سهام عادی چیست؟

انیگما بزرگ‌ترین مرجع تحلیل بنیادی بورس ايران شما می‌توانید با ثبت‌نام در سایت انیگما و خرید محصول بنیادی به بروزترین تحلیل بنیادی شرکت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری دسترسی داشته باشید.

سهام عادی چیست ؟

سهام جمع بستن واژه سهم می باشد همچنین می توان گفت که سهام نوعی اوراق بهادار به شمار می رود در هر شرکت سهامی خاص یا عام به قسمت هایی برابر تقسیم می شود و هر یک از این قسمت ها سهام نام دارد تقسیم بندی سهام به بدین شکل است که از نظر شکل با عنوان سهام بانام و بی نام , از نظر حقوقی دارنده سهام عادی و ممتازهمچنین از لحاظ ماهیت نیز با عنوان سهام نقدی و غیر نقدی تقسیم می شوند اما آنچه قرار است به آن بپردازیم سهام های عادی می باشد , سهام عادی سند و مدرکی است که نشان می سهام عادی چیست؟ دهد سرمایه گذار صاحب درصدی مشخص از یک شرکت می باشد علاوه بر درصدی از سود به صاحبان این نوع سهام مزایایی تعلق خواهد گرفت . بازرگانی امین ارائه کننده خدمات فاکتور رسمی شما را همراهی میکند با :

• سهام عادی چه ویژگی و چه امتیازاتی دارد ؟
• ارزش سهام عادی معمولا مبتنی بر کدام عامل است ؟
• مقایسه سهام ممتاز با سهام عادی
• سهام خزانه چیست ؟

صدور فاکتور رسمی سهام عادی چیست؟ دارایی

سهام عادی چه ویژگی و امتیازهایی دارد ؟

• صاحبان سهام عادی می توانند سود سهام را دریافت نمایند .
• می توانند در مجامع عمومی و فوق العاده رای دهند .
• حق خرید سهام جدید را دارا می باشند .
• می توانند در قبال فعالیت های شرکت اطلاع و آگاهی داشته باشند .
• دارندگان این نوع سهام به نوعی مالکان شرکت محسوب می شوند .
• فعالیت های مربوط به سهام عادی چیست؟ شرکت در اختیار مدیران است اما دارندگان سهام می توانند با رای خود در تصمیم گیری ها دخالت داشته باشند .
• مسولیت دارندگان سهام به میزان سرمایه آن ها در شرکت می باشد .
• در این نوع صاحبان سهام می توانند سهام خود را خرید و فروش و یا انتقال دهند .

ارزش سهام عادی معمولا مبتنی بر کدام عامل است ؟

برای محاسبه ارزش ذاتی سهام عادی روش های مختلفی وجود دارد که این روش ها شامل ؛ میزان سود تقسیمی هر سهم , زمان دریافت سود تقسیمی و نحوه تغییر قیمت سهام در بازار می باشد ارزش ذاتی این نوع سهام جمع ارزش فعلی جریانات نقدی آینده که بر اساس نرخ بازده مورد توقع مالک سهم محاسبه می شود یعنی سود سهام سالانه پرداخت می شود , پرداخت اولین سود یکسال پس از خرید سهام بوده و فروش سهام در پایان سال صورت می گیرد .

مقایسه سهام ممتاز و عادی با یگدیگر

در صورتی که شرکتی منحل شود و مبنی بر این گرفته شود که دارایی های باقی مانده شرکت بین مالکان سهام توزیع شود حق تقدم با دارندگان سهام ممتاز می باشد که این از معایب سهام های عادی به شمار می رود در تفاوت های این دو با یکدیگر باید گفت که به عنوان مثال صاحبان سهام ممتاز در دریافت سود در اولویت هستند یعنی در ابتدا باید سود سال های گذشته و سال جاری دارندگان سهام ممتاز پرداخت شود و پس از آن سود دارندگان سهام های عادی تقسیم میشود در سهام ممتاز سود به صورت ثابت پرداخت می شود و در صورتی که شرکت نتواند سود را پرداخت کند این سود انباشته شده و در سال آتی پرداخت می شود .از دیگرمعایب سهام عادی این است که غالبا سود آن از سهام ممتاز کمتر است .

سهام خزانه چیست ؟

سهام خزانه شامل سهام ممتاز و عادی یک شرکت سهامی بوده که از طریق همان شرکت دوباره خریداری می شود یعنی شرکت سهام خریداری شده خود را در بورس مجددا خریداری می کند طبق استانداردهای حسابداری سهام خزانه یک دارایی به شما نمی آید و سود خرید و فروش آن میان سهامداران توزیع نمی شود همچنین از حقوقی مانند حق رای سود سهام برخوردار نمی باشد .

سهام ممتاز در مقابل سهام عادی، تفاوت چیست؟

شرکتهای محدود باید حداقل یک سهامدار داشته باشند. برای بسیاری از مشاغل کوچک تنها سهامداران آن مدیران آن هستند. با این وجود امکان خرید سهام در شرکت های دیگر و بهره مندی از بخشی از سود آن وجود دارد. هنگام خرید سهام عدالت در یک شرکت می توانید این سهام را از دو دسته متمایز خریداری کنید: سهام عادی و سهام ممتاز. مزایا و معایبی برای هر یک وجود دارد که در زیر با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار می گیرد.

به عبارت دیگر:

سهام به طور کلی دارای دو نوع است که به عنوان "سهام عادی" و "سهام ممتاز" شناخته می شوند. سهام عادی و سهام ممتاز براساس ویژگی ها، مزایا و حقوقی که به دارندگان این سهام ارائه می دهند از یکدیگر تمایز دارند.

سهام عادی

سهام عادی به دارندگان حق رای دادن در جلسات و همچنین گرفتن سود از سود شرکت را می دهد. حقوق رأی گیری به این معنی است که شما در مورد مسائلی مانند حقوق و جهت آینده شغلی حرفی برای گفتن دارید. اگرچه هنگام پرداخت سود حق تقسیم سود دارید، اما در صورت خلاف تصمیم گیری، شرکت ها موظف به توزیع آنها نیستند. این ممکن است به این دلیل باشد که سود کمتر از حد انتظار است، یا به این دلیل تصمیم گرفته شده است که این سودها باید مستقیماً به تجارت برگردانده شوند تا در عوض رشد بیشتری داشته باشند.

سهامدارانی که سهام عادی دارند، نشان می دهند که آنها بر اساس مقدار سهامی که متعلق به آنها بوده در شرکت مالکیت دارند.

به عنوان مثال، اگر 30 سهام از 100 سهام شرکتی را خریداری کرده باشید، به این معنی است که 30٪ سهام شرکت را در اختیار داشته اید.

همانطور که گفتیم: سهام عادی دارای حق رأی است. سهامداران از برخی امتیازات برای گرفتن حق رأی در مجمع عمومی برخوردارند. آنها می توانند مدیران و حسابرسان شرکت را منصوب یا برکنار کنند. هر یک از سهامداران حق دارند سودهایی را که شرکت به دست می آورد و همچنین سود سهام را بدست آورند.

سهامداران عادی در صورت سودآوری شرکت حق دریافت سود سهام را دارند. سود سهام پرداختی توسط شرکت ثابت نیست. معمولاً وقتی شرکتی تازه کار خود را شروع می کند، سود سهام را پرداخت نمی کنند و کل پول به دست آمده برای توسعه بیشتر در تجارت سرمایه گذاری می شود. بعضی اوقات، تنها پس از پرداخت تمام بدهی ها، سود سهام به سهامداران پرداخت می شود. از سهام عادی چیست؟ آنها به عنوان "صاحبان باقیمانده" یاد می شود. آنها آنچه را که پس از ادعاهای دیگر در مورد درآمد و دارایی شرکت تسویه شده باقی مانده است دریافت کردند. با این وجود سهامداران سهام حقوقی برای دریافت سود معوقه سالهای گذشته ندارند.

در صورت انحلال شرکت، شرکت باید هزینه ها، دستمزدها، کمک های قانونی و مالیات را که ابتدا توسط بستانکاران خود دنبال می شود، پرداخت کند. هر سرمایه ای که پس از پرداخت طلبکاران باقی بماند، سپس به سهامداران اختصاص می یابد. سهامداران عادی پس از پرداخت سهامداران ترجیحی ، سهام خود را دریافت می کنند.

وقتی نوبت به بازخرید می رسد، سهام عادی توسط شرکت قابل بازخرید نیست. سهام عادی نیز نمی تواند به سهام ممتاز تبدیل شود.

سهام ممتاز

سهام ممتاز فاقد حق رأی است اما در هنگام دریافت سود سهام نسبت به سهامداران عادی مزیتی ایجاد می کند. پرداخت سود سهامداران ممتاز غالباً در سطح توافقی بوده و در نقاط مشخص شده در طول سال انجام می شود. با توجه به این اولویت ها، سهام اغلب به عنوان یک سرمایه گذاری با ریسک کمتر دیده می شود، اگرچه با توجه به این موارد، مبلغ پرداختی کمتر است. درصورتیکه شرکت با رشد متناسب با سود خود یک دوره رشد را تجربه کند، سهامداران ارجح در هنگام دریافت سود سهام خود منفعتی در این کار نمی بینند. با این حال، این از هر دو طریق موثر است و بسیاری از افراد که از این طریق سرمایه گذاری می کنند، از عنصر اطمینان ناشی از آن استقبال می کنند.

با وجود این، شرکت ها ممکن است تصمیم بگیرند که در موارد خاص سود سهام پرداخت نکنند. حتی اگر سهام ممتاز را در اختیار داشته باشید، درصورت تصمیم شرکت برای عدم انتشار سهام، بازهم قادر به پرداخت سود سهام نخواهید بود. آنچه در این شرایط اتفاق می افتد به نوع سهم اولویت بستگی دارد.

به عبارت دیگر:

سهام ترجیحی نشان دهنده سهام مالکیت یک شرکت است و گاهی اوقات سهام ممتاز نامیده می شود. سهام ترجیحی می تواند دارای حقوق صاحبان سهام و بدهی باشد که مورد علاقه سرمایه گذاران دارای اولویت ها و منافع متفاوت سهام عادی چیست؟ برای محافظت است. سهام ترجیحی نسبت به دارایی و درآمد شرکت دارای اولویت است. این سهام نسبت به اوراق بهادار از نظر ادعای دارایی از سن بالاتری برخوردار هستند اما نسبت به اوراق قرضه دارای سن بالاتر هستند.

سهامداران ترجیحی حق رأی روی سهام ممتاز را ندارند. با این حال، آنها حق رأی دادن در مواردی را دارند که مستقیماً بر حقوق آنها تأثیر می گذارد، مانند مصوبه انحلال شرکت یا در صورت کاهش سرمایه. علاوه بر این، سهامداران حق تقدم در صورت عدم پرداخت سود بیش از 12 ماه از تاریخ سررسید سود یا کمتر، ممکن است اختیارات قانونی برای مطالبه داشته باشند.

سهامداران ارجح، در پرداخت سود و سود سهام از اولویت برخوردار هستند. این وعده سهامداران را با سود سهام ثابت، هم هنگام فعالیت تجاری و هم در صورت انحلال شرکت در آینده، می دهد. با سهام عادی چیست؟ این حال، از آنجا که شرکت نیاز به پرداخت بدهی ها دارد، ابتدا آنها پرداخت نمی شوند. اما، آنها قبل از سهامداران عادی پرداخت می شوند. در حالی که برای سودهای معوقه، سهامداران در صورت عدم پرداخت در سال گذشته، سود سهام معوقه به همراه سود سهام امسال دریافت می کنند.

در صورت انحلال یک شرکت، سهامداران ترجیحی پس از پرداخت مطالبات طلبکاران شرکت، در زمان تصفیه حق دریافت سرمایه را دارند. به طور خلاصه، سهامداران ترجیحی نسبت به سهامداران سهام عدالت نسبت به سود سهام و بازپرداخت سرمایه مطالبات ترجیحی دارند.

بعضی اوقات، برخی از شرکت ها ممکن است سهام ممتاز قابل بازخرید به شرط بازپرداخت شرکت پس از مدت معین یا حتی زودتر از صلاحدید شرکت به دارندگان این دسته از سهام، بازپرداخت کنند همچنین سهمی به نام سهام ترجیحی قابل تبدیل وجود دارد. سهام ترجیحی قابل تبدیل سهام ترجیحی است که با حق یا گزینه تبدیل به سهام عادی در آینده، اغلب در یک بازه زمانی و نرخ از پیش تعیین شده، صادر می شود.

سهام ممتاز تجمعی و غیر تجمعی

دو نوع عمده سهام ممتاز وجود دارد: تجمعی و غیر تجمعی

تجمعی

اگر سهامِ ممتاز تجمعی را در اختیار داشته باشید، میزان سود از دست رفته به تاریخ سود سهام بعدی می رسد. اگر سود سهام در این مرحله صادر شود، هر دو مبلغ را دریافت خواهید کرد. اگر بازپرداخت سود سهام دوباره وتو شود، هر دو مبلغ به تاریخ بعدی منتقل می شوند و غیره.

غیر تجمعی

در صورت تصمیم شرکت برای عدم پرداخت سود سهام برای یک دوره، این مبلغ در آینده در هیچ مرحله ای پرداخت نمی شود. اساساً سهامدار این سود سهام را برای همیشه از دست می دهد.

شرکت من کدام نوع سهام را باید منتشر کند؟

هر نوع سهام با توجه به انواع خاص سرمایه گذار جذابیت منحصر به فرد خود را دارد. سهام ممتاز، اولویت دریافت سود سهامدار را برای سهامدار فراهم می کند که ممکن است برای سرمایه گذار سود مدار جذابیت بیشتری داشته باشد، در حالی که دیگران می توانند حق رأی اعطا شده توسط سهام عادی را برای آنها مهمتر بدانند. هنگام انتخاب انواع کلاس سهام برای شرکت خود، باید نکات برجسته شده در بحث اصلی بالا را ارزیابی کنید تا بتوانید ارزیابی کنید که کدام دسته از سهام مناسب ترین سرمایه گذاران شما است.

اگر شما سهامدار شرکتی هستید که با مشکل مالی روبرو هستید و نگران هستید که چگونه این ممکن است بر موقعیت شخصی شما تأثیر بگذارد، با مشاوران سایت ما تماس بگیرید. تیم ما از مشاوران مجاز عرصه بورس برای شما وقت می گذارند تا شرایط شما را درک کنند و از طریق گزینه هایی که در دسترس شما و شرکت شما است با شما صحبت کنند. با مشاوران خبره ما تماس بگیرید تا یک مشاوره رایگان در اختیار داشته باشید.

نتیجه گیری

سرمایه گذاران باید تفاوت بین سهام عادی و سهام ترجیحی را درک کنند. سرمایه گذاران باید سهام ترجیحی را در نظر بگیرند که جریان پایدار درآمد می خواهند. سود سهام سهام ترجیحی جریان درآمد بالاتری نسبت به اوراق قرضه پرداخت می کند. اگرچه کم است، درآمد نسبت به سود سهام پایدارتر است. بنابراین، سرمایه گذاران باید خود را در نظر بگیرند که کدام نوع سهام برای آنها مناسب است.

سهم و سهام چیست و خرید و فروش آن چگونه انجام می شود؟

بازار سرمایه در ایران آنچنان که باید، مورد توجه قرار نگرفته است. به همین دلیل است که بسیاری از مردم سرمایه‌های خود در بانک‌ها نگهداری می‌کنند و به اندک سود سپرده‌های بانکی راضی هستند. افرادی هم که جسارت و شجاعت بیشتری دارند از سرمایه خود برای راه‌اندازی یک کسب و کار استفاده می‌کنند.

عده‌ای دیگر هم سرشان را به بازار ملک، ارز و طلا گرم کرده‌اند. بسیاری از افراد درکی از مفهوم سهام ندارند و در پاسخ به این سوال که سهم و سهام چیست؟ تنها سکوت می‌کنند. به همین دلیل در این مقاله به تعریف سهام می‌پردازیم.

سهم و سهام چیست؟

اگر سرمایه شرکت‌های سهامی را به قسمت‌های برابر و مساوی تقسیم کنیم هر قسمت برابر با یک سهم می‌شود. این سهم، نشان دهنده میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است. دارنده سهم نمی‌تواند به نسبت سهم خود ادعایی برای مالکیت بخشی از دارایی‌های شرکت داشته باشد.

در عوض، به اندازه سهم خود در شرکت، دارای حق و حقوق است. بر اساس این حق، سهام‌دار می‌تواند از منافع شرکت استفاده کند، در مجمع عمومی رای دهد و در صورت انحلال شرکت از دارایی شرکت سهیم خواهد شد.

انواع سهام

سهام مورد معامله در بورس اوراق بهادار را از سه منظر می‌توان دسته‌بندی و مورد بررسی قرارداد:

سهام بانام و بی‌نام

منظور از سهام بانام این است که نام صاحب سهام (خریدار سهم) بر روی ورقه سهام درج می‌شود و درنتیجه قابلیت نقل و انتقال تنها از طریق معاوضه امکان‌پذیر می‌گردد. فرضاً اگر شخص الف خریدار سهام باشد تحت هیچ شرایطی شخص نمی‌تواند اقدام به فروش سهام نماید. اما سهام بی‌نام اصطلاحاً در وجه حامل صادرشده و هر فردی که برگه سهام را در اختیار داشته باشد می‌تواند اقدام به فروش سهام نماید. لازم به ذکر است که تمامی سهام مورد معامله در بازار بورس اوراق بهادار تهران بانام می‌باشد.

از منظر رفتار سهام

با استناد به کتاب مدیریت پرتفوی با رویکرد کاربردی می‌توان سهام حاضر در بورس را به‌ شرح ذیل دسته‌بندی کرد:

سهام ارزشی: سهامی که از منظر بنیادی ارزشمند بوده و عموماً می‌توان از آن‌ها به سهام ایمن اشاره کرد و چندین سال است که به‌اصطلاح در سطح بالغ خود بوده و می‌توان از آن‌ها به‌عنوان سهام با سود نقدی جذاب یادکرد.

سهام رشدی: در این دسته سهامی قرار می‌گیرد که به دلایل بنیادی مختلف پتانسیل رشد بسیار خوبی دارند و می‌توان با تلفیق تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال سود جذابی را شناسایی کرد.

علاوه بر دسته‌بندی فوق می‌توان با توجه به وضعیت بازار بورس ایران سهام دیگری همچون سهام نوسانی، سهام روندی و …. را تعریف کرد که در مقاله‌ای دیگر در رابطه با آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

از منظر ماهیت سهام:

سهام عادی و سهام ممتاز در بسیاری از کشورهای جهان رایج بوده و مورد دادوستد قرار می‌گیرد. در ادامه در رابطه با سهام عادی توضیحات مبسوطی ارائه‌شده است. سهام ممتاز نیز دارای انواع مختلفی همچون جمع شونده، غیر جمع شونده، با حق رای مضاعف و …. دارد، اما با توجه به اینکه طبق قانون تجارت ایران شرکت‌های حاضر در بورس اوراق بهادار مجاز به انتشار سهام ممتاز نیستند از توضیح آن خودداری می‌کنم.

منظور از سهام عادی چیست؟

سهام در واقع یک ورقه بهادار است که بیانگر ادعای مالکیت دارنده آن نسبت به دارایی‌ها و سود شرکت می‌باشد و در واقع این فرد جزو مالکان شرکت سهامی می‌گردد. حال اینکه سرمایه‌گذار چند درصد از مالکیت شرکت را دارا هست؟ برای این منظور بایستی ببینیم که این سرمایه‌گذار چند درصد از کل سهامی که منتشرشده را در اختیار دارد، مثلاً فرض کنید یک شرکت سهامی تعداد ۱۰۰ میلیون سهم را منتشر کرده است. حال اگر یک سهامدار تعداد ۱ میلیون سهم از آن شرکت را در اختیار داشته باشد، در واقع مالک یک درصد از شرکت مزبور است. عموم سرمایه‌گذاران خرد درصد مالکیت زیر یک درصد دارند مگر آنکه هدف خاصی را دنبال نمایند.

ویژگی‌های سهام عادی

۱- مالکان این نوع از ورقه بهادار در تمامی مجامع من‌جمله عمومی عادی، فوق‌العاده جهت افزایش سرمایه دارای حق رای می‌باشند و به ازای هر سهم یک حق رای دارند. معمولاً در مجامع مذکور اشخاص حقیقی یا حقوقی که جزو سهامداران درصدی( سهامداران بیش از یک درصد ) یا سهامدار عمده هستند از قدرت بیشتری جهت اعمال خواسته خود برخوردارند چون تعداد سهام بیشتری را نسبت به سایرین در اختیاردارند.

۲- دارنده سهام عادی از سود نقدی مصوب مجامع بهره‌مند گردد. لازم به ذکر است که شرکت‌های سهامی مدتی پس از پایان سال مالی خود مجمع عمومی عادی صاحبان سهام را برگزار می‌کنند و درصورتی‌که در مجمع تصویب گردد به ازای هر سهم درصدی از سود هر سهم محقق شده را بین سهامداران تقسیم کننند و مالکان سهام عادی از سود نقدی مزبور بهره‌مند می‌شوند.

۳- اولویت در افزایش سرمایه: زمانی که شرکت اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی می‌کند اولویت با سهامدارانی است که در مجمع شرکت کرده‌اند( در زمان برگزاری مجمع فوق‌العاده افزایش سرمایه سهامدار شرکت بوده‌اند) و از این طریق می‌توانند درصد مالکیت خود را حفظ نمایند.

۴- قابلیت بالای نقد شوندگی: برخلاف سهام شرکت‌هایی که در بازار حضور ندارند سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار به‌راحتی معامله می‌گردند و درصورتی‌که مالک سهام بخواهد از سهم خارج شود و سهام خود را به فروش برساند به دلیل وجود بازار رسمی بورس اوراق بهادار به‌راحتی می‌تواند به متقاضیان سهام خود را عرضه نماید.

۵- مسئولیت محدود: سهامداران در قبال بدهی‌هایی که شرکت سهامی اخذ می‌نماید مسئولیت محدود دارند و این بدین معناست که در صورت عدم توانایی شرکت در بازپرداخت دیون، دارایی‌های شخصی سرمایه‌گذاران درخطر نیست و مسئولیت آن‌ها تنها به میزان آورده‌شان است.

۶- امکان کسب بازدهی بالا: درصورتی‌که سرمایه‌گذاران با توجه به‌تمامی ابعاد تحلیلی اقدام به سرمایه‌گذاری نمایند در بورس اوراق بهادار و در طی یک سال عموماً می‌توان بازدهی بیشتر از سود سپرده بانکی را کسب کرد.

شاید بد نباشد کمی هم در مورد مفهوم «سرمایه» و چیستی رقم «۱۰۰۰ ریال» برایتان بگوییم.

منظور از سرمایه شرکت های سهامی چیست؟

منظور از «سرمایه» در واقع همان آورده مالکین شرکت است. هر شرکت برای انجام فعالیت‌های تجاری و کسب درآمد در ابتدا باید سرمایه‌ای داشته باشد. حداقل مبلغ این سرمایه از پنج میلیون ریال شروع می‌شود و حداکثری برای آن تعریف نشده است.

در تاریخ نگارش این مقاله، بیشترین میزان سرمایه متعلق به شرکت «سرمایه گذاری نفت و گاز تأمین» با نماد «تاپیکو» است که با مبلغ سرمایه ۸۱۵۰۰ میلیارد ریال در بازار سرمایه فعالیت دارد.

بر اساس ماده ۲۹ قانون تجارت، ارزش اسمی هر سهم در شرکت‌های سهامی عام «هزار ریال» است. شاید با خودتان بگویید: «این مبلغ هزار ریال – یا ۱۰۰ تومان – چه کاربردی می‌تواند داشته باشد؟» در پاسخ باید بگوییم که برای به دست آوردن تعداد سهام شرکت‌ها از «مبلغ اسمی» هر سهم استفاده می‌شود.

اگر بخواهیم تعداد سهام هر شرکت را به دست آوریم باید مبلغ سرمایه شرکت را – که در بخش حقوق صاحبان سهام عنوان می‌شود – بر عدد مبلغ اسمی یا همان ۱۰۰۰ ریال تقسیم کنیم. برای روشن‌تر شدن این موضوع به محاسبه تعداد سهام شرکت سهامی عام «توکاریل» با نماد «توریل» می‌پردازیم:

مبلغ سرمایه در ترازنامه تصویر بالا، ۲۰۰۰ میلیارد ریال است. بنابراین، تعداد سهام شرکت توریل بر اساس محاسبات ترازنامه‌ای شرکت برابر است با:

۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰/۱۰۰۰=۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ عدد سهم

سهام شرکت را می‌توان به کیکی تشبیه کرد که به قسمت‌های برابر، برش خورده است. هر فرد با توجه به سهم خود بر یک عدد یا تعدادی از آن برش‌ها حق مالکیت دارد.

✔ فلسفه وجودی سهم چیست؟

برای درک اهمیت وجودی سهام و پاسخ به پرسش سهم چیست در ابتدا از دید یک شرکت به ماجرا نگاه می‌کنیم و سپس از منظر سرمایه‌گذاران به سهام می‌نگریم. فرض کنید شما سرمایه‌ای دارید و می‌خواهید کسب‌وکاری را راه‌اندازی کنید.

کار را با خرید مواد لازم و تجهیزات مورد نیازتان آغاز می‌کنید. به مرور فعالیت خود را گسترش می‌دهید و پس از چندین سال شرکتی بسیار بزرگ با عملکرد مناسب خواهید داشت. شما در جایگاه مالک شرکت به دنبال این هستید که بتوانید از سرمایه‌های صاحبان ثروت و عموم مردم در جهت توسعه شرکت استفاده کنید و مدام به سراغ وام بانکی و قرض گرفتن نروید.

در نتیجه شرکت خود را به سهامی عام تبدیل کرده و سرمایه ثبت‌ شده را به سهام ۱۰۰۰ ریالی تقسیم می‌کنید. پس از مدتی شرکتتان وارد بازار بورس می‌شود و بخشی از سهام شرکت به دست سرمایه‌گذاران می‌افتد.

در واقع بازار بورس شرایطی را فراهم می‌کند تا شما بدون نیاز به انحلال شرکت یا صرف زمان زیاد جهت یافتن شریک به سرعت به منابع جدید دست پیدا کنید. حال که اهمیت انتشار سهام را برای صاحبان کسب‌وکار و شرکت‌ها درک کردید به اهمیت نقش سهام برای سرمایه‌گذاران می‌پردازیم.

✔ بازی سهام و سرمایه گذاران

سهم یک ورقه بهادار (یعنی ورقه دارای ارزش) است که با داشتن آن مالکیت یک شرکت را به دست می‌آورید. در واقع اگر سرمایه شرکت را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم به هر قسمت آن یک سهم می‌گویند. دقت کنید که شما با خرید یک سهم، مالکیت یک شرکت بورسی را به دست می‌آورید

در حالی‌ که خارج از بازار بورس برای تصاحب یک شرکت نیازمند سرمایه بسیار سنگینی هستید. از طرفی علاوه بر مالکیت یک شرکت، مزایایی به شما تعلق می‌گیرد که بر جذابیت مالکیت سهام می‌افزاید. اگر شما بخواهید در فضایی خارج از بورس با مالک یک شرکت توسعه ‌یافته وارد مذاکره شوید، یا آن فرد درخواست شما را رد می‌کند یا اینکه مبلغی بسیار سنگین را به شما پیشنهاد خواهد داد.

هم‌چنین شما نمی‌توانید ارزیابی دقیقی از ارزش واقعی آن شرکت داشته باشید زیرا به اطلاعات دقیق صورت‌های مالی و فعالیت عملیاتی آن شرکت دسترسی ندارید.

از طرفی ممکن است چون شما تخصص لازم را در رابطه با حوزه فعالیت آن شرکت نداشته باشید فرد مناسبی برای شراکت نباشید. در نقطه مقابل وقتی در بازار بورس، سهامی را می‌خرید نیازی به داشتن تخصص لازم در زمینه فعالیت آن شرکت ندارید. از طرفی قیمت سهام در بازار بر اساس عرضه و تقاضای تعداد بی‌شماری از سرمایه‌گذاران تعیین می‌گردد و شما راحت‌تر می‌توانید نسبت به ارزیابی قیمت سهام یک شرکت بورسی اقدام کنید.

گذشته از این‌ها بر اساس قوانین سازمان بورس هر سهام‌داری به اطلاعات مالی و جزییات فعالیت شرکت‌های بورسی دسترسی دارد. در نتیجه شما می‌توانید به راحتی، فعالیت شرکت را ارزیابی کنید. هیچ کدام از مزیت‌های گفته شده شامل یک شرکت غیربورسی نمی‌شوند.

✓ سهام چه مزیت‌هایی برای سرمایه گذاری دارد؟

۱- شما با خرید سهام، متناسب با درصد مالکیت اوراق در تصمیم‌های مجامع شرکت‌های بورسی حق رای خواهید داشت. در واقع بابت مالکیت هر ورقه سهام یک رای از آن شما خواهد بود. در مجامع شرکت‌های بورسی تصمیم‌‌گیری‌هایی درباره افزایش سرمایه، انتخاب هیئت‌مدیره، تصویب صورت‌های مالی و … انجام می‌شوند.

۲- اگر یک شرکت در یک سال مالی (دوره ۱۲ ماهه فعالیت خود) سود خالص را به دست بیاورد، طبق قانون باید حداقل ۱۰ درصد آن را بین سهامداران تقسیم کند.

۳- یکی از بزرگ‌ترین مزایای سهام برای سرمایه‌گذاران وجود بازاری متشکل است که بر اساس آن می‌توانید بدون دغدغه سهام خریداری‌ شده خود را به فروش برسانید. درحالی‌که اگر شما مالک یک شرکت غیربورسی بودید برای فروش آن با مشکلات متعددی هم چون راضی کردن سایر شرکا، یافتن شریک جدید جهت فروش شرکت به وی و عدم وجود مرجع مشخصی جهت ارزش‌گذاری سهام خود روبه‌رو می‌شدید.

۴- متناسب با سطح سرمایه خود، می‌توانید در بازار سرمایه سهام بخرید. در واقع سقفی برای ورود سرمایه به بازار بورس وجود ندارد. درحالی‌که وقتی شما مالک یک شرکت غیربورسی هستید حجم سرمایه محدودی را می‌توانید به شرکت وارد کنید. در واقع، سرمایه مازاد شما به راحتی قابلیت سرمایه‌گذاری مجدد را ندارد. این شرط برای حداقل سرمایه در بورس هم همین طور است.

۵- خرید سهام جدید: با توجه به وجود بازار متشکل و وجود یک ساختار منظم و وجود نهادی تحت عنوان «کارگزاری» به راحتی می‌توان به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه پرداخت. درحالی‌که چنین راحتی در معاملات خارج از بورس وجود ندارد. در واقع شما جهت انجام معاملات در بازار بورس، باید ابتدا به یکی از کارگزاری‌های مورد تائید سازمان بورس مراجعه کنید و ضمن پر کردن فرم‌های ثبت‌نام، در سامانه سجام نیز ثبت‌نام نمایید تا پس از دو روز کاری کد بورسی (کدی یکتا از سه حرف اول نام خانوادگی شما و ۵ رقم) صادر گردد و پس از آن می‌توانید معاملات بازار سرمایه را انجام دهید و به خرید و فروش سهام بپردازید.

✓ ارزش اسمی سهم چیست؟

طبق قانون، ارزش اسمی سهام در ایران معادل ۱.۰۰۰ ریال است. اما شرکت‌های مختلف با توجه به وضعیت فعالیت عملیاتی خود، قیمتی بیشتر یا کمتر از این حد دارند. هم‌چنین ارزش اسمی آن، مبنایی برای تعیین سرمایه و تعداد سهام در صورت‌های مالی شرکت‌ها است. مثلا با مراجعه به ترازنامه شرکت پتروشیمی زاگرس مشاهده می‌کنیم که سرمایه شرکت ۲.۴۰۰.۰۰۰ میلیون ریال یا ۲.۴۰۰ میلیارد ریال است. بنابراین با تقسیم این عدد بر ۱.۰۰۰ ریال به این نتیجه می‌رسیم که کل سهام این شرکت معادل ۲٫۴ میلیارد عدد است:

✔ استفاده از تحلیل‌ها در خرید و فروش سهام

یکی از ویژگی‌های بارز معاملات سهام این است که شما می‌توانید بر اساس تحلیل به خرید و فروش بپردازید. دو نوع تحلیل شامل تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی در بازار وجود دارد. در تحلیل تکنیکال بر اساس سابقه قیمتی سهام و روند قیمتی گذشته آن، رفتار آینده سهم را ارزیابی می‌کنیم، درحالی‌که در تحلیل بنیادی بر اساس اطلاعات صورت‌های مالی و با توجه به وضعیت فروش، بهای تمام شده و سایر اقلام صورت‌های مالی، سود خالص شرکت را برآورد می‌کنیم و با تقسیم آن بر تعداد سهام شرکت به سود هر سهم یا همان eps می‌رسیم و در نهایت شرکت‌ها را ارزش‌گذاری می‌کنیم. اما در خارج از بازار سهام به دلیل عدم دسترسی به صورت‌های مالی مطمئن نمی‌توانید برآورد دقیقی از ارزش شرکت و سهام آن داشته باشید و این موضوع شراکت شما را در یک شرکت غیربورسی با ریسک بسیار زیادی مواجه می‌کند. مگر آن که یک کارشناس رسمی دادگستری را حاضر کرده و از وی بخواهید که ارزش شرکت را برآورد کند که در این سهام عادی چیست؟ حالت نیز باید هزینه‌های سنگینی را بپردازید.

سهام ممتاز (preferred stock) چیست؟

آیا تا به حال عنوان سهام ممتاز به گوشتان خورده است؟ شما به عنوان صاحب یک کسب و کار تا چه اندازه با مفهوم این سهام آشنایی دارید؟
ممکن است بارها عنوان سهام ممتاز را شنیده باشید اما معنای دقیق آن را متوجه نشده باشید یا اینکه به عنوان موسس و مدیر شرکت بخواهید برای اعضای خود، سهام ممتاز صادر کنید اما با قواعد آن آشنایی نداشته باشید. در این نوشته، سعی داریم شما را با مفهوم سهام ممتاز (preferred stock) و امتیازات خاص آن آشنا کنیم. پس مطالعه مطلب زیر را از دست ندهید.

سهام ممتاز چیست؟

اگر مجله ثبت‌یار را دنبال کرده باشید، در مطالب پیشین با انواع سهام در شرکت‌های تجاری آشنا شدیم. در یک تقسیم‌بندی کلی، سهام شرکت به دو نوع سهام عادی و سهام ممتاز تقسیم می‌شود.

سهام ممتاز، در مقایسه با سایر انواع سهام، از اهمیت بیشتری برخوردار است. سهام ممتاز این امکان را برای دارنده ایجاد می‌کند تا حقی محدود و ثابت از دارایی‌های شرکت داشته باشد. اختصاص کلمه ممتاز به این نوع سهام به این جهت است که این سهام، نسبت به سایر انواع سهام، اولویت داشته و باید به طور کامل پرداخت شود. به عبارت دیگر اگر شرکت به هر دلیلی ورشکسته شود، حقوق صاحبان سهام ممتاز، هم‌چنان برقرار خواهد بود.

به زبان خودمانی، در صورتی که برای بعضی از سهام شرکت با رعایت مقررات این قانون مزایایی قائل شوند، این گونه سهام، سهام ممتاز نامیده می­‌شود. سهم ممتاز در مقابل سهام عادی (common stock) تعریف می­شود و در واقع سهامی ممتاز است که، نسبت به سهام عادی از امتیاز به خصوصی برخوردار باشد.

در شرکت‌های سهامی، اصل بر این است که سهم‌‌ها دارای ارزش یکسان هستند. اما گاهی اوقات به دلیل آنکه برخی سهام‌داران ریسک بیشتری را نسبت به دیگران متحمل می­‌شوند، امتیازات بیشتری نیز دریافت می­‌کنند که این مساله بیانگر علت ایجاد این نوع سهام است.

برخی از امتیازات سهام ممتاز

• حق دریافت سود بیشتر
• اولویت در دریافت سود نسبت به صاحبان سهام عادی
• حق فروش سهام به دیگر سهام­داران هنگامی که شرکت به زیان‌دهی رسیده باشد.

یکی از مزایای داشتن سهام ممتاز را می‌توان اختصاص درصد معینی از سود به دارندگان سهام ممتاز دانست. یعنی شرکت موظف است سالانه بخشی از سود شرکت را به دارندگان سهام ممتاز بپردازد. این میزان با توجه به میزان سود سالانه شرکت می‌تواند متفاوت باشد. اکنون حالتی را تصور کنید که شرکت در یک سال مالی هیچ‌گونه سودی نکرده باشد، در این شرایط آیا شرکت ملزم به پرداخت سود به سهام‌داران ممتاز است؟

در پاسخ باید گفت که در صورت فقدان سود در یک سال مالی، شرکت ملکف است در سال آینده آن کمبود را جبران کند. یعنی اگر شرکت، در یک سال سودی پرداخت نکند، در پایان سال دوم، باید ابتدا سود سال اول را به سهام‌‌د‌اران ممتاز را پرداخت کند.

امتیازات غیرمالی صاحبان سهام ممتاز

• وجود ۲ حق رای برای صاحبان سهام ممتاز در مجمع عمومی عادی

قبلا توضیح دادیم که در شرکت‌های سهامی، هر سهم معادل ۱ رای است. یعنی اگر شخصی ۵ سهم داشته باشد و در مجمع عمومی، شرکت کند؛ این شخص دارای ۵ حق رای است. اما اگر شخص دارای سهام ممتاز باشد، هر سهم او معادل ۲ رای است. یعنی اگر شخصی دارای ۵ سهم ممتاز باشد، در واقع ۵ حق رای دارد.

شرایط قانونی ایجاد سهام ممتاز

لایحه اصلاحی قانون تجارت، برای ایجاد سهام ممتاز و تغییرات مربوط به آن، شرایطی را مقرر کرده است. به موجب قانون، شرکت، در هر زمان (پیش از انحلال) می‌تواند نسبت به ایجاد سهام ممتاز اقدام نماید. مرجع تصمیم‌­گیری برای خلق این سهام، مجمع عمومی فوق­‌العاده خواهد بود.

معمولا سرمایه‌گذاران خطرپذیر، هنگام سرمایه‌گذاری در یک استارت‌آپ، خواهان سهام ممتاز هستند. بنابراین لازم است کارآفرینان و بنیان‌گذاران شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان، اطلاعات بیشتری در خصوص سهام ممتاز داشته باشند تا از حقوق خود محروم نشوند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع می‌توانید با کارشناسان حقوقی ثبت‌یار تماس برقرار کنید.

ضرورت ذکر سهام ممتاز در اساس‌نامه

لازم به یادآوری‌ست که سهام ممتاز باید در اساس‌نامه و اظهارنامه ثبت شرکت، درج شود. بر اساس ماده ۴۲ لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت‌های سهامی خاص و عام، می‌توانند با درج در اساس‌نامه شرکت و بر اساس تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده، سهام ممتاز را پیش‌بینی کنند. به زبان خودمانی، تصمیم‌گیری در مورد ایجاد سهام ممتاز برای عد‌ه‌ای از شرکا، با تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده امکان‌پذیر است.

پس از تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده در مورد ایجاد سهام ممتاز، امتیازات این گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به وضوح در اساس‌نامه شرکت مشخص شود.

چگونگی تغییر در امتیازات سهام ممتاز

پیش از این با امتیازات سهام ممتاز آشنا شدیم. اما آیا می‌توان بعد از تصویب سهام ممتاز، تعییراتی در امتیازات این گونه سهام ایجاد کرد؟

از آنجایی که سهام ممتاز، امتیازات ویژه و منحصر به فردی برای دارندگانش ایجاد می‌کند. نحوه تغییر این امتیازات، تابع تشریفات خاصی است. به عبارت دیگر تغییر در این امتیازات، فقط در مجمع عمومی فوق‌العاده صورت می‌گیرد. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تشکیل و تصمیم‌گیری در مجمع عمومی فوق‌العاده به مطلب «نکات مهم نحوه برگزاری مجمع عمومی شرکت» در مجله ثبت‌یار مراجعه نمایید.

توصیه ثبت‌یاری:
به خاطر داشته باشید که هر گونه تغییر در امتیازات سهام ممتاز باید در مجمع عمومی فوق‌العاده مطرح شود و به تصویب دارندگان نصف به علاوه یک این‌گونه سهام برسد. به عنوان مثال اگر در شرکتی ۲۰ نفر سهام ممتاز داشته باشند و شرکت بخواهد در امتیازات این‌گونه سهام تغییری ایجاد کند. این موضوع باید در مجمع عمومی فوق‌العاده، به تصویب حداقل ۱۱ نفر از این سهام‌داران ممتاز برسد.

تبدیل سهام ممتاز به سهام عادی

باید توجه داشته باشید که می‌توان سهام ممتاز را به سهام عادی تبدیل کرد. تبدیل سهام ممتاز به سهام عادی پس از ابطال سهام ممتاز صورت می‌گیرد. به زبان ساده، هرگاه شرکت تصمیم بگیرد تا سهام ممتاز شرکت را به سهام عادی تبدیل کند، قبل از هر اقدامی باید سهام ممتاز شرکت را باطل کند. زیرا در این صورت هیچ‌یک از سهام‌های شرکت به دیگری برتری ندارند و عادی محسوب می‌شوند.

تفاوت سهام ممتاز و سهام عادی

• اولویت مالکین سهام ممتاز نسبت به مالکین سهام عادی در هنگام تقسیم سود

(یعنی اگردر یک سال مالی، شرکت مقداری سود کسب کرده باشد که بخواهد آن را بین شرکا شرکت تقسیم کند، اولویت با مالکین سهام ممتاز است).

• مقدار سودی که شرکت برای صاحبان سهام ممتاز در نظر می‌گیرد به مراتب بیشتر از سود تلق گرفته به مالکین سهام عادی‌ست.
• تضمین سود سهام‌داران ممتاز

(مقدار سودی که باید به سهام‌داران ممتاز پرداخت شود، معمولا تضمین شده است. یعنی اگر شرکتی در سال ۹۷ هیچ‌گونه سودی کسب نکرده باشد، در پایان سال ۹۸، باید ابتدا سود سال ۹۷ و ۹۸ سهام‌داران ممتاز را پرداخت کند و سپس سود سال ۹۸ را به سهام‌داران عادی بپردازد. به زبان خودمانی، سهام‌داران ممتاز همواره در اولویت هستند حتی اگر شرکت در یک سال مالی، هیچ سودی کسب نکرده باشد).

خدمات ثبتی و قراردادی مجموعه ثبت‌یار

مجموعه ثبت‌یار، سعی دارد تا تمامی نیازهای ثبتی و قراردادی کسب و کارها را با بهره‌مندی از وکلا و کارشناسان حقوق‌دان، در حداقل زمان ممکن به انجام برساند. از جمله این خدمات می‌توان به ثبت شرکت، ثبت تغییرات، ثبت برند و تنظیم انواع قراردادها اشاره نمود. شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید.

تلفن واحد پشتیبانی:
۰۲۱-۷۴۳۱۸۷۰۰

من پریسا گرشاسبی، حقوق خوانده و عضوی از خانواده ثبت‌یار هستم، در اینجا مطالبی که برای خودم جذاب و کاربردی بوده با زبان ساده و روان به اشتراک می‌گذارم تا مفاهیم حقوقی رو بهتر درک کنیم.

حق تقدم خرید سهام چیست و چگونه آن را به سهام عادی تبدیل کنیم؟

شرکت‌ها برای اصلاح ساختار مالی، تامین مالی و… نسبت به افزایش سرمایه اقدام می‌کنند. افزایش سرمایه از محل‌های مختلفی مانند سود انباشته، تجدید ارزیابی دارایی‌ها، مطالبات حال شده و آورده نقدی سهامداران صورت می‌گیرد. در ادامه درباره افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران توضیح داده شده است. در این روش تعدادی حق تقدم متناسب با درصد افزایش سرمایه به سهامداران تعلق می‌گیرد. دارندگان حق تقدم می‌توانند در بازه زمانی مشخصی با پرداخت 100 تومان نسبت به خرید حق تقدم خود اقدام کنند. سهامداران با واریز این مبلغ به ازای هر سهم از حق تقدم خود استفاده کرده و در بازه زمانی 6 تا 9 ماه این حق تقدم‌ها به سهم تبدیل می‌شوند. در این مقاله علاوه بر توضیح حق تقدم به نحوه و مهلت استفاده از حق تقدم، حق تقدم استفاده نشده و تحلیل ریسک و سود آن پرداخته شده است.

انیگما بزرگ‌ترین مرجع تحلیل بنیادی بورس ايران

شما می‌توانید با ثبت‌نام در سایت انیگما و خرید محصول بنیادی به بروزترین تحلیل بنیادی شرکت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری دسترسی داشته باشید.

حق تقدم خرید سهام چیست؟

شرکت‌ها در بورس، با هدف‌های مالی و اقتصادی سهام خود را عرضه می‌کنند. گاهی هیئت‌مدیره یک شرکت‌ در مجمع عمومی فوق‌العاده با هدف تأمین منابع موردنیاز طرح‌های توسعه‌ای یا اصلاح ساختار مالی، تصمیم به افزایش سرمایه می‌گیرد؛ سپس گزارش توجیهی افزایش سرمایه را به حسابرس، سازمان بورس و سایر سهامداران ارائه می‌کند و تمامی سهامداران را به مجمع عمومی فوق‌العاده جهت تصویب افزایش سرمایه دعوت می‌کند. در صورتی که رای اکثریت سهامداران در مجمع موافق باشد، افزایش سرمایه انجام می‌شود.

افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل آورده‌ی نقدی و مطالبات حال شده سهامداران با انتشار حق تقدم، یکی از روش‌های اصلی افزایش سرمایه شرکت‌ها در بازار سرمایه است. شرکت‌ها برای افزایش سرمایه موظف‌اند تعداد سهام خود را افزایش دهند. برای حفظ درصد مالکیت سهامداران پس از افزایش سرمایه طبق ماده 166 قانون تجارت، سهامداران فعلی شرکت در خرید سهام جدید نسبت به سهامداران آتی اولویت دارند. به این حق که برای سهامداران شرکت‌ها درنظر گرفته شده است، «حق تقدم خرید سهام» گفته می‌شود.

به‌طور مثال اگر شرکتی سرمایه‌اش را 50درصد افزایش دهد تعداد سهام آن شرکت نیز به همین نسبت افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط اگر پس از افزایش سرمایه شرکت تعداد سهام شما تغییر نکند، میزان مالکیت شما در شرکت نسبت به قبل، کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل، برای اینکه درصد مالکیت شما ثابت بماند، شرکت این حق را به شما می‌دهد که متناسب با درصد سهام عادی چیست؟ سهام خود، در خرید سهام جدید منتشرشده حق تقدم داشته باشید. در نتیجه شما به اندازه 50 درصد از تعداد سهامی که داشته‌اید، حق تقدم سهام خواهید داشت.

نحوه و مهلت استفاده از حق تقدم

پس از تصویب افزایش سرمایه شرکت در مجمع، فرم‌هایی برای سهامداران ارسال می‌شود که به آن «گواهی حق تقدم سهام» گفته می‌شود. در این فرم اطلاعات افزایش سرمایه شرکت بیان شده است تا افراد در صورت تمایل بتوانند از حق تقدم خود استفاده کنند. برای استفاده از این حق تقدم سهامداران باید بعد از واریز 100 تومان به ازای هر حق تقدم، رسید پرداخت وجه را به همراه فرم پر شده برای شرکت ارسال کنند. شماره‌حساب، مهلت و نحوه ارسال فرم در اطلاعیه‌ای از طرف شرکت منتشر می‌شود. همچنین شرکت موظف است اطلاعات موردنیاز را در سایت کدال https://www.codal.ir/ بارگذاری کند. بر اساس قانون تجارت حداقل مهلت استفاده از حق تقدم 60 روز است که این مهلت قابل تمدید است.

تبدیل حق تقدم به سهم

برای تبدیل حق تقدم به سهم باید پس از واریز مبلغ معادل ارزش اسمی سهام (که ۱۰۰۰ ریال به ازای هر حق تقدم است) به حساب شرکت در موعد مقرر، فرم گواهی حق تقدم توسط سهامداران تکمیل و به همراه فیش واریزی برای شرکت ارسال شود. پس از ثبت افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس، حق تقدم‌های سهامداران به‌صورت اتوماتیک به سهام عادی تبدیل می‌شود. این روند معمولا بین 3 تا 6 ماه زمان می‌برد.

گاهی ممکن است سهامدار از شرکت مطالباتی داشته باشد، مثلاً سود سهام خود را دریافت نکرده باشد و این پول در حساب شرکت مانده باشد؛ در این صورت سهامدار می‌تواند مبلغ اسمی حق تقدم‌ها را از محل این مطالبات پرداخت کند. در این صورت در فرم افزایش سرمایه، مطالبات سهامدار مشخص شده است و سهامدار هنگام پر کردن فرم، می‌تواند موافقت کند که مبلغ حق تقدم‌هایش از محل مطالباتش از شرکت برداشت شود. در صورتی که مطالبات سهامدار کفایت کند، دیگر لازم نیست مبلغی به حساب شرکت واریز کند.

نحوه فروش حق تقدم

ممکن است برخی از سهامداران تمایلی به استفاده از حق تقدم خود نداشته باشند. به همین دلیل در بازار سرمایه «نماد حق تقدم» تعریف شده است. این نماد که به‌صورت نماد بورسی+ح است (مانند شبریزح برای نماد شبریز)، برای شرکت‌هایی که افزایش سرمایه داشته‌اند، تعریف می‌شود تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق‌های خود را به فروش برسانند. سهامداران می‌توانند حق تقدم خود را مانند سهام عادی از طریق کارگزاری و یا سیستم معاملاتی آنلاین بفروشند. حق تقدم سهام در بازه زمانی60 روزه در بازار قابل معامله هستند.

معمولاً قیمت حق تقدم به اندازه قیمت اسمی هر سهم (1000 ریال) از قیمت عادی سهم کمتر است که این اختلاف می‌تواند به دلایل متعددی کمتر یا بیشتر نیز باشد.

حق تقدم استفاده‌نشده چیست؟

گاهی ممکن است سهامداران در مهلت مقرر شده سهامداران دارای حق تقدم، مبلغ اسمی را برای شرکت واریز نکرده باشند و این مهلت به پایان برسد؛ در این حالت به این حق تقدم‌ها اصطلاحاً «حق تقدم استفاده نشده» گفته می‌شود. شرکت این حق تقدم‌ها را از طریق آگهی و به روش حراج به فروش می‌رساند. سپس شرکت‌ها پول حاصل از فروش این حق‌نقدم‌ها را پس از کسر هزینه‌های مربوطه در بازه زمانی معمولاً یک‌ماهه به‌حساب سهامداران واریز می‌کند. باید توجه داشت که مالکان حق‌تقدم در قیمت فروش دارایی خود نقشی ندارند، ولی عموما شرکت‌ها سعی می‌کنند که در تعیین قیمت فروش این حق‌‌تقدم‌ها منصفانه عمل کنند. قیمت حق تقدم‌های استفاده نشده معمولاً متناسب با قیمت سهم در روز حراج است؛ اما گاهی ممکن است از این مبلغ کمتر یا بیشتر باشد.

افرادی که حق تقدم‌های استفاده نشده را خریداری می‌کنند باید بدانند که تا تبدیل حق تقدم‌های خریداری شده به سهم برای هر معامله‌ای باید صبر کنند و امکان فروش برای آن‌ها وجود ندارد. همچنین مبلغ 100 تومان همان روز توسط کارگزاری برای شرکت واریز می‌شود.

دامنه نوسان حق تقدم

دامنه نوسان برای خریدوفروش نماد حق تقدم شرکت‌های بورسی، دو برابر سهام عادی (%10 ±) است، یعنی یک نماد حق تقدم در طول روز می‌تواند 10 درصد حول قیمت پایانی روز گذشته نوسان داشته باشد. پس افراد باید بدانند که خریدوفروش نماد حق تقدم دارای ریسک بیشتری نسبت به خریدوفروش سهام سهام عادی چیست؟ عادی است، چراکه در این حالت در طول روز در بیشترین حالت می‌تواند حدود 20درصد نوسان داشته باشد. در صورتی که این دامنه نوسان برای سهام عادی نزدیک به 10درصد است.

آیا باید از حق تقدم استفاده کرد؟

گاهی ممکن است بین قیمت سهام و حق تقدم آن اختلاف قابل‌توجهی وجود داشته باشد. مثلاً قیمت سهم 1000 تومان و قیمت حق تقدم آن 700 تومان باشد. در این حالت قیمت سهم خریداری شده با پرداخت 100 تومان، حق تقدم 800 تومان می‌شود، درحالی‌که قیمت روز آن سهم 1000 تومان است.

در بازه‌های زمانی رکودی یا نزولی بازار که امید چندانی به رشدهای شارپ در کوتاه‌مدت نیست، استفاده از این اختلاف‌ قیمت‌های جذاب می‌تواند در میان‌مدت و بلندمدت در کنار ریسک کم سود مناسبی را برای سهامداران به همراه داشته باشد. البته صرف توجه به اختلاف قیمت دیدگاه کاملی نیست و در مواردی ممکن است که قیمت سهم بیش از حد رشد کرده باشد و با اصلاح آن، این فاصله کاهش یابد. همچنین فرایند پذیره‌نویسی عرضه حق تقدم زمان‌بر است. اگر این احتمال رخ دهد که جهت قیمت در بازار تغییر کند و از صعودی به نزولی تبدیل شود زیان سنگینی را به سهامداران خود تحمیل خواهد کرد؛ بنابراین توجه به پارامترهای بنیادی سهم‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.