افزایشی به میزان 0.15 داشته است با بررسی سه نسبت دخیل در ROE مشخص می‌گردد که این افزایش بازده ناشی از افزایش ضریب مالکانه و حاشیه سود است. افزایش ضریب مالکانه به این علت بوده است که شرکت در سال 1397 اقدام به افزایش وام و بدهی و تغیر در ترکیب ساختار سرمایه نمود که این مهم باعث افزایش ضریب مالکانه و در نتیجه افزایش بازده سهام گردید.

در رابطه با حاشیه سود نیز به علت افزایش 30 درصدی درامدهای عملیاتی این نسبت افزایش یافته و باعث افزایش ROE گردیده است. البته در این میان با کاهش گردش دارایی‌ها (که نشان دهنده کاهش کارایی دارایی در تحصیل سود است) مقدار از بهبود دو نسبت افزایشی دیگر کاسته است اما در کل با افزایش بازده سهام رو به رو بوده ‌است.

تحلیلی نهایی شرکت

توجه به مقادیر حاصله از نسبت‌های مالی و با استفاده از صورت‌های مالی استاندارد شده شرکت پالایش نفت تهران در سال 97 نسبت به سال 96 دچار افت وضعیتی در اکثر نسبت های یاد شده گردیده است. می توان این افول و پس رفت را تا حدودی ناشی از وضعیت صنعت پتروشیمی کشور با توجه به اوضاع حاکم بر بازار نفت و پتروشیمی ایران دانست البته در برخی موارد با تغییر سیاست‌های شرکت نیز تغییراتی در نسبت‌ها روی داده است. با توجه به تحلیل دوپونت صورت گرفته در پتروشیمی تهران افزایشی 0.15 در بازده حقوق صاحبان سهام داشته است که نشان از افزایش ارزش دارایی‌های صاحبان بوده است.

در مبحث مربوط به نرخ رشد نیز شرکت شتران نیز می تواند با استفاده از دارایی ها و بدهی های موجود و عدم تغییر در نسبت انباشته سود 43 درصدی داشته باشد.

دانلود پروپوزال مطالعه ای بر شاخص های گزینش نسبت های مالی برای پیش بینی بحران های تجاری

مطالعه ای بر شاخص های گزینش نسبت های مالی برای پیش بینی بحران های تجاری (مطالعه موردی: شرکت های بورس تهران)

A Study on the Indicators of Financial Ratios Selection for Business Crisis Prediction (Case Study: Tehran Stock Exchange Companies)

سفارش پاورپوینت این پروپوزال

1. بیان مساله 2. اهمیت و ضرورت تحقیق 3. پیشینه تحقیق 4. اهداف تحقیق 5. فرضیه های تحقیق 6. مدل تحقیق 7. سوالات تحقیق 8. تعریف واژگان و اصطلاحات فنی و تخصصی 9. بیان جنبه نوآوری تحقیق 10. روش تحقیق 11. منابع فارسی و انگلیسی

این پروپوزال دارای یک مقاله بیس نیز می باشد که در انتهای همین صفحه می توانید به طور رایگان، اقدام به مشاهده و دریافت آن نمایید.

پیش بینی مالی، مسئله ای چالش برانگیز است که مطالعات گسترده ای در دهه های گذشته روی آن انجام گرفته است. ظهور و رخداد اخیر بحران های مالی شرکتی در سراسر جهان، نیاز به اصلاح معماری مالی موجود را بیشتر کرده است. عموماً این باور وجود دارد که علائم و هشدارها را بتوان قبل از مواجهه با مشکل یا بحران مالی، مشاهده نمود. هدف کلی پیش بینی بحران تجاری، ایجاد مدل هایی است که بتواند دانش ارزیابی ریسک را از مشاهدات استفاده از نسبت های مالی گذشته استخراج کند و ریسک بحران تجاری شرکت ها را با حیطه گسترده تری ارزیابی کند. سیاست های معماری مالی بین المللی جدید، به صورت پیش گیری از بحران، پیش بینی بحران و مدیریت بحران مشخص شده اند. شاخص های مالی توسط پژوهشگران به عنوان مبنای اصلی پیش بینی مشکل مالی و بحران های تجاری در نظر گرفته شده اند، درحالی که روش های معمول دیگر شامل تحلیل گروه همتا، سیستم های ارزیابی ریسک جامع و مدل های آماری و اقتصاد سنجی می باشند. دو عامل عمده وجود دارند که بر پیش بینی مشکل مالی تاثیر می گذارند. اولین مورد اینکه، استفاده از ویژگی های مالی مختلف برای پیش بینی می تواند باعث بدست آمدن نتایج پیش بینی مختلف شوند. اکثر ویژگی ها بر نسبت های مالی، مانند کفایت سرمایه درازمدت، نسبت فعلی، گردش موجودی، EPS و پایداری پوشش بدهی، گردش دارایی ثابت، نرخ رشد سود، درآمد به ازای هر سهم، نرخ رشد سود خالص قبل از مالیات و پس از مالیات و غیره تاکید دارند. در این راستا، نسبت های مالی مختلفی مانند فروش به دارایی کل و نسبت بدهی مورد بررسی محققین قرار گرفته اند. ویژگی مالی استفاده شده برای متمایز سازی شرکت ها، مقداری تغییرات از خود نشان می دهد، زیرا جهت ها و قابلیت های پیش بینی مختلف را با توجه به نسبت های مالی، همراه با نتایج متناقض، پیش بینی می کنند و در نتیجه پیش بینی های بسیار متنوع و متفاوت حاصل می کنند.

این پروپوزال نیز با تاکید بر کاربرد نسبت های مالی در پیش بینی بحران های کسب و کار، برای پایان نامه ای تحت همین عنوان در مقطع کارشناسی ارشد آماده شده است. ساختارهای عمده پروپوزال نویسی از جمله مدل مفهومی، ابزارهای تحلیل داده ها و جامعه آماری، در این پروپوزال رعایت شده اند. مطالعه این محصول می تواند زمینه ساز ایده های پژوهشی جدیدی برای محققین علاقه مند به حوزه های اقتصاد و حسابداری باشد. همچنین مطالعه پروپوزال های مختلف می تواند ابزار مناسبی برای دانشجویان در راستای آشنایی بیشتر با چارچوب های یک پروپوزال استاندارد باشد.

این پروپوزال در محیط ورد (WORD) آماده شده و قابل ویرایش می باشد و در زیر نیز بخشی از آن و نیز فایل مقاله بیس قرار داده شده است:

نسبت قیمت به فروش چگونه به سهام‌داران کمک می‌کند؟/ مزیت‌های استفاده از P/S

یکی از ابزارهای مالی که می‌تواند به سهامداران جهت انجام معاملات درست و قابل پیش بینی کمک کند، ابزار نسبت قیمت به فروش P/S است که چند روزی است توسط سازمان بورس به صفحه هر نماد در سایت بورس وارد شده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، تحلیل پذیری بازار سرمایه در هر برهه‌ای از زمان می‌تواند به سهامداران جهت انتخاب درست سهم کمک قابل توجهی بکند. موارد زیادی هم در مباحث تحلیل تکنیکال و هم در مباحث تحلیل بنیادی وجود دارد که می‌تواند به مشخص شدن وضعیت فعلی و آینده سهم کمک کرده و چراغ راهی برای معامله گران استفاده از نسبت های مالی باشد. به عبارت دیگر، نسبت‌‌های مالی مقادیری عددی هستند که با هدف به ‌دست آوردن اطلاعات معنادار از صورت‌های مالی یک شرکت استخراج می‌شوند.

یکی از مواردی که می‌تواند در تحلیل هر سهم مورد استفاده قرار بگیرد، نسبت قیمت به فروش (P/S) است. این نسبت یکی از مهمترین مولفه‌‌هایی است که در سنجش وضعیت بنیادی یک شرکت مورد استفاده تحلیلگران قرار می‌گیرد. این نسبت، کمک شایانی در سنجش روند شرکت در میزان تولید و فروش می‌کند. اساسا برای سهامداران، تعیین این که سهام، بالاتر و یا پائین تر از ارزش ذاتی خود قیمت گذاری شده و در نسبت بالا و یا در نسبت پائین در حال معامله هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

کارشناسان معتقدند رشد فروش ثابت و قوی وسیل‌ای برای رشد شرکت است، بدین معنی که رشد شرکت باید از رشد فروش آغاز شود. در شرکت ‌هایی که زیان و یا جریان نقدی منفی دارند و یا در شرکت‌های رشد یافته سیکلی و با سود نزدیک به صفر، این نسبت می‌تواند کمک بیشتری برای داشتن برآورد صحیح نسبت به شرکت به سهامداران بکند.

* شیوه محاسبه نسبت قیمت به فروش

P/S از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول، قیمت است. برای این منظور می ‌توانید از قیمت پایانی یا قیمت آخرین معامله استفاده کنید. بخش دوم، فروش شرکت به ازای هر سهم خواهد بود. برای این کار لازم است میزان فروش کل شرکت (به ریال) بر تعداد سهم‌ های شرکت تقسیم شود.

* با P/S چگونه تحلیل کنیم؟

نسبت P/S یک شرکت کاملا مرتبط با میزان حاشیه سود شرکت است. هر چه حاشیه سود یک شرکت بزرگ ‌تر باشد نسبت P/ S شرکت نیز افزایش پیدا می ‌کند. به همین دلیل این نسبت صنعت به صنعت متغیر است. P/ S در صنایع خدماتی بسیار بیشتر از صنایع تولیدی است؛ زیرا حاشیه سود در صنایع خدماتی به دلیل کم بودن هزینه‌‌های سربار، بسیار بیشتر از صنایع تولیدی است.

* مزیت های P/S بر سایر ابزارهای تحلیلگری

یکی از اصلی ‌ترین و مهم‌ ترین مزایای استفاده از این نسبت، سخت بودن دستکاری میزان فروش نسبت به دستکاری سود حاصل شرکت در صورت‌ های مالی است. چون میزان فروش صرفا از قرارداد‌های فروش شرکت به دست می‌‌آید و این در حالی است که محاسبه میزان سود در گرو دخیل کردن چند پارامتر و صورت مالی مختلف است.

به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد با توجه به امکان دستکاری کمتر فروش نسبت به سود و همچنین پایداری بیشتر فروش نسبت به سود و جریان نقدی، محاسبه این نسبت می‌‌تواند دقت تحلیل و ارزیابی شرکت مورد نظر را افزایش دهد.

از دیگر سو، یک سرمایه‌گذار باید ارزش واقعی شرکت و قیمت سهام آن را بداند تا بتواند با قیمت فعلی آن سهم در تابلو معاملات مقایسه کند و در نهایت تصمیم ورود به سهم و یا خروج از سهم را با خیالی آسوده تر اتخاذ کند. سرمایه گذار باید اطلاعات بنیادی شرکت و صورت های مالی میان دوره ای که در سامانه کدال منتشر می‌شود را بررسی کند و ببیند اصلا سهم ارزش خرید دارد یا نه؛ اصلا عملکرد شرکت در سال گذشته چگونه بوده است و یا شرکت برای سال جاری و یا آینده چه برنامه ای دارد و بعد وارد سهم شود؛ یکی از ابزارهایی که می تواند این تحلیل را به سهامداران ارائه کند، نسبت P/S است. زیرا میزان فروش شرکت در آن لحاظ شده و افراد می توانند بر اساس آن تصمیم به معامله بگیرند.

نسبت جاری و آنی چیست و چه کاربردی دارد؟

افرادی که در بورس فعالیت می کنند، برای سرمایه گذاری های هوشمندانه تر و بهتر روش های زیادی برای تحلیل های بازار دارند، اما یکی از راه های تحلیل در بازار بورس، بررسی صورت های مالی شرکت ها است.

برای بررسی مالی شرکت ها هم باید افراد از یکسری اطلاعات مالی آگاه باشند مانند نسبت های مالی. با بررسی نسبت های مالی، سرمایه گذاران می توانند از ثبات و وضعیت بازپرداخت ها و روند مالی شرکت ها مطلع شوند. یکی از این نسبت های مالی، نسبت های نقدینگی است که به دو بخش نسبت آنی و نسبت جاری تقسیم می شود. در این گزارش به طور مفصل درباره این دو نسبت توضیح می دهیم.

نسبت نقدینگی

در ابتدا بهتر است یک توضیح کوتاهی درباره نسبت نقدینگی بدهیم. نسبت نقدینگی (Liquidity Ratio) یکی از نسبت های مالی است که از نسبت دارایی های نقد به بدهی های جاری به دست می آید که البته این نسبت نقدینگی به دو بخش نسبت آنی و نسبت جاری تقسیم می شود.

با تحلیل نسبت های نقدینگی می توانید توانایی شرکت در بازپرداخت بدهی ها و توانایی عمل کردن به تعهدات کوتاه مدت یک شرکت مطلع شوید.

• نسبت جاری: نسبت جاری (Current ratio) یکی از نسبت های مالی در بخش نسبت های نقدینگی است که از تقسیم دارایی های جاری بر بدهی های جاری به دست می آید. این نسبت میزان توانایی شرکت در بازپرداخت بدهی‌های کوتاه مدت را به شما می گوید. عددی که از عملیات نسبت جاری به دست می آید باید نزدیک به عدد 1 باشد، اگر این عدد خیلی کم تر از یک باشد نشان دهنده این است که شرکت در بازپرداخت بدهی های خود ممکن است به مشکل بخورد و اگر همین امروز شرکت بخواهد بدهی های خود را پرداخت کند، توانایی انجام این کار را ندارد، البته این به معنای ورشکستگی شرکت نیست، بلکه این نسبت ها فقط می تواند اطلاع دهنده وضعیت شرکت به سهامداران باشد. بالا بودن نسبت جاری نشان دهنده توانایی شرکت در بازپرداخت بدهی ها دارد. اما بالا بودن بیش از حد نسبت جاری هم نشان دهنده درست کنترل نکردن نقدینگی شرکت است و از این موضوع اطلاع می دهد که در شرکت از نقدینگی ها به شکل درستی برای سودآوری استفاده نمی شود و میزان نقدینگی شرکت بسیار بالا است.

• نسبت آنی: نسبت آنی(Quick Ratio) از دیگر نسبت های مالی در بخش نقدینگی است. این استفاده از نسبت های مالی نسبت از تقسیم دارایی های جاری (بدون در نظر گرفتن موجودی کالا و پیش پرداخت ها) بر بدهی های جاری بدست می آید. این نسبت که سختگیرانه‌تر و محتاطانه‌تر نسبت به توانایی شرکت برای عمل کردن به تعهدات کوتاه مدت نگاه می کند و فقط با در نظر گرفتن دارایی هایی که قدرت نقدشوندگی سریع تری دارند، شرکت را مورد بررسی قرار می دهد. اگر نسبت آنی نزدیک به یک باشد نشان دهنده وضعیت مناسب شرکت در بازپرداخت بدهی های کوتاه مدت است، اگر کمتر از یک باشد نشان از وضعیت نگران کننده و عدم توانایی بازپرداخت سریع بدهی ها را نشان می دهد.

اما بالا بودن عدد نسبت آنی نشان دهنده‌ی دو موضوع است: 1) نقدینگی بالا در شرکت و یا زیاد از حد بودن میزان مطالبات. 2) اطمینان خاطر دادن به بستانکاران برای توانایی بازپرداخت بدهی هایشان. که باز هم این دو مورد نشان از ضعف مدیریتی شرکت در استفاده از منابع نقدی است.

تجزیه دو نسبت مالی در کنار یکدیگر

تحلیلگران بازار بورس با استفاده از این دو نسبت و تحلیل فاصله این دو نسبت می توانند از روند شرکت در طول چند سال مطلع شوند. اگر فاصله دو نسبت آنی و جاری در چند سال به یک اندازه و نزدیک به یکدیگر باشد نشان دهنده ثبات شرکت است. اما اگر این فاصله هر ساله بیشتر شده باشد نشان دهنده ی این است که یا شرکت موجودی کالای در انبار زیاد دارد که این امر از فروش ضعیف شرکت خبر می دهد. اگر فاصله نسبت آنی و جاری طی سال ها به هم نزدیک شود، به شکلی که نسبت آنی کمتر از نسبت جاری شود نشان دهنده هماهنگ نبودن میزان تولید با موجودی های اولیه است.

بهترین حالت برای یک شرکت از نظر تحلیل نسبت های نقدینگی، برخورداری از یک ثبات نسبی در در طول چند سال است.